ONTWIKKELINGEN VAN DE GEVECHTSRANTSOENEN Pizza in je ransel
‘Hertenpaté, cassoulet met eend en creools varkensvlees’. Dit is niet de menukaart van een restaurant met Michelin- ster, maar de inhoud van een Frans legerrantsoen zoals het meegegeven wordt aan Franse soldaten op mars in Afghanistan. Napoleon had al aangegeven dat een leger op zijn maag marcheert en ook vandaag de dag wordt dit nog steeds onderschreven als een belangrijke factor voor de prestaties van de krijgsmacht.
Door: Gielt Algra N
og steeds worden in de voedselindustrie allerlei mogelijkheden bestudeerd om toch eindelijk die pizza te ontwikkelen die smaakt naar een pizza en toch jaren goed blijft en gemakkelijk in een ransel kan worden meegenomen. Volgens de Britse krant the Guardian is deze pizza nu ontwikkeld. Dit nieuws was aanleiding voor de krant om eens te bekijken wat de troepen uit andere landen die in Afghanistan werden ingezet zoal meekregen aan rantsoen als ze op mars gingen. De eerdere opsomming van de inhoud van het Franse rantsoen was niet eens het meest smakelijke volgens de auteur van het artikel. Dat was toch wel het Italiaanse rantsoen dat naast een shot Grappa bestond uit onder meer pasta, kalkoen, bonensoep met rijst en fruitsalade.
Meer aandacht voor de smaak en verscheidenheid van het eten komt niet uitsluitend voort uit piëteit met de solda- ten die op mars moeten. Het is niet alleen beter voor het moreel, maar zorgt er ook voor dat het rantsoen daadwer- kelijk wordt opgegeten. Te vaak bleek dat militairen op een gegeven moment een lege maag verkozen boven weer eens hetzelfde ingeblikte rantsoen. De geschiedenis kent hier vele voorbeelden van. Amerikaanse vliegtuigbeman- ningen gestationeerd in Italië in de Tweede Wereldoorlog dreigden de ingeblikte Wiener sausages, die ze voor de zoveelste keer voorgeschoteld kregen, mee te nemen en in plaats van bommen op Wenen te droppen. De beroemde Merrill’s Marauders die tijdens de Tweede Wereldoorlog vijf maanden achter de Japanse linies in Birma hadden gevochten, hadden al die tijd geheel op de zogenoemde K-rations geleefd. Deze gedeeltelijk ingeblikte rantsoenen die in drie verschillende kartonnen dozen werden gele- verd (ontbijt, lunch en avondeten) stonden op zijn best bekend als ‘beter dan niks’. Maanden later zouden man- nen van deze geharde eenheid nog spontaan overgeven bij alleen al de aanblik van de dozen waarin de rantsoe- nen verpakt zaten.
14 OKTOBER 2015
Het in Nederland bereide eten wordt in Kamp Holland opgewarmd, Uruzgan, 2007. Foto: NIMH
Doordat het rantsoen voor de gewone soldaat in de 18e en 19e eeuw vooral afhankelijk was van de kwaliteit van de ravitaillering, ging dit nogal eens mis. De oplossing werd vooral gezocht in eenvoud, waardoor ontwikkelingen als de introductie van de Rumfordsoep bijna overal in de Europese legers toegepast werden. Deze soep, gebaseerd op een combinatie van gerst, gedroogde gele erwten, aard- appelen en zuur bier, was niet alleen goed tegen scheur- buik, hij was ook nog eens goedkoop. De soep werd dan ook uitstekend geschikt geacht voor soldaten, gevangenen en armen. Dat het niet smaakte, deed er blijkbaar niet toe.
Burgermaatschappij
In de burgermaatschappij was het in die dagen vaak niet veel beter. Voor velen was een stuk brood vaak het enige wat ze op een dag kregen. Dit zou tot ver in de vorige eeuw duren. Zo kon het zijn dat artsen in Groot-Brittannië tot
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65