volgens Wecke de Wereld Riskante partners H
et thuisfront is van groot belang voor het functioneren van de krijgsmacht. Maar een probleem voor de leger-
leiding is dat deze het thuisfront van de militair niet altijd aan een touwtje heeft. Indertijd, toen de Nederlandse militai- ren in Afghanistan via een Amerikaanse geste van een digitale verbinding met hun partner werden voorzien, was er in Den Haag enige paniek inzake de uitge- zonden militair die als een soort ama- teurjournalist zijn thuisfront van nieuws voorzag dat niet door de leiding naar aard en inhoud bekeken was, laat staan gecensureerd. De partner in het moeder- land kon nu op de verjaardag van ome Kees het woord voeren over militaire aangelegenheden, zonder zich te bekom- meren over de noodzakelijk geachte geheimhouding. Dat probleem is inmid- dels allang opgelost, maar nog steeds geldt dat de partner van de militair niet los van het functioneren van zijn of haar geliefde gezien kan worden. De militair, die, naar men stelt, een ver- trouwensfunctie vervult, is in het bezit van een verklaring van geen bezwaar (VGB) die door de MIVD wordt afgege- ven. De MIVD betrekt, vanzelfsprekend, ook de partner van de militair bij het onderzoek naar de betrouwbaarheid. Maar als het om partners uit het buiten- land gaat, wordt alleen onderzoek ver- richt in die landen waarmee de MIVD een samenwerkingsverband heeft. Is dat niet het geval, dan wordt geconstateerd dat het onderzoek naar de justitiële en politieke antecedenten van de partner niet mogelijk is en er dus geen VGB
kan worden afgegeven, waarmee de betreffende militair dan de status van veiligheidsrisico bereikt. Tot voor kort werd hij dan, ongeacht zijn eventuele uitstekende staat van dienst, geschorst met uitzicht op ontslag. Geschorst, dat wil zeggen: ontzegging van de bevoegd- heid tot het uitoefenen van zijn func- tie. Deze kwestie werd aan de rechter voorgelegd door een aantal militairen dat al maanden werkloos thuis zat. Zij gaan er onder meer van uit dat de getrof- fen maatregelen in strijd zijn met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens, waarin onder meer het recht op huwelijk en recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven zijn opgenomen.
De vraag is welk baantje bij Defensie op hem of haar wacht
Inmiddels heeft minister Hennis- Plasschaert in een Kamerbrief laten weten dat de militair die zijn VGB kwijt- raakt vanwege een partner, geen ontslag meer krijgt. Maar Nederlandse militairen die een relatie krijgen met iemand uit een land waar de inlichtingendiensten geen informatie over kunnen krijgen, raken wel hun VGB kwijt. Vanaf het moment waarop zij hun VGB verliezen, zullen zij voor de duur van vijf jaar een niet-vertrouwensfunctie krijgen. De peri- ode van vijf jaar stemt overeen met ‘de periode waarover de gegevens van de partner volgens het beleid inzichtelijk moeten zijn’. De betrokkene wordt ont- heven uit zijn of haar vertrouwensfunc- tie en de vraag is dan wel welk baantje bij Defensie op hem of haar wacht. Een militaire functie kan het niet zijn, want
op grond van de Wet Veiligheidsonder- zoeken kunnen functies waarin het mogelijk is de nationale veiligheid te schaden, aangemerkt worden als ver- trouwensfuncties. Alle militaire functies en de meeste burgerfuncties bij Defensie zijn aangewezen als vertrouwensfunc- ties. Alle militaire functies, dat is nogal veel! Of zou Defensie aan het woord ‘militair’ een andere betekenis hechten dan gebruikelijk in het woordenboek vermeld wordt, te weten: ‘soldaat: betrekking hebbend op het leger’? Steeds meer militairen zullen hun wor- tels elders hebben. We leven nu een- maal in een multiculturele samenleving, die ook in het personeelsbestand van de krijgsmacht weerspiegeld wordt. Maar het halen van je partner uit bepaalde buitenlanden kan je op vijf jaar niet- militair functioneren te staan komen, iets wat voor een militair toch een min- der aanlokkelijk vooruitzicht is. Zouden de MIVD en/of andere inlichtingendien- sten niet wat sneller kunnen werken ook met betrekking tot landen waarmee met name de MIVD geen samenwerkingsver- band heeft? Landen waarmee de MIVD geen samenwerkingsverband heeft zijn: Turkije, Indonesië, Colombia, Venezuela, Marokko, Zambia, Ghana, Burundi, Rusland, Servië, Wit-Rusland en Moldavië. Of men samenwerkt met het Vaticaan is mij niet bekend. Stel dat indertijd de MIVD geen samenwerkings- verband met Argentinië zou hebben gehad, zou onze toen toekomstige koning dan, gezien zijn relatie met Maxima, een veiligheidsrisico voor ons land hebben betekend en zou hij geschorst dan wel ontslagen zijn uit zijn toenmalige – pas bij het koningschap ingeleverde – militaire functies? Of zou hij nu, krachtens de nieuwe regeling, gedoemd zijn geweest tot vijf jaar niet- militair functioneren bij Defensie?
Drs. Leon Wecke is docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen en oud-directeur van het Studiecentrum voor Vredesvraagstukken.
MAART 2015 13
Column
Foto: William Moore
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65
