UIT DE DIERENAR TSPRAKTIJK TOON MEESTERS


Aan de hand van praktij kvoorbeelden schrij ven drie dierenartsen over ziekten in de melkveehouderij . Dierenarts Toon Meesters uit Roosendaal, Hans Van Loo, verbonden aan de Universiteit Gent (en dierenarts te Merelbeke) en Jan Dij khuizen, werkzaam bij de Graafschap dierenartsen te Vorden, wisselen elkaar af bij een beschrij ving van ziektebeeld tot behandeling.


Voerproppen in de box vanwege moeilij k kunnen herkauwen Vastzittende kies D


e veehouder had ‘iets raars’. Hij vond al dagen iedere keer hoopjes voerproppen voor in de ligbox. Na enkele dagen had hij de veroorzaakster van deze proppen gevon- den. Een gekalfde vaars verloor, liggend in de box, tij dens het herkauwen de proppen. Dit was al een tij dje aan de gang, ze was fl ink wat gewicht verloren. Bij het bezoek stond de koe al in het voerhek klaar. Gezien de klachten besloot ik eerst de bek en met name de kiezen nader te onder- zoeken. Met een mondsperder, die normaal voor paarden gebruikt wordt, kon ik de bek makkelij k openen. Na het opzij trekken van de tong had ik een goed overzicht over de kiezenrij en. Boven op de voorste kies van de rechterrij bovenkiezen zat de melkkies nog vastgeklemd op de inmiddels doorgebroken blij vende kies. Met een doppentang, ook al afkomstig uit de paardengebitgereedschaps- kist, was de melkkies (dop) zo verwij derd. Met wat trekkracht kwam de kies, met nog een lange wortel eraan, er vlot uit. Het herkauwen ging het dier gelij k beter af, de veehouder meldde enkele dagen later dat hij geen voerproppen meer gevonden had.


De encyclopedie dop op de kies Het gebit van het rund heeft snij tanden, hoektanden en voor-


tanden en voorkiezen en kiezen. In het bovengebit ontbre- ken de voortanden, daar is slechts een harde plaat. De koe graast en vreet met haar extra ontwikkelde tong, die lang, ruw en spierrij k is. Het kauwen en herkauwen ge- beurt met de malende kiezen. Net als alle zoogdieren heeft het rund een melkgebit en een vend gebit. De snij tanden en de voorste drie kiezen wisselen. De achterste kiezen blij ven gelij k.


een melkgebit en een blij -


Na het volledig doorkomen van deze achterste kiezen


gaan de voorste kiezen wisselen. Dit gebeurt tussen de 24e en de 28e levensmaand. Een blij vende kies is bij de geboorte al in aanleg aanwe- zig onder de wortels van de melkkies. Met de ontwikke- ling naar volwassen koe groeit de blij vende kies naar boven richting de mondholte en drukt zo de melkkies eruit. Eenmaal los wordt de melkkies door de koe uitge- spuwd. Af en toe is er een te vinden in de voergoot. Het wisselen van het gebit verloopt bij de koe meestal zonder dat de veehouder daar iets van merkt. Maar soms blij ft de melkkies vastzitten, deels met de wortel veran- kerd en deels vastgeklemd om de blij vende kies. Het ma- len van het voer is dan mechanisch belemmerd en de koe verliest voerproppen, soms bij het vreten, maar vooral bij het herkauwen. Het gereedschap dat normaal door de paardenarts gebruikt wordt, biedt dan uitkomst.


VEETEEL T FEBRUARI 2 2017 33


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48