Nederlands Nieuw-Guinea


43


Tekst en samenstelling Jeoffrey van Woensel (NLVi) ’56 ’57 ’59 ’60


naar de Nederlandse tegenstand om Nieuw- Guinea aan Indonesië over te dragen. De Nederlandse Tweede Kamer neemt een grondwetswijziging aan waardoor Nieuw-Guinea een deel van het koninkrijk wordt. Nieuw-Guinea wordt zowel voor Nederland als voor Indonesië steeds meer een nationale prestigekwestie.


De Obano-opstand In november 1956 komen Papoea’s in de Obano- vallei in opstand tegen het Nederlands gezag en de Amerikaanse missiona- rissen. Gouverneur Jan van Baal stuurt het korps Mariniers dat met inzet


van mortieren en hulp van andere lokale stammen de opstand neerslaat. Bij de gevechten vallen tussen de 50-200 doden. Van Baal is bang dat Indonesië de Obano-kwestie zal mis- bruiken voor eigen gewin en probeert berichtgeving in de pers te voorkomen.


3 december 1957 De Indonesische regering legt het radio- en telefoon- verkeer tussen Indonesië en Nederland stil, verbiedt Nederlands drukwerk en KLM-vliegtuigen zijn niet meer welkom. De volgende dag worden alle Nederlandse bedrijven onder Indonesisch staatstoezicht geplaatst.


Het jaar erop zullen ze genationaliseerd worden. Op ‘zwarte sinterklaas’ 5 december verklaart de Indonesische regering alle Nederlanders staats- gevaarlijk. Ze moeten onmiddellijk uit Indonesië vertrekken.


1958-1959 De oplopende spanningen dwingen de Nederlandse regering om de defensie op Nieuw-Guinea te versterken. De landmacht keert terug met een deta- chement commando’s en luchtdoelartillerie. Ook het nieuwe krijgsmachtdeel de luchtmacht draagt nu bij. Het wordt wettelijk mogelijk gemaakt dienstplichtigen


van de land- en luchtmacht naar Nieuw Guinea te sturen.


Maart 1960 Staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken Theo Bot presenteert in de ministerraad een tienjaren- plan voor de ontwikkeling van Nieuw-Guinea. Doel is de Papoea’s rijp maken voor zelfbeschikking. Het plan voorziet onder meer in de instelling van een Nieuw-Guinearaad en de oprichting van een Papoea Vrijwilligers Korps.


’63


steeds meer druk op de Nederlandse regering uit te oefenen om in te stemmen met rechtstreekse onder- handelingen met Indonesië.


15 januari 1962


Slag bij Vlakke Hoek Bij de Vlakke Hoek komt het tot een gewapend treffen. Indonesische motortorpe- doboten, die infiltranten aan land willen zetten, worden door de Nederlandse marine onderschept. Een vaartuig wordt tot zinken gebracht. Daarna nemen gewapende infiltraties, vooral door parachutisten, in intensiteit toe. Het komt geregeld tot vuurgevechten waarbij over en weer mili- tairen sneuvelen.


Juli 1962 De Marine Inlichtingendienst onderschept informatie over een grootscheepse aanval (operatie Djajawidjaja). De Indonesische aanvals- vloot, gesteund door de Sovjet-Unie in de vorm van zes onderzeeboten en dertig bommenwerpers, met twee- tot drieduizend man personeel, vertrekt op 14 augustus richting Nieuw-Guinea. Tegelijkertijd worden honderden para- chutisten afgeworpen om Nederlandse militairen te binden. Onder druk van de Amerikanen en de dreiging van een grote aanval zwicht het Nederlandse kabinet en geeft Nieuw-Guinea op. Indonesië blaast de aanval op het laatste moment af.


15 augustus 1962 Nederland en Indonesië paraferen in New York een akkoord. Nederland zal het bestuur op 1 oktober 1962 overdragen aan de VN. Op 1 mei 1963 zal de VN het gebied overdragen aan Indonesië. Indonesië belooft uiterlijk 1969 een volksraad- pleging te organiseren of de Papoea’s bij Indonesië willen blijven of niet.


1 oktober 1962 De United Nations Temporary Executive Authority (UNTEA) neemt tijdelijk het bestuur over van Nederland. De Nederlandse vloot en de troepen worden teruggetrokken. Een groep van ongeveer 500 Papoea’s – voorheen in Nederlandse


overheidsdienst – en hun gezinnen vertrekken naar Nederland.


1 mei 1963 Plechtige overdracht van het bestuur over Nieuw- Guinea van UNTEA aan Indonesië. Nieuw-Guinea heet voortaan Irian Jaya. Onder zware Indonesische druk kiezen Papoea- afgevaardigden tijdens een omstreden referendum in 1969 voor aansluiting bij Indonesië.


checkpoint


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76