WEEK 48-49 26.NOV.2014


Hij komt, hij komt …


Veel kinderen zullen deze woorden in deze dagen aanvullen met ‘de goede blijde Sint’. In kerkelijke kring echter hebben deze woor- den in de komende weken bij uitstek betrek- king op Jezus. Vier weken lang leven we toe naar het feest van zijn geboorte, de tijd van advent, de tijd van zijn verwachte komst.


Waar komt Kerst vandaan?


We vieren Kerst op 25 en 26 december. De christelijke kerk gedenkt dan de geboorte van Jezus Christus. Voor de christenen is Hij de Messias, de Zoon van God. Wij weten niet beter dan dat het Kerstfeest altijd op 25 en 26 december is gevierd. Toch is het wel zeker dat de geboorte van Jezus niet op 25 december heeſt plaats- gevonden. En ook weten we uit oude ge- schriſten dat pas veel later, namelijk in de vierde eeuw, de geboorte van Jezus als feestdag is ingevoerd. Tot die tijd vierden de christenen alleen het Paasfeest.


I


n de kerken van het Oosten werd de geboorte eerst gevierd op 6 januari. Men had voor deze dag een aparte naam: Epifanie. Dit betekent de Verschijning of


Openbaring van de Heer. God keert zich in Jezus tot de mensen en vestigt zijn konink- lijke macht op aarde. De geboorteverhalen van de evangelisten Lucas en Mattheüs verwijzen daar naar. Maar ook wordt op Epifanie gedacht aan de doop van Jezus. Volgens de evangelisten gaat de hemel open als Jezus gedoopt is door Johannes en daalt de Geest van God in de vorm van een duif op Hem neer en klinkt er een stem uit de hemel: “Gij zijt mijn Zoon, de gelief- de; in U heb ik mijn welbehagen”. (Marcus 1 vers 11)


Epifanie De herkomst van Epifanie ligt in Egypte en heeſt te maken met een in deze cultuur be- staand feest. In de nacht van 5 op 6 januari werd in Alexandrië de geboorte van de zonnegod Aion gevierd. Deze god werd vol- gens een oude overlevering geboren uit de maagd Kore. Op 6 januari gaat men naar de Nijl om water te putten, dat heil (heel- heid) brengt. De kerk heeſt aan het begin van de vierde eeuw dit feest overgenomen of er een eigen feest tegenover gezet. Het is een voorbeeld van de zogenaamde kerstening. Dit is het verschijnsel dat een allang bestaand feest of gebeurtenis een christelijke betekenis werd gegeven. Naast de al genoemde elementen die een rol spelen bij Epifanie zijn er nog meer mo- menten uit de Bijbel bekend waarop deze openbaring een rol speelt. We noemen het verhaal dat er wijze mannen (Magiërs) uit het oosten komen omdat ze een bijzonde- re ster hebben gezien, die wijst op de ge-


boorte van een Koningskind. De evangelist Mattheüs beschrijſt hoe zij Jezus aanbid- den en geschenken aanbieden: goud, wie- rook en mirre. En zo staan er in de Bijbel nog allerlei verhalen waarin we lezen hoe Jezus zich openbaart. Nog steeds vieren de Grieks-orthodoxe, Syrisch-orthodoxe, koptische en Ethiopische Kerken Kerst op 6 of 7 januari. Vanwege een andere tijdre- kening vieren ze de geboorte van Christus dertien dagen na 25 december, de kerst- dag voor rooms-katholieken, protestanten en veel andere christenen in het westen.


Van 6 januari naar 25 december In het Westen was het paus Liberius, die in het jaar 354 het Kerstfeest vaststelde op 25 december. En dat is in de loop van de tijd algemeen aanvaard behalve door veel Oosters- of Russisch Orthodoxe kerken (andere orthodoxe kerken, zoals de Griek- se, Bulgaarse, Roemeense, Byzantijnse, etc. vieren Kerstmis gewoon op 25 decem- ber). De keus van 25 december was niet toevallig. Het was de dag die volgt op de winterzonnewende: een heidens natuur- feest dat in onze westerse landen werd gevierd en dat nu een christelijke invulling kreeg. Natuurlijk verandert zo’n feest niet van de ene op de andere dag. Het duurt jaren en dan nog blijven oude gebruiken vaak gewoon in ere ook al geeſt men er een andere betekenis aan. Het “ kerste- nen” had voor de Romeinen nog een heel ander tintje. De 25ste december was voor hen ook een de dag die gewijd was aan de verering van de keizer die de ‘Onoverwin- nelijke Zon’ werd genoemd. In de jaren voordat het Kerstfeest voor het eerst werd gevierd, was de positie van de christelijke kerk in het Romeinse Rijk veranderd van een vervolgde godsdienst tot een begun- stigde godsdienst. Van die macht kon gebruik gemaakt worden. Niet meer de keizer, maar Christus was ‘De Zon’, of zoals een christelijke benaming luidt: ‘Het Licht der wereld’. Beide begrippen komen in de Bijbel voor als namen voor Christus.


