58


Grijs gebied in toekenning


Het is een simpele vraag. Wie krijgt de veteranenstatus? Het antwoord is iets lastiger. Begin jaren negentig ontwikkelde Nederland een actiever veteranenbeleid. Aanvankelijk was de veteranenstatus nog voorbehouden aan oud-militairen met oorlogs- of uitzendervaring. Na veel discussie breidde de Veteranenwet 2012 de definitie echter flink uit. Een veteraan is ‘de militair, de gewezen militair, of de gewezen dienstplichtige, van de Nederlandse krijgsmacht, dan wel van het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger, alsmede degene die behoorde tot het vaarplichtig koop- vaardijpersoneel, die het Koninkrijk der Nederlanden heeft gediend onder oorlogsomstandigheden dan wel heeft deelgenomen aan een missie ter handhaving of bevordering van de internationale rechtsorde voor zover deze missie bij regeling van Onze Minister is aangewezen.’


H checkpoint


Belangrijkste boodschap: ook actief dienende militairen kunnen de vetera- nenstatus krijgen. Dat is uitzonderlijk in de westerse wereld, waarin eigenlijk alleen oud-militairen veteraan zijn. In Angelsaksische landen zijn overigens wel alle oud-militairen veteraan, of ze nu wel of geen uitzendervaring hebben.


Bij elke discussie over de vetera- nenstatus horen keuzes. Wie valt er wel onder en wie niet? Vijf kleinere groepen kregen al in 1990 een aan veteranen gelijkgestelde status, zoals de verpleegkundigen van het Rode Kruis die bij de Nederlandse troepen dienden in de Indonesische dekolo- nisatieoorlog. De aparte benoeming in de wet van het vaarplichtig koopvaardijpersoneel en KNIL’ers had vooral een bureaucratische reden: zij vielen toentertijd onder een ander ministerie. Leden van het gewapend verzet gingen in 1944-1945 op in de Binnenlandse Strijdkrachten en vielen onder de veteranendefinitie.


Op zoek naar status Met enige regelmaat melden zich groepen die ook de veteranenstatus willen. De minister bepaalt per inzet of ze deze wens inwilligt. Ministers willen de status niet al te veel oprekken, om


veteranenstatus


De definitie van een veteraan is duidelijk. Wie de veteranenstatus krijgt toegewezen, is niet altijd even duidelijk. Tekst Christ Klep Fotografie Evert-Jan Daniels


de diepere betekenis ervan niet uit te hollen. De veteranenstatus zit immers aan de bijzondere rechtspositie van de militair vastgeklonken. Militairen moeten bepaalde inperkingen van hun grondrechten accepteren, ze mogen bijvoorbeeld – in tegenstelling tot burgerambtenaren – een inzet niet weigeren.


Een criterium is de mate van gevaar


Verder is het zo dat militairen die tijdens de Koude Oorlog in Duitsland dienden of die zijn ingezet bij ‘puur’ humanitaire missies de veteranen- status moeten ontberen. In deze gevallen gaat het immers niet om oor- logsomstandigheden of handhaving van de internationale rechtsorde. Deze denkwijze is tegen het zere been van het Comité voor de Erkenning van de Nederlandse Koude Oorlog Militairen en ook van oud-jachtvlie- gers (die veel van hun collega’s bij ongelukken verloren). Dan steekt het dat bepaalde geheime operaties c.q. onderzeebootoperaties wel status- waardig zijn. Soms lijkt er sprake van willekeur.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76