Tekst: Michel van Dijk - Illustratie: Shutterstock


Aandacht voor zingeving in de eerste lijn


Veel patiënten worstelen met zingevingsvragen. Toch weten ze vaak niet bij wie ze met deze vragen terechtkunnen. In Zuid-Holland-Noord lukt dat nu beter. Het Centrum voor Levensvragen is sinds


2025 integraal onderdeel van Rijn en Duin, de regio- organisatie voor de eerstelijnszorg. Patiënten en huisartsen profiteren daarvan, vertelt Marieke van Schie, coördinator van het Centrum.


H


oe kijk ik terug op mijn leven, wat heeft mijn leven voor zin, maar ook: waar put ik kracht uit, wat geeft me hoop? Nee, dat zijn geen medische


vragen, maar wél vragen waar patiënten mee rondlopen. En die ze graag willen bespreken met de huisarts. Voor veel patiënten is de huisarts immers een belangrijke vertrouwenspersoon waarmee ze levensvragen willen delen.


“Een groot deel van de huisartsenconsulten hangt samen met niet-medische vragen”, weet Marieke van Schie. “Dat zijn veelal zingevingsvragen, vragen waarmee mensen worstelen, bijvoorbeeld vanwege ziekte, verlies van een partner, een naderende dood. Juist in tijden van crises gaan mensen zich dit soort vragen vaker stellen. Bij de huisartsen is de werkdruk vaak zo hoog dat het hen aan tijd ontbreekt om hierover uitgebreid met patiënten van gedachten te wisselen.”


‘Meer aandacht voor het verhaal, daar helpen we patiënten mee’


26 - SEPTEMBER 2025


Palliatieve levensfase Dan is het fijn als een huisarts de patiënt kan doorverwijzen naar een geestelijk verzorger die hier wél tijd voor heeft en er bovendien voor is opgeleid. Bij Rijn en Duin is dat laagdrempelig georganiseerd doordat het regionale Centrum voor Levensvragen sinds 2025 integraal onderdeel uitmaakt van de regio-organisatie. “We zorgen hiermee voor een goede samenwerking tussen huisarts en geestelijk verzorgenden. We kunnen het thema zingeving daardoor beter vormgeven in onze regio. Met een ouder wordende patiënten- populatie denken we dat dat nodig is. Het zijn vooral ouderen die behoefte hebben om met een geschoold iemand over levensvragen in gesprek te gaan. Hiervoor kunnen wij, de Centra voor Levensvragen, een subsidie aanvragen bij VWS voor geestelijke verzorging thuis. Deze is bedoeld voor hulpvragers boven de vijftig, en patiënten in een palliatieve levensfase.”


Huisarts ontlast Sinds 2020 telt Nederland vijftien regionale Centra voor Levensvragen, Samen vormen zij de Vereniging Samenwerkende Centra voor Levensvragen (VSCL). In elk van deze centra werken geestelijk verzorgenden die zijn opgeleid om mensen te begeleiden bij zin- en levensvragen. Mensen kunnen zich rechtstreeks, maar ook na verwijzing van een huisarts of POH-GGZ, melden bij een van deze centra voor een of meer gesprekken. “De meeste centra zijn zelfstandige organisaties. Het Centrum voor Levensvragen bij Rijn en Duin vormt hierop een uitzondering. Dat heeft als voordeel dat patiënten niet zelf op zoek hoeven naar een geestelijk verzorgende, de huisarts kan hen daarbij helpen. Die wordt bovendien ontlast, doordat de


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32