1029 | WEEK 48-49 29 NOVEMBER 2023


PRONKSTUK in Noordrijn-Westfalen


Eerste binnenvaartschip met groene ammoniak aan boord


Speciaal voor het koninklijk bezoek uit Nederland deed de HGK-tanker Gas 83 volbeladen met groene ammoniak de haven van Duiburg aan. Het ging dan ook om een absolute primeur voor deze gevaarlijke lading.


Groepsfoto van het bezoek, met uiterst links Markus Bangen CEO duisport. De koning wordt geflankeerd door NRW’s eerste minister Henrik Wüst en Femke Brenninkmeijer van coöperatie NPRC. Rechts naast haar staat schipper/eigenaar Harm Lenten.


1958 aangelegde Rotterdam-Rijn pijpleiding voor ruwe olie en halffabrikaten - een bun- del ondergrondse buisleidingen aan te leg- gen die loopt van Rotterdam via Moerdijk naar Zuid-Limburg en verder door naar Duitsland langs de Rijn tot Ludwigshaven, met een af- takking naar het Roergebied. De Gasunie heeſt de leiding over de realisering van dit Delta Rhine Corridor project. In deze bundel komt een buisleiding voor waterstof van Rotterdam naar Duitsland. Er wordt ook plek gereser- veerd voor een buisleiding speciaal voor am- moniak, hoewel niet duidelijk is of die er van- wege de milieurisico’s wel mag komen.


Bezegeld Een tweede spoor voor decarbonisatie in Duitsland is de afvang van CO2 bij de zware in- dustrie en die dan eveneens per buisleiding in de Delta Rhine Corridor richting Rotterdam te transporteren voor ondergrondse opslag op zee.


Tijdens het bezoek van de koning is de samen- werking tussen Duitsland en Nederland voor de Delta Rhine Corridor officieel bezegeld. Hiermee heeſt Nederland (lees: de Gasunie) belangrijke klanten voor zijn buisleidingen- initiatief en ook voor zijn CO2-opslagproject op zee gewonnen, het zogenoemde Porthos- project. Beide landen hebben ieder 300 mil- joen euro toegezegd om de aanbesteding van deze nieuwe grensoverschrijdende buisleidin- gen-infrastructuur te financieren.


Ammoniakschepen Het Nederlandse gedeelte zou in 2028 ge- reed moeten zijn. In Duitsland begint de plan- ning nu. Tot de leidingen er liggen kunnen dus nog decennia vergaan. De ervaring met de Duits-Nederlandse samenwerking rond de Betuwelijn spreekt boekdelen. In Duitsland ligt dat vrachtspoor er nog steeds niet.


De Duitse industrie langs de RIjn en de Roer zet daarom vooral op de import van ammo- niak om die dan op locatie om te zetten in groene waterstof. Ammoniak kan namelijk via het spoor en met het binnenschip worden ge- transporteerd. Voor waterstof is dat verboden. In Nederland ligt de voorkeur op het vervoer per schip. Tot nu toe zijn er nauwelijks sche- pen die geschikt zijn voor ammoniak-trans- port. Er zullen dus veel nieuwe tankschepen gebouwd moeten worden, want op termijn gaat het om miljoenen tonnen.


Foto NPRC


Tanktainers Niet alleen de vracht, ook de schepen zelf moeten decarboniseren. Dat daarvoor de eerste concrete stappen zijn gezet kon de Nederlandse delegatie op 14 november jongstleden met het motorschip Antonie de- monstreren. Dit eerste nieuwbouwschip met emissieloze voortstuwing kwam speci- aal voor het koningsbezoek naar de haven Duisburg. Weliswaar nog op zijn stage V die- selmotor. Eind dit jaar worden de containers met waterstoſtanks, tanktainers genoemd, geleverd. Maar geïnteresseerden konden, net als de koning en minister Wüst, de inbouw van de brandstofcellen, de batterijen en de energiesparende heat exchangers, als ook de plaatsreservering voor de tanktainers aan de voorkant van het schip bekijken.


De Antonie is risicovol pionierswerk, met name voor eigenaar Harm Lenten. Niet alleen zijn de investeringen veel hoger dan voor een conventioneel aggregaat, ook moet de tech- nologie zich vanaf nu eerst bewijzen. Zonder de financiële steun van de EU, als ook van de rederijvennootschap NPRC, de inzet rond re- gelgeving van organisatie RH2INE, het com- mitment van de klant, chemiebedrijf Nobian, en van de scheepswerf en techniekleveran- ciers, was het niet mogelijk geweest een Antonie te bouwen. “Om innovatieve projec- ten van de grond te krijgen,” benadrukt Femke Brenninkmeijer van NPRC dan ook, “is een brede samenwerking van alle spelers in zo’n project nodig.”


Antonie is het derde waterstofschip op de Europese wateren. Tussen Berlijn en de Oostzee vaart sinds vorig jaar het duwschip Elektra, een samenwerking tussen rederij HGK Shipping en havenbedrijf BeHaLa uit Berlijn. In mei dit jaar kwam het omgebouwde con- tainerschip H2 Barge One van Future Proof Shipping in de vaart.