In het Oude Testament wordt de komen- de Verlosser omschreven als ‘Zon der gerechtigheid’ (Maleachi 3 vers 20) en de evangelist Johannes noemt Jezus meerde- re kerken ‘het Licht der wereld’ (Johannes 1 vers 9 en 8 vers 12 ).


Luk 1: 26-38 (28) Wees gegroet


Doe hem de hartelijke groeten! Zal ik doen. Hoe vaak hebt u, heb jij deze woorden al niet uitgesproken? En hoe vaak ben je het niet vergeten? Het gaat zo automatisch. Je bent op bezoek geweest bij oma of tante. Je gaat weg naar huis en oma zegt nog even gauw: “Doe je ouders de groeten ja?”. “Okee, doe ik”. En dan staat er ineens een engel. En die zegt: “Wees gegroet”. O ja, ook hallo. Gegroet, van wie? Van God. Nou, dan sta je wel even met je oren te klapperen. Dat kan helemaal niet. Nee, maar bij Maria gebeurde het wel.


De engel Gabriël krijgt de opdracht een geboorte aan te kondigen. De grootste, de mooiste en indrukwekkendste aankondiging uit heel de geschiedenis. De aankondiging van de geboorte van de langverwachte Messias. De Zoon van God. Hier hebben hemel en aarde eeuwen lang naar uitgekeken. Ga maar, Gabriël. Vertel het maar. Waarheen? Aan wie? Jeruzalem! Natuur- lijk, vanzelfsprekend. ‘t Is toch een koningskind dat geboren gaat worden? Die hoort in Jeruzalem thuis. Daar zal hij geboren worden.


OVERDENKING


Als zoon van een prominente priester. En iedereen zal het geloven. Wees gegroet, Gij koning der Joden! Maar niks van dit alles. Gabriël gaat. Echter, niet naar Jeruzalem maar naar Nazareth. In Nazareth woont een arm eenvoudig meisje. ‘Wees gegroet Maria. De Here zelf is met je. Je bent gezegend onder alle vrouwen’. Maria kijkt hem aan met open mond en raakt ontroerd. Niet door hem die ze zag, maar door de woorden die hij sprak. Het waren woorden van God. En dat zijn woorden met kracht. Woorden met een uitwerking. Want mijn woord zal niet ledig tot mij wederkeren. Gods groet klinkt nog altijd. Elke zondag klinkt het: ‘Genade voor u en vrede van God


de Vader...’ Aan zijn groet is zijn beloſte verbonden. Er is een Kind op komst. Hij zal u redden. Hij zal u verlossen. Verstandelijk gezien onmogelijk. Een maagd zwanger? Nazareth een koning? Een God in armoede? De jamaars dringen zich op. Maria gaf zich over en zei: mij geschiede naar uw woord. Wat is uw antwoord.


Dirk Meijvogel Najaarsweekend 2014


Vanaf vrijdag 17.00 uur staat de deur van de Zandkreek weer open. De deelnemers van het najaarsweekend druppelen binnen. Veel van de deelnemers ontmoeten elkaar alleen maar tijdens dit weekend, dus moet er even bijge- praat worden. Het is meteen al een gezellig geroezemoes. Maar we komen niet alleen voor de gezelligheid. We gaan nadenken over het thema ‘Liefde is….’.


Na soep en brood beginnen we aan het eigenlij- ke programma. Het thema wordt ingeleid door verhalenverteller Martin Mesch. Hij vertelt een verhaal uit het oude Babylonië over een jongen en een meisje. Deze twee jonge mensen woon- den in hetzelfde gebouw, maar mochten van hun ouders niet met elkaar omgaan. Ze zagen elkaar in het voorbijgaan en werden verliefd. Ze vinden een manier om elkaar in het geheim te ontmoe- ten. Maar door omstandigheden denkt de jon- gen dat het meisje door een wild dier gegrepen is. Omdat hij dan niet langer wil leven, steekt hij zichzelf dood met zijn zwaard. Het meisje vindt hem en gooit zichzelf ook in het zwaard. Geen verhaal met een happy end. Maar wat wil dit verhaal zeggen? Zelfs liefde voor de onbe- kende kan intens zijn? Liefde is….onbereikbaar, meedogenloos, een vraagteken of misschien wel een uitroepteken? We praten nog even na over het verhaal. We worden in groepjes verdeeld via een foto, die in stukjes is geknipt. Door de puzzel compleet te maken, vinden we onze gespreks- partners. In dezelfde samenstelling zullen we ook zaterdag aan de slag gaan. Zaterdag is er een Bijbelstudie. Ds. Meijvogel leest met ons 1 Johannes 4. De centrale tekst daarin is vers 7, waarin staat:“Geliefde broeders en zusters, laten we elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeſt is uit God gebo- ren en kent God”. Enkele punten die genoemd worden: in de kerk kent men het gebod om je naaste lief te hebben. Aan het laatste avond- maal zegt Jezus:”Een nieuw gebod geef ik u, heb elkaar lief”. God is liefde en de mens is naar Gods beeld geschapen. Jezus is het beeld van Gods liefde. Het nieuwe is dat Jezus zegt: heb elkaar


