Nederlands Nieuw-Guinea


45


Letterlijk voor schut staan


Barend Jan Terwiel was ongeschikt voor de infanterie en eigenlijk voor de gehele militaire dienst. Toch heeft hij grote avonturen beleefd, in Nieuw-Guinea. Van vijandelijke parachutisten ‘bevrijden’ uit de bomen, tot eregast zijn op


een Papoea-feest. TekstGielt Algra Fotografie De Beeldredaktie / Heiko Meyer


‘Ik kreeg door die Nieuw-Guineatijd in de rest van mijn leven te maken met een serie van toevallige gelegenheden, die ik met twee handen gegrepen heb’, vertelt de 80-jarige Nieuw Guineaveteraan Barend Jan Terwiel. ‘Daarmee gaf ik mijn leven een nieuwe wending.’


I


Idiote officiersopleiding van de infanterie Het ging in het begin allemaal niet van een leien dakje. Nadat hij voor zijn eindexamen hbs gezakt was op het lyceum in Oosterhout, liep hij weg van huis. Uiteindelijk kwam hij helemaal in Portugal terecht. Daar kreeg hij de kans om opzichter te worden in een schoenfabriek in Angola, een aanbod dat hij


uiteindelijk niet aannam. Hij besloot terug te keren en zijn lyceum alsnog af te maken. Hij was ondertussen wel te oud geworden om meteen te mogen studeren. Hij moest in militaire dienst en dat vond hij ‘niet grappig’. Ook zijn wens om bij de verbindingsdienst te worden ingedeeld, werd niet gehonoreerd. ‘Zo ben ik bij die idiote officiersopleiding van de infanterie beland.’ Daar werd hij al gauw beschuldigd van ‘insubordinatie’ en hij had helemaal geen zin om zich daartegen te verdedigen. ‘Ik had mijn neus vol van dat rare gedoe. Met zo’n opleiding word je helemaal niet op een echte oorlog voorbereid. Daar word je voorbereid om een jaknikker te worden, en dat ben ik niet.’ Het gevolg was dat Terwiel van de opleiding werd verwijderd en vervolgens ergens in een kelder het rubber van radiotoestellen met talkpoeder moest gaan inwrijven. Dat beviel al helemaal niet, dus hij besloot dan maar vrijwillig voor uitzen- ding naar Nieuw-Guinea te kiezen. Hij zou één van de laatste Nederlandse militairen worden die Nieuw-Guinea in 1962 verlieten.


AWOL Ook in Nieuw-Guinea zou Terwiel het met de militaire autoriteiten aan de stok krijgen. Hij had meteen veel interesse voor de Papoea-


checkpoint


bevolking en probeerde hun taal te leren. De Papoea’s vonden het prachtig. ‘Ik was de eerste blanke die ze ooit woorden uit hun eigen taal hoorden zeggen.’ Vervolgens werd hij uitgenodigd voor een feest waar hij bleef slapen. ‘Dat was fantastisch. Er werd zo’n zwijn op hete stenen in een kuil gelegd met bladeren erover, lekker man! Ik was daar een soort eregast bij die Papoea’s. Maar toen ik de volgende dag terugkwam, was ik ‘AWOL’ (absent without official leave) geweest. En ik had met de bevolking gefraterniseerd.’ Terwiel werd vastgezet. Iets wat hij overigens niet al te erg vond. ‘Wij hadden een bar en daarbij was een klein kamertje waar je in opgesloten werd, het cachot. Maar gelukkig zat er een gaatje in de deur waardoor je met een rietje toch nog bier kon drinken van de bar’, vertelt hij lachend.


Letterlijk voor schut staan Er was nog een andere reden waarom Terwiel het niet al te erg vond om vast te zitten. ‘We hadden een heel zwaar programma van wachtlopen. Dat was het gekste wat je je bedenken kon. Een van de wachtpunten was beneden aan de haven. Dan sta je onder een schijnwerper. Er is een haventje en 50 meter verder is de jungle en achter je zijn loodsen. Je staat daar voor schut, letterlijk. Iedereen kan vanuit die jungle jou doodschieten en die jungle zit vol met mensen die met parachutes neer zijn gelaten. Een deel daarvan is in de bomen blijven hangen, maar de rest liep daar zwaar bewapend rond. Ik voelde me verschrikkelijk en heb dus een heel


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76