Nu gaat het erom de bunkerinfrastructuur van de uitwisselbare tanktainers langs de Europese wateren te standaardiseren en uit te breiden. Want de volgende waterstofsche- pen staan al in de startblokken. Zo komt vol- gend jaar tussen Duisburg en Rotterdam het koppelverband Rhenus Mannheim I en II in de vaart met 400 kilowatt vermogen aan brand- stofcellen en 840 kilowattuur aan accucapaci- teit. NPRC heeſt aangekondigd dertig emissie- loze schepen in de vaart te brengen.


ONNODIG STILLIGGEN KOST GELD Bel van Andel 010 4293316


• Topkwaliteit tractieaccu’s, scheepsaccu’s en dynamo’s • Uit voorraad geleverd en vakkundig gemonteerd • Dealer voor Mastervolt en Victron omvormers en lader


Van Andel zorgt al ruim 85 jaar voor de juiste spanning aan boord!


www.vanandel-rotterdam.nl | info@vanandel-rotterdam.nl 2e Merwedehaven


Grevelingenweg 23 3313 LB Dordrecht


Tel. +31(0)78 3039700 powertransmissionsdordrecht.com


Voor het eerst werd duurzaam geprodu- ceerde ammoniak naar Duitsland ver- vracht: afkomstig van de OCI-Global opslagterminal in de Botlek met als eind- bestemming Worms. De lading is be- doeld voor kunststoffabrikant Röhm. Port of Rotterdam, OCI Global, Röhm, Koole Terminals en Haven Duisburg maakten als partners samen de primeur mogelijk. Ammoniak dient als grondstof van bij- voorbeeld plexiglas. Maar, zoals bestuurs- lid Hans-Peter Hauck tijdens de presen- tatie aan de Nederlandse koning zei: in meer dan de helſt van mobiele telefoons of auto’s ter wereld zit wel een product van Röhm. Groene ammoniak is duurder dan conventionele, met fossiele grond- stoffen geproduceerde ammoniak. Bij Röhm bekijkt men nu of klanten bereid zijn de meerprijs voor emissiearme kunst- stofproducten te betalen.


Rheinkai Nord De chemicaliëntanker pauzeerde op zijn reis naar Zuid-Duitsland aan de Rheinkai Nord, tot voor kort nog de overslagkade van de belendende steenkoolterminal. Daar gaan het tankopslagbedrijf Koole en het havenbedrijf van Duisburg er samen een terminal voor duurzame grondstoffen van maken: voor groene ammoniak, groe- ne methanol en groene waterstof voor de industriepartners in de Rijn-Roerregio.


3


Leeghwaterstraat 11 Werkendam T 0183 663 159


TAPIJT - VINYL PVC VLOEREN ZONWERING GORDIJNEN


... EN NOG VEEL MEER!


Haperingen in waterstof- projecten


Hoe optimistisch de spelers zich ook presenteerden tijdens de Duisburg-missie, aan de uiteinden van de Nederlands-Duitse waterstofcorri- dor knarst het behoorlijk. Zonder in- vesteringen van de privésector en zon- der subsidies is de nieuwe technologie en de aan te leggen infrastructuur niet in daden om te zetten.


In Nederland loopt de bouw van groe- ne waterstoſterminals vertraging op. Bedrijven als Air Products en Gunvor hebben een pauze ingelast voor de bouw van hun terminal in Rotterdam. Zo liggen ook de planningen rond de ACE Terminal met de Gasunie, HES International en Vopak als partners stil.


Zowel Koole Terminals als ook Essent en VTTI stellen hun investeringen uit. De onduidelijke EU-regelgevingen zouden te weinig zekerheid geven. Met de jong- ste verkiezingsuitslagen die mogelijk tot een PVV gedomineerde regering leiden, dreigen klimaatmaatregelen geschrapt te worden. Betekent dat het einde van subsidies voor Porthos-CO2-opslag, voor emissieloze binnenschepen en uitrol van walstroom?


Afgekeurd


Aan Duitse zijde liggen ineens alle sub- sidies op klimaatgebied in de ijskast, sinds 15 november de hoogste rech- ter oneigenlijke overheidsuitgaven ter waarde van 60 miljard euro heeſt afge- keurd. Voor de regering betekent dat een herziening van ook allerlei ande- re klimaat- en energiesubsidies, waar- van de waarde tot 200 miljard euro kan oplopen.


Chemicaliëntanker Gas 83 pauzeert aan de Rheinkai op zijn reis naar Zuid-Duitsland. Foto Land NRW/ Ralph Sondermann


Het gigantische gat dat nu in de begro- ting is geslagen, heeſt als gevolg dat van alles opnieuw onder de loep wordt ge- nomen. Ook de waterstof-gerelateerde subsidies. In Duitsland zorgt dat mo- menteel voor een paniekstemming. Dat treſt alle sectoren en ook het geld dat naar gemeenten en deelstaten had moeten gaan. De bondsregering zoekt nu naarstig naar alternatieve geldstro- men, van belastingverhoging, uitgaven- kortingen tot een extra begroting. Het is nu afwachten in hoeverre de Duits- Nederlandse waterstofallianties hieron- der te lijden hebben.


www.dikdenhollander.nl


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40