22 Chanoeka en Kerst: tweemaal feest van het licht


Vele gebruiken, denkbeelden en feesten in de kerk zijn terug te voeren op het jodendom. Chanoeka is een joods feest dat acht dragen duurt en ook wel ‘feest der lichtjes’ wordt genoemd.


Op de eerste dag wordt het eerste lichtpunt aangestoken, de dag erna volgt het tweede, en zo groeit het licht. Veelal steken joodse gelovi- gen een kaars aan in een chanoeka-kandelaar; een kandelaar met aan beide kanten vier ar- men. Maar het kunnen ook acht waxinelicht- jes zijn of juist de meest excentrieke chanoeka- lampen. Als je maar weet waar chanoeka voor staat: voor uitdijend licht.


Joden gedenken hiermee de bevrijding van hun heilige tempel in Jeruzalem en het wonder dat


de kandelaar bij de her-inwijding acht dagen lang bleef branden. Het is een feest van hoop. Hoop op de komst van de Messias, het Licht van de wereld - die zal regeren in Israël. Het feest valt vaak in dezelfde maand als Kerst en wordt daarom soms ‘het joodse kerstfeest’ genoemd.


Chanoeka en Kerst zijn allebei ‘lichtfeesten’. Chanoeka gedenkt het aansteken van de me- nora, dat symbool staat voor Gods aanwezig- heid. Kerst gaat over de komst van Jezus; licht voor de wereld. Hij is Gods aanwezigheid zélf. De strekking van wat joodse gelovigen geden- ken met chanoeka en christenen gedenken met Kerst is daarnaast hetzelfde: hoe het licht van God altijd sterker is dan de duisternis. Zelfs de kleinste gebeurtenissen kunnen tot heel ver ons leven positief raken.


1029 | WEEK 48-49 29 NOVEMBER 2023


De joden geloven, bidden en hopen op de komst van de Messias. Ik denk dat we daar veel van kunnen leren. Laten we daar extra bij stilstaan tijdens Advent en bidden om de


wederkomst. Dat we ondanks de drukte van het leven die ons soms helemaal opslokt, de hoop, het uitzicht en de verwachting hebben. Ooit komt er een dag!


Christa Vogel


Meditatie Zwijgen (Lucas 1 vers 12 en 18-22)


Mensen die zwijgen vallen op. Spreken is ge- woon, zwijgen trekt de aandacht. Ondanks de wijsheid in het spreekwoord ‘Spreken is zilver, zwijgen is goud’ voelen we ons in de regel meer thuis bij de praters dan bij zwijgers.


Als er een stilte in een gesprek valt, voelen we ons ongemakkelijk. Zwijgers moeten zich altijd verdedigen; praters hebben het voordeel aan hun kant. Ook de bijbel kent het zwijgen. We lezen over het zwijgen van God, vaak tot rade- loosheid van de mens die wacht op zijn verlos- send woord.


We horen over Jezus die zich hult in zwijgen als kwaaddoeners hem willen uitdagen. En die soms heel bewust de stilte zoekt. We le- zen verhalen van zwijgende mensen, bijvoor- beeld omdat ze niets meer te zeggen hebben door het leed dat hen overkomt, óf omdat ze met hun stilzwijgen protesteren tegen alle gro- te monden.


Elk zwijgen in de bijbel is tegelijkertijd een bij- zondere manier van spreken. Soms brengt zwijgen mensen tot bezinning. Zoals in het ver- haal van Zacharias en Elisabeth. Deze twee mensen zijn op leeſtijd gekomen. Maar in hun binnenste woedt een storm van teleurstelling. Ze zijn kinderloos. Geen kinderen en geen toe- komst. Straks als hun levenseinde is gekomen,


zal hun naam vergeten worden. Waarom er geen kind komt, de tekst zegt er niets over. Ja, de mensen wisten het wel. De praatjes deden hun vernietigende werk. Onvruchtbaarheid is natuurlijk een straf om- dat ze gezondigd heeſt, zo dacht men. De tekst veegt deze praatjes van tafel door te vertel- len dat Zacharias en zij leven met God, van dag tot dag. Op een dag doet Zacharias - hij is priester- dienst in de tempel. Zoals gebruike- lijk zal hij een offer brengen, de gebeden zeg- gen en de zegen uitspreken. Terwijl hij bij het altaar staat, verschijnt er een engel. Angst slaat Zacharias om het hart. Het zal je maar gebeuren dat er een engel voor je staat. Voor de bijbelse mens was dat schrikken, omdat er het heilige besef was dat door een engel God verscheen.


Een verschijning van een engel luidde meestal een nieuwe tijd in. Je hoort Zacharias mom- pelen, een engel, een boodschap, een nieuwe tijd. Oh God, wat staat ons te wachten? De en- gel ziet de angstige priester en zegt: ‘Wees niet bang. Je gebed is verhoord. Je vrouw Elisabeth zal een zoon baren en je moet hem de naam Johannes geven. Hij zal een bijzonder kind zijn. Hij zal mensen oproepen zich te bekeren tot God.’ Zacharias kon het niet geloven.


