HOOFDARTIKEL QUOTUMLOOS MELKEN


Twee jaar melken ‘I


Melkveehouders in Europa produceren alweer bijna twee jaar zonder melkquotum. De melkplas groeide fors, maar in veel landen zijn (nieuwe) beperkingen ontstaan. Voor de forse groeiers is het nu zaak om het vizier te richten op optimalisatie. TEKST TIJMEN VAN ZESSEN


k vergelij k de overgang naar het quotumloze tij dperk wel eens met het bezoek aan een verjaardag. Je gaat er met een goed humeur naartoe, maar als je er eenmaal bent, blij kt het toch niet zo gezellig.’ Aan het woord is Jelle Zij lstra, melkveehou- derij -econoom aan Wageningen Universiteit. Zij n analyse van de eerste quotumloze jaren is voor veel melkveehouders herkenbaar. Er werd uitgekeken naar de datum van 1 april 2015, door som- migen zelfs bejubeld als ‘bevrij dingsdag’. Maar nu het stof na twee hectische jaren vol onzekerheid is neergedaald, is niet iedereen onverdeeld positief. Zij lstra neemt twee cruciale ontwikkelingen waar. ‘De melkprij s- daling was door veel boeren al wel ingecalculeerd. Iedereen ging ervan uit dat het aanbod aan melk zou stij gen. Maar de fosfaatwet- geving kwam voor menigeen als een verrassing. Het zet Nederland- se melkveehouders tij delij k op achterstand, bezorgt hen een nade- lige concurrentiepositie. In andere Europese landen bestaan ook beperkingen, maar die zij n minder heftig.’


Kosten terugschroeven In twee jaar tij d is de melkplas in de Europese Unie met 3,20 procent gegroeid. De groei per land is weergegeven op de land- kaart op pagina 7. Daaromheen staan enkele voorzitters van EDF (European Dairy Farmers) die vertellen hoe het de sector in hun land is vergaan.


In 2016 werd de groei in Europa aanmerkelij k afgeremd doordat melkprij zen fors onderuitgingen. De groei in de totale EU kwam uit op 0,4 procent, maar de verschillen tussen landen zij n groot. In landen met een lage kostprij s, zoals Ierland en Tsjechië, bleef de melkplas groeien. Tom Dunne, voorzitter van de Ierse tak van EDF, is daarover niet verrast. ‘De meeste melkveehouders in Ierland hebben geen verlies hoeven incasseren, in 2015 lag de melkprij s op 27 euro per honderd kilo melk, ongeveer gelij k aan de kritieke melkprij s in Ierland. Een beperkt aantal bedrij ven kon niet aan de verplichtingen voldoen, maar de meeste hebben de kosten verder teruggeschroefd.’


Deze nieuwe realiteit is volgens de Deense EDF-voorman Jac Broe- ders niets meer of minder dan gezonde economie. ‘In Denemarken en in Zweden is de kostprij s ook fl ink omlaag gebracht. Er is niets zo gezond als produceren voor de wereldmarkt en niet afhankelij k zij n van subsidies. De wereldmarkt heeft ook moeten wennen aan een Europa zonder melkquotum. Dat heeft anderhalf jaar geduurd en dat was een moeilij ke periode waarin veel Deense bedrij ven failliet gingen, maar de markt stabiliseert zich nu weer, het komt goed’, zegt Broeders.


6 veeteelt MAART 1 2017 FRANKRIJK –2,25%


HERMJAN DARWINKEL ‘Bij ons in Frankrijk hebben de zuivelafne- mers het quotum herv at. De vorm waarin varieert per fabriek, de meeste werken met een contract. Soms zijn contracten verhandelbaar, maar vaak is dat niet zo eenvoudig. De lage melkprijs heeft er fl ink ingehakt, veel Fransen vragen zich af of ze hun energie niet beter in de akker- bouwpoot van het bedrijf kunnen steken.’


DENEMARKEN +3,19%


JAC BROEDERS ‘In Denemarken mag je produceren wat je wilt, mits je daar mestafzet of land voor hebt geregeld. Inclusief jongvee komt dat grofweg neer op 15.000 kilo melk per hectare. De Deense melkveehouder wil niet terug naar de melkquotering, er is niks gezonder dan produceren voor de wereldmarkt. Als wij de liters niet produ- ceren, produceert Australië of Nieuw- Zeeland ze wel.’


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76