KERST 2019 TROTS & WAARDERING


een ongezonde vorm die als ziekelijk wordt beschouwd. Eerst de gezonde vorm; die staat in de wereld van emo- tiewetenschap bekend als authentieke trots. Het gaat gepaard met een voldaan gevoel dat mensen ervaren als ze zelf iets voor elkaar hebben gekregen. Niet door toeval of een dosis geluk, maar bijvoorbeeld door eigen kennis, inzet, vakmanschap en doorzettingsvermogen. Je bent eerder geneigd trots te zijn op een zelf gefokte koe die het goed doet, dan op een superkoe die is aangekocht. Al kan zo’n aankoop op zich ook wel voor trotse gevoelens zorgen: dat het toch maar mooi gelukt is zo’n topper te kopen net voor de buurman het deed. Maar van trots zal geen sprake zijn als die buurman vlak daarvoor in een ambulance naar het ziekenhuis is vervoerd en daardoor geen koper meer kon zijn. Kortom: trots gaat niet over de pech van een ander, maar is het resultaat van eigen bekwaamheid en inspanningen.


‘Trots is de


tegenhanger van schaamte’


In je eentje trots zitten zijn, dat werkt echter niet. In een sociaal vacuüm kan trots niet bestaan, wees onder- zoek van de Canadese Jessica Tracy en de Amerikaan Richard W. Robins uit. Om ergens trots op te kunnen zijn, moet de prestatie vergeleken worden met andere prestaties anders zegt het zo weinig. Dat hoeven niet per se de prestaties van de buur- man te zijn, het kunnen ook eerder behaalde eigen scores zijn. Iemand die bij de zeugen altijd 12 levend geboren biggen per worp noteerde, kan er heel trots op zijn als dit naar 12,5 is gegaan. Terwijl dit voor iemand anders juist teleurstellend kan zijn omdat hij of zij op minimaal 13 had gerekend. De eigen resultaten afzetten tegen een bepaalde norm, geeft dus waarde aan de prestatie waardoor er wel of geen trots gevoel achteraan komt. Maar er is dus geen standaard vergelij- kingsmateriaal.


#boerentrots Wat in zijn algemeenheid wel waarde toevoegt aan een prestatie, zijn complimenten van anderen. En dat was precies wat er gebeurde tijdens de protestacties dit najaar. Boeren waren trots op elkaar en op de agrarische sector in het algemeen. Ze deelden dat gevoel op social media onder de hashtag #boerentrots. Dat werd opgepikt door burgers die zich in groten getale solidair verklaarden en onder dezelfde noemer hun steun betuigden. Zo schreef Jaappoesbella onder de naam @Jaapmu op Twitter: ‘Boeren wij steunen jullie!’ Elise Nijmegen twitterde: ‘Nederland staat achter jullie en we zijn trots op onze #boeren.’ Verderop in deze kerstspecial van Boerderij zegt de Haagse Masoud Ahmadloo: ‘Boeren zijn het begin van de beschaving’ en de Haarlemse Seb Mol beseft goed dat andijviestamppot niet uit de muur bij Albert Heijn komt. Ook burgers blijken dus trots op boeren, al is hier wellicht eerder sprake van waardering. Want om trots te kunnen zijn op een ander, moet je je er heel sterk mee kunnen identificeren. Ouders kunnen bijvoorbeeld trots zijn op hun kind juist omdat de onderlinge band heel


34


De benen iets uit elkaar, armen over elkaar of handen losjes in de zakken, dit alles is een universele uitstraling van trots.


Wie op de


gezonde manier trots is, gedraagt zich socialer


sterk is. Maar of burgers nou echt trots waren of iets an- ders, positief was hun steun in elk geval wel en dat was precies het benodigde ingrediënt om waarde te geven aan het werk dat boeren doen. Daardoor konden zij zich nog oprechter trots voelen. Was die waardering er niet geweest, dan was het een heel ander verhaal geworden. Dan waren boeren massaal trots gebleven op elkaar en op zichzelf, maar dan was de uitstraling veranderd in die andere kant van deze emotie, namelijk arrogantie. Vroeger dachten psychologen dat trots sowieso een vorm van arrogant gedrag was. Freud, de grondlegger van de psychoanalyse, vond trots bijvoorbeeld niks anders dan egotripperij. Het prettige gevoel dat dit op- leverde, schaarde hij onder de noemer ‘narcistisch’. Al te trotse mensen hadden volgens Freud geen oog meer voor anderen en dat was een ongezonde toestand. “Arrogant ben je als je alléén maar trots bent, zo van: kijk eens hoe goed ik ben”, verduidelijkt Jan Dirk Pronk, zelfstandig organisatieadviseur en sociaal psycholoog. “Roepen dat je de tweede exporteur ter wereld bent, heeft niets met trots te maken. Dat is meer een commer- cieel begrip. Maar dat je onderdeel uit- maakt van de voedselproductie, of van een bedrijf dat al generaties in de familie is, ja, ik snap best dat je daar trots op bent.”


Trots is nuttig


Heeft trots zijn eigenlijk nut? Daarover is weinig twijfel. Trots is volgens gedragswetenschappers name- lijk niet zomaar een op zichzelf staande emotie, er komt een hele kettingreactie achteraan. Wie op de gezonde manier trots is, gedraagt zich socialer. De positieve re- acties die dat oplevert, geven vervolgens een boost aan het zelfvertrouwen. Wie genoeg zelfvertrouwen heeft, is beter in staat om goed afgewogen beslissingen te nemen. En die zorgen weer voor een resultaat om trots op te zijn.


BOERDERIJ 105 — no. 12-13 (17 december 2019)


FOTO: LYDIA VAN ROOIJEN


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76  |  Page 77  |  Page 78  |  Page 79  |  Page 80  |  Page 81  |  Page 82  |  Page 83  |  Page 84  |  Page 85  |  Page 86  |  Page 87  |  Page 88  |  Page 89  |  Page 90  |  Page 91  |  Page 92  |  Page 93  |  Page 94  |  Page 95  |  Page 96  |  Page 97  |  Page 98  |  Page 99  |  Page 100  |  Page 101  |  Page 102  |  Page 103  |  Page 104  |  Page 105  |  Page 106  |  Page 107  |  Page 108  |  Page 109  |  Page 110  |  Page 111  |  Page 112  |  Page 113  |  Page 114  |  Page 115  |  Page 116  |  Page 117  |  Page 118  |  Page 119  |  Page 120  |  Page 121  |  Page 122  |  Page 123  |  Page 124  |  Page 125  |  Page 126  |  Page 127  |  Page 128  |  Page 129  |  Page 130  |  Page 131  |  Page 132  |  Page 133  |  Page 134  |  Page 135  |  Page 136  |  Page 137  |  Page 138  |  Page 139  |  Page 140  |  Page 141  |  Page 142  |  Page 143  |  Page 144  |  Page 145  |  Page 146  |  Page 147  |  Page 148  |  Page 149  |  Page 150  |  Page 151  |  Page 152  |  Page 153  |  Page 154  |  Page 155  |  Page 156