Wat is botulisme?


Botulisme is een ernstige ziekte die geken- merkt wordt door een progressieve verlam- ming. Deze verlamming is het gevolg van toxines, gifstoffen, afomstig van de bacterie Clostridium botulinum. Er kunnen zeven verschillende subtypes toxine onderschei- den worden, van type A tot en met G. Run- deren zijn vooral gevoelig voor toxines van het type B, C en D. Type A, B en E (zelden F) zijn ziekteverwekkers bij de mens. De incubatieperiode of periode van inname tot het optreden van klinische symptomen varieert van enkele uren tot enkele dagen. De klinische symptomen verschillen naar-


gelang de dosis opgenomen toxine. Botu- lisme van type B veroorzaakt vooral spijs- verteringsstoornissen: diarree, opstopping, oprispingen, overvloedige speekselvloei. Botulisme van type C of D (meest voorko- mend bij herkauwers) heeft een variabel kli- nisch patroon: symptomen van parese of spierverlamming of plotse dood van enkele dieren tot zelfs van de volledige veestapel. De besmetting van herkauwers gebeurt meestal via het voer, door de inname van besmette voedingsmiddelen of water. De bron voor type C en D zijn dikwijls kadavers van pluimvee, vogels of kleine knaagdieren


die de watervoorraad, een silo, een grasland, of strooisel hebben besmet of die in diervoe- ders werden verwerkt. Toxines van type B kunnen voorkomen in diervoeders. De aanwezigheid van pluimveehouderijen in de nabijheid van runderen en de uitvoer van mest van pluimvee op weiden vormen een niet te verwaarlozen risico voor de versprei- ding van botulisme bij runderen. Er bestaat geen therapeutische behandeling als de ziekteverschijnselen van botulisme zich manifesteren bij een rund. Het is dus absoluut nodig om preventieve maatregelen te nemen, om de ziekte te voorkomen.


Een gewikkelde grasbaal is de ideale omgeving voor actieve bacteriën die toxinen produceren


tiseerd. ‘De ziekte bleef dezelfde, maar door de werk- wijze heeft diezelfde hoeveelheid gif in de bedrijfsvoe- ring met gemengd voeren een veel grotere impact.’ Ook Koen De Bleecker wijst op de veranderde bedrijfs- voering met grotere machines en grotere veestapels. Extra risicofactoren zijn volgens hem bedrijven die zo- wel melkvee als pluimvee houden of op korte afstand pluimvee in de buurt hebben. ‘In zes op de tien gevallen zien we een onmiddellijke relatie met een mestkuiken- stal in de buurt’, zegt De Bleecker. Ook gewikkelde grasbalen zijn soms een bron van infec- tie. ‘Een gewikkelde grasbaal is zonder zuurstof de ide- ale omgeving voor de ontwikkeling van actieve bacteriën die toxinen produceren. Hoe hoger het gehalte aan toxi- nen, des te sneller het voer dodelijke gevolgen heeft. Hoe langer gemengd wordt, hoe meer het gif zich verspreidt en hoe meer koeien worden besmet.’


Geen financieel vangnet bij uitbraak In geval van een uitbraak bestaat in Vlaanderen geen financieel vangnet, noch van verzekeringsmaatschap- pijen, noch vanuit het Sanitair Fonds. Het Sanitair Fonds staat enkel in voor de melkderving van de melk die niet geleverd kan worden. ‘Botulisme is een ziekte waar je als veehouder machteloos tegenover staat’, zegt Wim Tim- mermans. ‘Je kunt niet vaccineren, pijnstilling helpt niet, antitoxine komt te laat, eigenlijk bestaat er niets waarmee je je kunt wapenen tegen de ziekte.’ Vaccinatie zou een mogelijkheid zijn en is in 2009 naar aanleiding van een eerdere botulisme-uitbraak tijdelijk toegelaten geweest. ‘Momenteel is er in België en binnen Europa geen vaccin tegen de ziekte’, stelt Koen De Bleec- ker. ‘In dit geval zou vaccinatie niet alle gevallen hebben uitgesloten, maar de gevolgen zouden veeleer beperkt zijn geweest. Het zou helpen, mocht vaccinatie kunnen.’ Dierenarts Wim Timmermans pleit ervoor om na te denken over hoe de risico’s beter kunnen worden afge- dekt. ‘Met de klimaatverandering en steeds meer nadruk op natuurbeheer zou er toch een soort afdekking van het risico op botulisme mogelijk moeten zijn.’ l


veeteelt DECEMBER 1/2 2018 33


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106