WOENSDAG6OKTOBER 2010


kunst


Toneelregisseur Luk Perceval was een rebel in Vlaanderen en Nederland.Inmiddels is hij een gevierd theaterleider in Duitsland. Vrijdag en zaterdag staat zijn Hamlet in de Stadsschouwburg in Amsterdam.


SIMONVANDENBERG


PS7


LukPerceval: ‘Hamlet is een optelsom vanlevensangsten, een rituele confrontatiemetonzeangst voor de dood.’


HamletmettweeHamlets L


uk Percevals Hamlet zal de geschiedenis ingaan als de Hamlet met de twee Ham- lets.Dehoofdpersoon wordtdoortweeacteursge-


speeld,die zichsteeds verder van elkaarverwijderen. “Dieverdubbelingkwamvoortuit


closereading vandetekst,” zegt Perceval daags na de première in Hamburg“Shakespeareverwijst naardeschizofrenie vanHamlet,de dualiteit die in hem zit.Hamletzegt zelf tegenhet eindvan het stuk dat hij niet alleenbeslist:‘Ikbenniet al- leen die ene Hamlet, maar ook die andere.’MaarHamlet toont volgens mij de gevolgenvan eentrauma:de moordopzijn vader.Mijn Hamletis niet alleeneen weifelenderomanti- cus,hij kent haat en liefdespijn.” De beslissingomHamletopte splitsenwerdook relatief laatge- maakt.“Toen bekend werd dat ik Hamlet ging regisseren, kreegik veel vragen vandeacteurs.Het is natuurlijk een roldie iedereacteur graagwil spelen. Toenmoest ik wel gaan bedenken of mijn Hamletjong moest zijn of oud.Een heel jonge Hamletgeeft mijhetzelfde gevoel als Tsjechov door jongeacteurs:de jeugdheeft heel veel kansen voor zich, er mist eenbepaald soorttra- giek.Ikwerk sowieso het liefst met oudereacteurs,die brengenhun le- venservaringmee.” Meteen hoor- bare grijns:“Ja,ook in Vlaanderen al, maar er warendaar niet zoveel oudereacteursmeerdienogmetmij wildenwerken.” Uiteindelijk vieldekeusopde jon-


gere JörgPohlendeoudereJosefOs- tendorf. “Jörgiseen hele goede jon- ge acteurenJosef is de vleesgewor- den gedachte.” Hetprobleem vandeHamletrol is


doorgetrokken in het decor. “De muur vanmantelsstaat voor mij


voor vierhonderd jaar Hamlet- vertolkers, het zijn de doden. De kinderen die bij veel scènes toekij- kenenkleinerollen spelen zijn de toekomstige Hamlet-spelers, maar ook de toekomstigedoden. Laertes en Polonius,devrienden en advi- seurs vanHamletendekoninklijke familie,zijn voor mij eenklassieke familie: de mannen hoeden het kleinezusjeendochter Ophelia. Ze zijn bangenkleinburgerlijk.Zois het stuk eenoptelsom vanlevens- angsten.” Zoals altijdisPerceval niet bijster


geïnteresseerdinactualiteit of pa- rallellen met het heden,maar zoekt hij in zijn voorstellingennaar eeu- wige en mythische dimensies van


mensvanhet dier onderscheidt:wij kunnen op ons handelenreflecte- ren, wij stellenons zoveelvragen. Maar uiteindelijk sterven we en we- tenweniets.Devele doden aanhet slotvanHamletmakenduidelijk dat het levenzinloos is.Ikzie dat niet als iets negatiefs,maar het feit dat het levengeen antwoorden, geen logica heeft, is eenuitnodigingom zo intensmogelijkteleven.” “Vaakheb ik bij uitvoeringenvan


Hamlet eensoortonverschilligheid tenaanzienvan de hoofdpersoon. Nu is het eenzichtbaar metafysisch of spiritueel conflict,met een bood- schap: het helpt nietsomallemoge- lijkhedente overdenkenzoalsHam- let doet;jemoet leven! Watmij bij-


‘Het is een raar stuk; aan hetslot is iedereen dood en vraag je je af wathetvoorzin heeftgehad’


de verhalendie hij kiest.“Ik zie Hamlet als eenzen koan, eengebed of een mantra;een rituele confron- tatie met onze angstvoor de dood. Hetiseen heel raar stuk,geen nor- male tragedie met een verhaaltje, je wordt niet meegenomen door em- pathie met de hoofdpersoon. Aan het slot is iedereendood en vraagje je afwathet voor zin heeft gehad. Ik zie het stuk meerals een caleido- scoopvan theatertechnieken, zon- derlouteringaan het eind.Het is een stuk vanduizend-en-één vra- genzonderantwoord.” Zo’n interpretatie past ook beter


bij Percevals interesse in het boed- dhisme,met zijncyclischewereld- beeld en zijnacceptatie vanmense- lijkonvermogen. “Datiswat de


zonder interesseertaan het boed- dhisme is dat het dedualiteit vande mens,tussen het continu reflecte- renenhet verlangennaar het ‘erva- ren’ vanhet leven, zietals een na- tuurlijk fenomeen, en niet als een fout vandemens.” Sinds een paar jaar is hijinHam-


burg leitender Regisseur.“De func- tie heetteoorspronkelijk Oberspiel- leiter,wat eenverschrikkelijk woord!”Hij is niet ‘intendant’, de baas vanhet gezelschap, maar hij heeft welgoederaad voor Johan Si- mons,die dit jaarvanuitBelgië naar Duitsland verkast.“De omvang van de toneelhuizenhier is echt vol- strektanders dan de relatief klein- schalige organisaties als NT Gent. HetThalia Theater heeft bijna 375


VlaamsBlok in zijnthuisstad Ant- werpen. Nu ziet hijmet zorgook in Duitsland het populisme opkomen: “In 1994 kreeghet VlaamsBlok bij- na dertig procent vandestemmen in Antwerpen. De andere politieke partijen wareninpaniek,zegingen programmapunten vanhet Blok overnemen.Ook hier zie je nu dat politici de populistische tendensen willen afvangen. Extreemrechtse partijen zijn hier gelukkigverbo- den.” “Depolitiekediscussie is hiermin-


P


derplat dan in Antwerpen. Maar er blijfteen overmaataan sloganesk denken. Hetgrootsteverschilisdat de kunst geen strijdperk is.In Vlaanderenmoettheaternuvoorde ganse familie zijn. In Duitsland staat het theater in aanzien. Hetis cultureelerfgoed,vanuitopvoeding is er veel respect voor de woorden die GoetheenSchiller hebben ge- schreven. De culturele elitewordt gehoordennietweggelachen.”


Hamlet vanhet Thalia Theater. 8en9oktober indeStadsschouwburg in Amsterdam.


manin dienst; alswepersoneelsuit- jehebben,moetenwenaamplaatjes op.” “Enjemoetdeacteursopdeeerste plaats zetten,” vult hij aan. “Het Duitse publiek is zeer begeiste- rungsfähig;het is gulinz’n enthou- siasme.DezeHamlet bijvoorbeeld is zelfs voor Duitse begrippen veelei- send, maar de toeschouwerszijn zo gefascineerd doordeacteurs dat ze ervooropen staan en meegaan. Te- vreden acteursisdehelft vande huur,zeggenzehier.”


ercevals vertrekuit Vlaande- renhad zekerook te maken met de opkomst vanhet


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60