ACHTERGROND GEBIEDSREGISSEUR


Gebiedsproces Aldeboarn is pionieren


Voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied verwacht de Neder- landse overheid veel van lokale gebiedsprocessen. In Aldeboarn-De Deelen loopt al zes jaar zo’n proces. Langzaam maar zeker wordt de invulling concreter. ‘Wij zijn bezig het wiel uit te vinden. Andere gebie- den kunnen daarvan profiteren’, stelt projectleider Lenneke Büller. TEKST WICHERT KOOPMAN


D


e Veenweidevisie van de provincie Friesland. Dat is waarmee eind 2016 het gebiedsproces startte in Aldeboarn-De Deelen, een veenwei- degebied van 5300 hectare, waarvan ongeveer 4000 hectare landbouw en 1000 hectare natuur in het midden van Friesland. In het gebied zijn nu 68 agra- rische ondernemers actief, met name melkveehou- ders en enkele paarden- en vleesveehouders. ‘De Veenweidevisie van de provincie was nog enkel gericht op het beperken van bodemdaling door ver- hoging van het waterpeil. Aldeboarn-De Deelen werd daarbij aangewezen als “kansrijk gebied”. Dat wil zeggen dat bestuurders hier mogelijkheden zagen om peilverhoging te combineren met het verster- ken van de natuur en de bescherming van weidevo- gels’, vertelt Lenneke Büller. Toen de visie uitkwam, was ze als projectcoördinator werkzaam voor bur- gerorganisatie Stichting Beekdallandschap Koning- diep-De Nije Boarn. Het Koningsdiep, ofwel Boarn, is het riviertje dat het gebied Aldeboarn-De Deelen doorkruist.


Burgerstichting en boerencoöperatie ‘Dat de provincie dit gebied als kansrijk had aange- wezen zag onze stichting als een kans om onze am- bities – het economisch, ecologisch en sociaal ver- sterken van het stroomdal van het Koningsdiep – te verwezenlijken’, legt Büller uit. ‘Maar als we echt iets willen bereiken, dan kan dat alleen samen met boeren, beseften we direct. Zij zijn immers de gebrui- kers en eigenaren van de grond. Daarom hebben we contact gezocht met Gebiedscoöperatie It Lege Mid- den, een collectief van zeven agrarische natuurver- enigingen, waarvan een aantal ook werkzaam is in dit gebied’, vertelt ze.


Het feit dat de stichting voor samenwerking aan- klopte bij It Lege Midden, zorgde bij een aantal boe- ren in eerste instantie voor best wat opgetrokken wenkbrauwen. ‘We hebben even aan elkaar moeten


62 veeteelt JANUARI 2023


wennen’, herinnert Büller zich. ‘Maar in ons stich- tingsbestuur zitten mensen met verstand van zaken en een goed netwerk en dat wekte vertrouwen. Daar- bij, de gebiedscoöperatie wilde ook actief aan de slag met deze ingrijpende opgave voor boeren en zag dat we elkaar konden versterken door samen te werken.’ De samenwerking tussen stichting en coöperatie markeerde de start van het gebiedsproces in Alde- boarn-De Deelen. Büller werd aangewezen als or- ganisator.


Aan het roer in plaats van kop in het zand Bodemdaling beperken is inmiddels al lang niet meer de enige opgave voor agrarische ondernemers in het veenweidegebied. In het Friese Veenweideprogram- ma, dat in 2021 werd vastgesteld, kwamen er drie opgaven bij: CO2 deert stoot CO2


-uitstoot beperken – veen dat oxi- uit – een robuust klimaatbestendig


watersysteem inrichten en perspectief realiseren voor de landbouw. Vorig jaar heeft het Rijk deze op- gaven nog verder aangescherpt. Bovendien speelt natuurlijk ook in Aldeboarn-De Deelen de stikstof- problematiek.


‘Je kunt al deze opgaven zien als bedreigingen en je kop ervoor in het zand steken, maar daarmee gaan ze niet van tafel’, stelt Büller met overtuiging. ‘Dan kun je maar beter zelf initiatief nemen en de kans pakken om invloed uit te oefenen op de ont- wikkeling van je eigen woon- en werkgebied’, ver- woordt ze de drijfveren van de betrokkenen bij het gebiedsproces.


‘Nee, niet alle boeren zijn enthousiast over waar we mee bezig zijn. Sommigen vinden het een gruwel’, erkent Büller. ‘Het realiseren van alle opgaven zal ook niet lukken zonder pijnlijke keuzes te maken’, weet de projectleider. ‘Maar wij proberen vooral te denken vanuit kansen voor het gebied. Ons doel is om de vitaliteit van het gebied te versterken, econo- misch, ecologisch en sociaal. Daarbij is langetermijn-


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72