GEZONDHEID BOTULISME


Botulisme veroorzaakt een storm van sterfte


Sporadisch is de ziekte botulisme in het nieuws. Meestal gaat het dan om grote


uitbraken. De dodelijke verlammingsziekte kan in extreme gevallen een hele veestapel vellen. Veehouders kunnen zich bijna niet wapenen tegen het risico van de dodelijke toxinen. TEKST ANNELIES DEBERGH


S


lechts af en toe zijn uitbraken van botulisme van een omvang dat ze ook het nieuws halen. Toch is het aantal gevallen van botulisme, een verlam- mingsziekte als gevolg van kadavers in het voer (zie kader rechts), in Vlaanderen vermoedelijk hoger, zo zegt Koen De Bleecker van Dierengezondheidszorg Vlaande- ren (DGZ). ‘Het voorbije jaar ligt het aantal meldingen van botulisme op zeven. Het vermoeden is dat de ziekte iets vaker voorkomt dan gedacht. Omwille van de aangif- teplicht zijn bedrijven meer geremd om het voorkomen van de ziekte te melden.’ In Nederland spreekt Gerda Wijers, woordvoerder bij de


Gezondheidsdienst voor Dieren (GD), van vijf tot tien meldingen van botulisme per jaar. ‘Gelukkig gaat het maar zelden om heel grote uitbraken. Vaak blijft het beperkt tot enkele dieren.’ Dat is ook zo in Vlaanderen, bevestigt Koen De Bleecker. ‘Meestal betreft het drie of vier runderen. Het was tien jaar geleden dat we in Vlaanderen een echt zware uitbraak hadden waarbij ongeveer de hele veestapel was betrokken.’


Botulisme een onderschat probleem Wim Timmermans uit Wuustwezel was als bedrijfsdie- renarts nauw betrokken bij het bedrijf van Rudy Antho- nissen, dat recent de gevolgen van botulisme ondervond (zie onderstaand kader). Hij had de ziekte niet eerder in die vorm meegemaakt. ‘Botulisme is een probleem dat al lang bestaat. Het is een onderschat probleem, vooral omdat er geen manier is om je tegen deze ziekte te wa- penen.’ De uitbraak in Wuustwezel was bijna voor de hele veestapel fataal. Timmermans: ‘De bedrijfsvoering was vroeger anders. Er stonden veertig koeien in de bindstal en die werden met de hand gevoerd. Met die werkwijze kwam het gif afkomstig van botulisme hoog- uit bij enkele koeien terecht en bleef de schade beperkt. Het bedrijf kon enkele weken geen melk leveren, maar daar bleef het bij.’ Bedrijven tellen nu veestapels van al snel tweehonderd dieren, de voederwinning gebeurt op grotere schaal en ook de manier van voeren is geautoma-


Rudy Anthonissen: ‘De stal lag bezaaid met dode runderen’


Op vrijdag had hij twee koeien die niet meer rechtop konden komen. Na het weekend waren al honderd kadavers opgehaald. Botu- lisme veroorzaakte een storm van sterfte in de stallen van melk- en vleesveehouder Rudy Anthonissen uit Wuustwezel. ‘Ik had vrij snel de link gelegd met botulisme. Je leest


32 veeteelt DECEMBER 1/2 2018


wel eens over de gevolgen van de ziekte, maar je staat er eigenlijk niet bij stil dat het jouw bedrijf ook kan overkomen.’ De bedrijfsdierenarts werd erbij gehaald, maar de onmacht tegen de ziekte bleef. ‘Je moet onmiddellijk op zoek naar ander voer, omdat je niet weet wat de oorzaak is van de infectie’, zo legt Anthonissen uit. Het bedrijf werd geblokkeerd. ‘Al vrij snel zagen we de één na de andere koe symptomen van botu- lisme ontwikkelen.’ Autopsie bij een kalf gaf de bevestiging dat het ook echt om deze ziekte ging. ‘Ik werd verwittigd voor de gevol- gen. Die zijn enorm. Op zaterdag werden al veertig kadavers opgehaald, op maandag een vijftigtal en op dinsdag nog eens zestig. In totaal zijn er bijna 180 dieren weggehaald.’ Bron van de toxinen bleek een grasbaal. ‘De gifstoffen zijn teruggevonden in de resten


van grasbalen. Ik voeder elke dag een gras- baal: de ene helft gaat naar de koeien, de andere helft naar het jongvee en vleesvee. Daardoor hadden alle dieren ook toxinen binnengekregen. De gras- en maiskuilen bleken vrij van toxinen.’


Hoewel de impact voor zijn bedrijf enorm is, blijft Rudy Anthonissen er rustig onder. Hij wil met zijn verhaal vooral andere veehouders waarschuwen. ‘Niemand kan zich voorstellen wat botulisme teweegbrengt als je dat niet met je eigen ogen ziet. De stal lag bezaaid met dode runderen.’ Hij hoopt dat er bewe- ging komt en dat er een regeling wordt ge- troffen waardoor het risico voor anderen kan worden ingedamd. ‘Dat kan door vaccinatie of door een systeem van financiële tege- moetkoming door een verzekering of via het Sanitair Fonds.’


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106