Checkpoint Barry
Nabestaan 2 N
a de herdenkingsceremo- nie en de korte toespraken waren er de maaltijd en het samenzijn. Verhalen van
vroeger en nu werden uitgewisseld, een aangenaam geroezemoes vulde de zaal terwijl oude kameraden elkaar aan tafel opzochten.
Roken bij de ingang. Buiten was de ceremonieplek weer gewoon een plak asfalt. Het enige wat nog aan de ochtend herinnerde, waren de standaards met bloemen voor het monument. Ik drukte mijn peuk uit en wandelde ernaartoe. Al snel stond mijn maatje bij me. Samen lazen we de namen, waaronder die van haar. Soms is het allemaal zo duidelijk, maar op zulke momenten kan ik er geen touw aan vastknopen. Gestorven voor de vrijheid. Voor de democratie. Voor het vaderland.
Me reet, 21 is gewoon geen leeftijd om te sterven. Terwijl we daar met zijn tweeën ston- den, gingen onze gedachten uit naar een ander lid van ons peloton. Ook hij was allang niet meer onder ons. Ik woonde in Australië toen hij besloot
dat het genoeg was geweest. Zijn over- lijdensbrief was het eerste poststuk dat ik openmaakte toen ik weer terug was in Nederland. ‘Op een door hemzelf gekozen manier’, of woorden van die strekking, stond er in de brief. Het was alsof de oorlog me recht in mijn gezicht uitlachte: ‘Welkom thuis, ik heb op je gewacht…’
Ik weet ook nog dat ik een steek van afgunst voelde. Hij had het gedaan en ik niet. Eenzelfde steek had ik ruim een jaar eerder ook al eens gevoeld, toen ik las dat Kurt Cobain zichzelf van het leven had beroofd. Ook toen was mijn eerste gedachte: hij wel…
Hoeveel was die vrede hem waard? Ik denk dat zelfmoord typisch zo’n antwoord is dat niemand wil horen
Ik kan het me nu nauwelijks meer voor- stellen dat ik dat toen dacht en dat ik dat wilde. Dood zijn.
Of misschien ook wel. Maar ik weet ook dat ik het niet snel zal doen. Stand-up komiek Doug Stanhope heeft mooie en rake dingen gezegd omtrent het thema zelfmoord. Met name over de mensen die roepen dat het ‘de mak- kelijke manier’ is en ‘een laffe daad’. Zijn antwoord daarop is: als het zo mak- kelijk zou zijn en een laffe daad, dan zou iedereen het doen. Zoveel dappere mensen zijn er namelijk niet. Midden twintig zijn en er dan uitstap- pen, omdat je de oorlog niet meer uit je kop krijgt, dat is een volslagen nut- teloze dood; waarmee ik niet wil zeg- gen dat ik de beslissing en de daad niet respecteer. Hij is voor mij evenzogoed
een held. Een tragische held, maar een held niettemin. Hij deed wat ik niet kon of durfde of gewoon niet genoeg wilde. Tegelijkertijd zijn er altijd die vragen: was dit echt de enige manier om de oor- log in zijn hoofd te beëindigen? Ook op zijn medaille stond: In The Service Of Peace. Hoeveel is die vrede ons waard? Hoeveel was die vrede hem waard? Ik denk dat zelfmoord typisch zo’n ant- woord is dat niemand wil horen. Maar we moeten het er helaas mee doen… Voor sommigen (en hun omgeving) begint het echte gevecht pas na hun uitzending.
En kan je van veteranen die uit het leven stappen ook zeggen dat ze voor onze vrijheid zijn gestorven en onze democratie en al die andere dooddoe- ners? Zijn zij ook helden en voorvech- ters van alles wat wij als samenleving – waar rechten hebbedingen zijn en plichten voor de ander zijn – als goed bestempelen?
Zo ja, waar staat dan het monument ter ere van en nagedachtenis aan hen? Mijn maatje stelde me deze laatste vraag en die vraag laat me maar niet los. Voor- alsnog lijken deze oorlogsslachtoffers een blinde vlek op de kaart te zijn en hun verlies niet meer dan een familie- aangelegenheid.
Barry Hofstede maakte van november ’92 tot mei ’93 als dienstplichtig chauffeur deel uit van het 1e NL/BE VN Transportbataljon in Centraal-Bosnië, waarna hij tien jaar nodig had om die periode enigszins een plek te geven. Sinds 2002 ontplooit hij zich als (toneel)schrijver. Hij schrijft over uiteen- lopende zaken, maar oorlog en veteraan zijn in Nederland zijn terugkerende thema’s in zijn werk. In 2013 verscheen zijn eerste boek, NL-Peacekeeper. Daarnaast is hij hartstochtelijk muziekliefhebber. Hij denkt nog iedere dag aan wat hij heeft gezien en meegemaakt tijdens zijn uitzending.
MAART 2015
17
Column
Foto: Birgit de Roij
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