Stom Hij zegt: ‘Waaraan zal ik dit weten, want ik ben


oud en ook mijn vrouw.’ Zacharias vraagt om een teken. Dat is niet zonder risico, want je weet nooit wat die vraag aan de andere kant oproept en hoe die vraag voor je uitpakt. Hij krijgt een teken. De engel zegt: ‘Je zult stom zijn en niet kunnen spreken tot de dag waarop dit alles gaat gebeuren.’ Zwijgen zal de pries- ter dus. Maar de zwijgende priester spreekt tot de verbeelding. Meteen is dit merkbaar. De ge- loofsgemeenschap staat buiten de offerruim- te op de priester te wachten om de zegen van hem te ontvangen. Als hij naar buiten komt ziet men dat hij niet meer kan spreken.


Het volk beseſt dat de hemel voor hem is opengegaan. Maar wat er precies gebeurd is, horen ze niet. Zijn taal is die van het zwij- gen. Inderdaad: Elisabeth wordt zwanger. God houdt zijn woord. Elisabeth trekt zich terug in de stilte om de dagen van de zwangerschap door te brengen. Zacharias zwijgt. Wat bete- kent dit zwijgen toch? Er wordt vaak beweert dat dit zwijgen een straf is.


Maar de tekst spreekt niet over straf. Zacharias ontvangt wat hij vraagt: een teken. Waarom dit teken van zwijgen en niet kunnen spreken? Deze twee werkwoorden worden in één adem genoemd. Zwijgen en niet spreken, samen be- nadrukken ze de stilte waarin de priester zich heeſt geplaatst. Kennelijk is dit van belang voor wat komen gaat. Zwijgen zal Zacharias.


Geen dienst meer in de tempel, geen gebeden, geen zegen. Stil zal het in hem worden en dat negen maanden lang.


Genade Negen maanden, dat is de tijd van de groei van een kind. Zacharias gaat hier de weg van de geboorte. De weg van een aankomend kind.


Zo zal Zacharias stil zijn tot de geboorte van zijn zoon. Deze periode is om het met een oud woord te zeggen: tijd van genade. Na negen maanden wordt zijn zoon geboren. Met de zoon wordt ook het spreken van de vader ge- boren. Het eerste woord dat Zacharias spreekt na zijn stil zwijgen is: Johannes.


Die naam betekent: geschenk van de Heer, een genadekind. Zacharias heeſt in de tijd van zijn zwijgen een nieuwe taal geleerd: de taal van de goddelijke gave. En kort daarna zingt hij een schitterend lied, bekend onder de naam Lofzang van Zacharias.


Zoals na het zwijgen van God voor de schep- ping het woord geboren wordt en nieuw leven ontstaat, zo komt uit het zwijgen van de oude man een nieuwe taal voort. De taal die het kind van de toekomst ín zich draagt, de voorlo- per van onze Heiland die we verwachten…


Ds. A. van Alphen


Gedicht Advent


Advent, een tijd van verwachting, Van lichtjes en van kaarsenkring.


Een tijd van wachten op de komst, Van het Christuskind als een nieuw begin.


Advent, een tijd van rust en bezinning, Van stille momenten en van gebed.


Een tijd van donkerte en van koude, Maar met hoop die ons warmte biedt.


Advent, een tijd van samenzijn, Van delen en van liefde geven.


Een tijd van vreugde en van dankbaarheid, Voor de gaven die we ontvangen in ons leven.


Advent, een tijd van hoop en licht, Van verwondering en van geluk.


Een tijd om stil te staan bij wat echt belang- rijk is,


En om te groeien in ons geloof en in onze menselijke kwaliteit.


Amsterdamse Grachten Awards krijgen vervolg


AMSTERDAM In zaal Bitterzoet aan de Spuistraat zijn maandag 20 november de Amsterdamse Grachten Awards uitgereikt door Radio 2-dj Wouter van der Goes. Voor een gezellig gevulde zaal waren er prijzen in vijf categorieën. En meteen werd daar beslo- ten om de awards in 2024 opnieuw uit te rei- ken, wederom in november.


Voor de huidige award-uitreiking was er door medewerkers van rederijen de mogelijkheid geboden om kanshebbers te nomineren, en later te stemmen, voor de awards. Daar is


gretig gebruik van gemaakt: in totaal waren meer dan 900 stemmen uitgebracht.


Het evenement is georganiseerd door stich- ting Vaarplezier en HISWA.


Op de feestelijke uitreikingsbijeenkomst gingen de awards uiteindelijk naar Sannah van Dijk (beste duty-manager), Mario Ophof (langstvarende rondvaartschipper), Matthijs Meijer (reddingsactie van het jaar), de Lieve (mooiste rondvaartboot) en Dex Lorist (de vriendelijkste rondvaartschipper).


Op de fotocollage zijn de awardwinnaars Matthijs Meijer en Mario Ophof vertegenwoordigd door collega’s, omdat zij er zelf niet bij konden zijn.


Foto Vaarplezier


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40