EROPUIT ZWITSERLAND


gebracht om een invasie via de brug te kunnen dwarsbomen.


In Neuhausen zetten we de camper op het parkeerterrein dat daarvoor is aan- gegeven en we schepen in op een van de vele bootjes van rederij Mändli, die ons afzet bij de rots midden in de waterval. Over een breedte van 120 meter stort het water 23 meter omlaag: wat een spektakel! De rots is een beetje vol met mensen, personal space bestaat er echt niet, maar afgezien daarvan is het een waanzinnige belevenis om midden in zo’n grote bulderende waterval te staan. In het nabijgelegen stadje Schaff hausen slenteren we door de winkelstraat met leuke pleinen en fonteinen en constate- ren met spijt dat het historische zwem- bad dat in de Rijn is gebouwd vanwege het laagseizoen gesloten is.


POSTBUSSEN


Bij Stein am Rhein gaat de Rijn over in de Bodensee en na Konstanz volgen nog zo’n zestig Rijnkilometers door dit uitgestrekte meer. In Konstanz staat de zogenoemde Rijn-Kilometerraai nul, die markeert dat de Rijn vanaf hier bevaarbaar is. In Basel staat de teller al op 167. We overnachten aan de oever van de Bodensee tussen de appelbomen, met heel in de verte de Duitse overkant. De volgende dag tuffen we lekker langs het grote meer en stoppen in het bad- plaatsje Arbon voor een bezoek aan het Saurer Museum. Dat merk kennen we van de vroegere gele Zwitserse postbus- sen met de grote motorkap, maar Saurer blijkt in de negentiende eeuw begonnen te zijn als fabrikant van textielmachines. Een ideale combinatie, vertelt rond- leider Hans, want je schoorsteen blijſt roken: in oorlogstijd is er veel vraag naar vrachtwagens en in vredestijd wil de markt liever weefmachines. Van beider- lei kunne staan er prachtige exemplaren opgesteld, vele ook werkend.


WWW.NKC.NL KAMPEERAUTO 7 - 2023


BIJNA TIENDUIZEND JAAR GELEDEN STORTTE HIER ZO’N TWAALF KUBIEKE KILOMETER ROTS NAAR BENEDEN


In Rorschach heeſt de firma Würth in zijn bedrijfspand een fabriekswinkel waar je het hele assortiment gereed- schap en bevestigingsmateriaal kunt kopen – als je ervan houdt, kun je je hart ophalen. Maar het is lunchpauze en die is nogal heilig in Zwitserland, dus we kunnen er niet terecht. Waar we wel terecht kunnen is de kunstloca- tie. Grondlegger van de van oorsprong Duitse Würth Group is de nu 87-jarige Reinhold Würth, die naast het uit- bouwen van de schroevengroothandel van zijn vader zich ook toelegde op het verzamelen van kunst. Omdat hij zijn enorme kunstcollectie niet alleen voor zichzelf wilde houden, besloot hij in 1991 om dependances in zijn bedrijfspanden in te richten, waar men- sen gratis de wisselende tentoonstel- lingen kunnen bezoeken. In Nederland kan dat in Den Bosch en in Zwitserland dus onder meer in Rorschach.


LEKKERSTE APPELRINGEN Even voorbij Rorschach buigen we af naar het zuiden en volgen de Rijn, die nu de grensrivier vormt tussen Zwit-


serland en Oostenrijk. De rivier wordt allengs smaller en het wildromantische gekronkel van Noord-Zwitserland heeſt plaatsgemaakt voor strakke kanalisatie om het smeltwater in voorjaar en zomer probleemloos te kunnen afvoeren. Bij Vaduz, de hoofdstad van Liechtenstein, gaan we de brug over. Bij de burcht, ruim honderd meter boven het stadje met vijfduizend inwoners, zien we de vlag wapperen, vermoedelijk ten teken dat de vorst in zijn residentie verblijſt. We hebben de Erlebnispass op onze telefoon staan, dus kunnen we mak- kelijk musea bezoeken en mee met het openbaar vervoer. In Vaduz staat de Schatzkammer op het programma, want daar zouden de schilderijen van de Zwitserse Johann Ludwig Bleuler te zien zijn, die hij rond 1820 van de Rijn heeſt gemaakt: van de bron tot in Rotterdam. En inderdaad: ze zijn prachtig. We rij- den ook nog de Liechtensteinse bergen in naar Malbun op 1.600 meter hoogte en nemen met de Erlebnispass de stoel- tjesliſt naar Sareis. Daar genieten we van prachtige vergezichten tot diep in Oostenrijk, maar vooral van de lekkerste appelringen die we ooit gegeten hebben.


GROOTSTE ROTSLAWINE De bron komt steeds dichterbij, maar voor we er zijn, hebben we nog de Zwitserse Grand Canyon voor de boeg. We parkeren de camper in Laax, dat op een hoge, noordelijke helling aan de Rijn ligt. De rivier stroomt hier in een diepe kloof onderlangs, de Ruinaulta. De naam komt van ruinas, het Reto- Romaanse woord voor de steile hel- lingen die de Rijn hier in de loop van zo’n tienduizend jaar heeſt uitgesleten. Reto-Romaans is de derde taal die in dit kanton Graubünden wordt gesproken, naast Duits en Italiaans. De taal vindt zijn oorsprong in de Romeinse bezet- ting tweeduizend jaar geleden en


25


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92