Nederlands Nieuw-Guinea


51


Taboe op de Morgenstervlag


Een vlag met de morgenster als teken van hoop. Het blijkt een krachtig symbool. Té krachtig voor sommigen?


De Morgenstervlag werd ontworpen door Papoea- voorman Nicolaas Jouwe en op 1 december 1961 voor het eerst gehesen. In het toenmalig Nederlands Nieuw-Guinea was het een plechtige gebeurtenis om met de vlag het recht op zelfbeschikking van de Papoea- bevolking te benadrukken.


In 1962 ontstond trouwens al meteen gedoe over de vlag. Toen Nederlandse oorlogsschepen voorgoed de haven van Biak verlieten, wapperde op de onderzeeboot Dolfijn de Morgenstervlag, tot groot enthousiasme van de uitzwaaiende plaatselijke bevolking. Indonesië legde een formele klacht op VN-niveau neer. En na terugkeer in Den Helder moest onderzeebootcommandant Roele bij de marinebevelhebber op het matje komen. Die gaf hem namens de minister van Defensie een pittige reprimande.


Na de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië verboden de Indonesische autoriteiten het hebben en vertonen van de vlag. En dat is nog steeds zo. Het openbaar hijsen van de Morgenstervlag betekent daar arrestatie en een forse gevangenisstraf. Toch is de vlag wel degelijk op subtiele wijze in het straatbeeld te zien. De kleuren en de symboliek ervan zie je bijvoorbeeld veel verwerkt in armbandjes en draagtassen. Op die manier getuigen de Papoea’s van hun eigen identiteit en streven naar zelfbeschikking. Het gebeurt op zo’n grote schaal, dat het voor de Indonesische autoriteiten niet te doen is dit stille protest te onderdrukken.


Bij het defilé op de Nederlandse Veteranendag is het meevoeren van de Morgenstervlag protocollair niet toe- gestaan. Het Nationaal Comité Veteranendag vindt dat in het defilé geen politieke statements passen. Wel staat het iedereen vrij om de vlag te laten wapperen langs de route, bij het Malieveld en elders. Dat geldt dus ook voor de Nieuw-Guinea-veteranen die zich nog steeds sterk betrokken voelen bij het lot van de Papoea’s.


checkpoint


Tekst: Rein Bijkerk, fotografie: Esther Cappon


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76