lief zoals ik jullie heb liefgehad – liefde gericht op de ander. Je kan iemand niet dwingen om lief te hebben. Ds. Meijvogel heeſt een aantal blaadjes met teksten over liefde is…. We moeten allemaal een blaadje zoeken waarvan de tekst ons aanspreekt. Vervolgens gaan we in kleine groepjes uiteen. We vertellen waarom we door die bepaalde tekst aangesproken werden. Het levert mooie gesprekken op. ’s Middags vetrek- ken we naar Elburg. We bezoeken het Bottermu- seum met werf. Enkele botters zijn gerestaureerd en worden gebruikt voor vaartochten op het Veluwemeer. De houten schepen worden nog op traditionele manier onderhouden. Daarna staat er nog een bezoek aan de sjoel op het program- ma. De vroegere synagoge is nu een museum en heeſt een tentoonstelling over de Joodse inwoners van Elburg. Na de oorlog zijn er niet veel overgebleven. Zondagmorgen bezoeken we een kerkdienst in Heerde. Daarna is er al weer de laatste gezamenlijke maaltijd. Het weekend is omgevlogen. Zoals gewoonlijk is er een collecte. Deze keer gaat de opbrengst naar Martin Man- nak en Florianne Kruijt. Ze hopen in mei/juni 2015 mee te doen aan de Muskathlon in Afrika. Ze gaan fietsen voor Compassion en moeten sponsorgeld meenemen. Ze kunnen een bedrag van € 860,00 delen. Als laatste lied zingen we samen lied 249 uit de Opwekkingsbundel: Heer, wat een voorrecht om in liefde te gaan, schouder aan schouder in uw wijngaard te staan, samen te dienen, te zien wie u bent, want uw woord maakt uw wegen bekend. Het thema ‘Liefde is ….’ wordt daadwerkelijk in de praktijk ervaren.


Dan is toch echt het eind in zicht en nemen we weer afscheid van elkaar. Volgend jaar is het najaarsweekend gepland van 2 tot en met 4 oktober. Zet maar vast in de agenda.


Elly Blokzijl COLOFON


Deze pagina verschijnt onder de ver- antwoordelijkheid van de werkgroep Binnenvaart van de Protestantse Kerk in Nederland.


Predikanten: Ds. L. Krüger, T: 0031 652336794 e-mail: lkruger@planet.nl


Ds. D. Meijvogel, T: 0031 631 041 389 e-mail: d.meijvogel@filternet.nl


Redactie Ds. Gert van Zeben Eindredacteur) Prins Willem-Alexanderlaan 856 7312 GX Apeldoorn T: +31 (0)55 35 58 791 E: gvanzeben@hetnet.nl


Anja van Alphen Haastrecht Dhr. Arie Damsteegt Berkel en Rodenrijs Dhr. Bas Goudriaan Krimpen aan de Lek


Generaties lang hebben in het Oude Tes- tament profeten zijn komst verwacht. En wij doen dit vanaf komende zondag nog eens vier weken lang over. Kerst kan het niet zomaar worden. Daar gaat verlangen, verwachten, uitzien naar, aan vooraf. We willen het weer meemaken, het wonder dat God in het Kind van Bethlehem midden onder ons komt, Zich naar ons toebuigt, met ons bewogen is. We willen erbij zijn in die nacht van die bijzondere geboorte. Ook deze


35


kerkpagina ademt advent. Het hoofdartikel is zelfs al vol van Kerst. En in de overdenking verwonderen we ons met Maria over God die heel gewone mensen aanspreekt. Nou ja, gewoon … Naast alle vooruitzien blikken we toch ook nog even terug. Graag laten we u delen in de bijzondere ervaringen tijdens het najaarsweekend.Namens de redactie wens ik u een gezegende adventstijd!


Gert van Zeben


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38