866 | WEEK 34-35 23 AUGUSTUS 2017


Boegwater – leven op de binnenvaart KARIN ANEMA


Binnenvaartschepen – vanaf een hoge brug of op de wal, wachtend achter gesloten slag- bomen, hoor en zie je ze voortglijden – de stuurhut dwars op het schip, auto op het dek, een keff end hondje in het gangboord, op de achtersteven wappert een vlag… Daar glijdt een geheel eigen wereld langs. Langzaam maar gestaag verdwijnt die in het verschiet. Weg…


Karin Anema is in die wereld gestapt. Ze heeſt haar ogen en oren de kost gegeven. Wat voor mensen zijn dat, die schippers? Ze heeſt ze in actie gezien. Is er iets bij alle verschillen wat hen verbindt? Ze heeſt naar de schip- pers geluisterd. Naar hun verhalen. Over hun strijd om het bestaan. Over vroeger. Over de toekomst. Met de komst van de Kaapverdiër Antonio aan boord van de Neerlandia, van schipper Jopie, een einzelgänger, komen er nog weer andere invloeden binnen. Met de reconstructie van hun levens legt Karin Anema de binnenvaart- cultuur bloot. Universele thema’s als doorzet- tingsvermogen, generatieconflicten, integratie en discriminatie overstijgen het particuliere verhaal. ‘Boegwater’ biedt een schets van 90 jaar bin- nenvaartgeschiedenis. Van zeilend vrachtschip tot 4.000 tonners. Van geen communicatiemid- delen naar boordcomputer en auto aan boord. Van zwaar werk naar automatisch. Van ie- der kanaaltje naar slechts enkele hoofd- vaarwegen. Van gezin aan boord naar een mannenmaatschappij.


Fred in de haven JORIS LUTZ


Fred in de haven is een muzikaal avontuur voor kinderen vanaf 5 jaar en hun (groot)ou- ders. Het Rotterdamse avontuur van de trou- we hond Fred is hele- maal in een nieuw jasje gestoken. Met een up-to-date ver- haal van Bram Klein,


spetterende liedjes door Bart Wijtman en Joris Lutz én prachtige illustraties van Sebastiaan de Ruiter. Het boek heeſt 40 pagina’s en is inclusief CD met 9 liedjes en het hele verhaal, voor- gelezen door Joris Lutz. Prijs: 14,95. ISBN: 9789078388173. Uitgeverij Watermerk.


De grote rivieren re- gelen het ritme van ‘Boegwater’. Op en neer de Rijn, op en neer naar Antwerpen, op en neer de Donau. Vroeger met veel contacten, nu alleen nog bij een aanvaring.


‘Boegwater – leven


op de binnenvaart’ is vanaf half septem- ber te koop in de (online) boekhandel. Prijs: 22,50 euro. ISBN: 978 94 6319 085 5 Lezingen


Karin Anema geeſt na het verschijnen van ‘Boegwater – leven op de binnenvaart’ diverse lezingen. Onder andere dinsdag 19 september in boekhandel Heijnen in ’s Hertogenbosch, dinsdag 26 september in het Museon in Den Haag, donderdag 28 september in boekhandel Het Colofon in Arnhem en donderdag 19 okto- ber in de Centrale Bibliotheek in Den Haag.


Karin Anema


Karin Anema (1955) is schrijfster en journalis- te. M et groot inlevingsvermogen en met oog voor sprekende details verdiept zij zich vooral in verschillende culturen. Van haar versche- nen eerder onder meer ‘De groeten aan de ko- ningin’, ‘Mexicaanse sneeuw’ en ‘De laatste grens’, dat genomineerd werd voor de Bob den Uylprijs. ‘Vandaag koop ik alle kleuren – het le- vensverhaal van een man en zijn psychoses’ is in het Duits vertaald en wordt verfilmd.


Schiff schwein Spekje REGA KERNER


In het boek Schiff schwein Spekje wordt het waargebeurde verhaal van het scheepsvar- ken Spekje verteld door de Duitse oud-schip- persvrouw Rega Kerner. Het als huisdier op een Nederlandse tanker opgroeiende mi- nivarken was tussen 2007 en 2010 een hot item op de sociale marifoonkanalen tussen Rotterdam en Bazel.


Het op een sluiscomplex rondscharrelen- de varkentje is destijds door een passerend schipperspaar spontaan meegenomen - om zijn leven te redden. Het grappige big verhuist echter snel uit de dekkist naar de woonkamer. Het dier wordt een handtam, slim en vooral gezellig huisgenootje, maar ook groter dan verwacht.


Zijn speelkist aan boord en het varkenstoilet groeien maar mee. Spekje houdt van iedereen die net als zijn ‘familie’ naar gasolie ruikt. De scheepshond is zijn allerbeste vriend, maar de mensen van de wal vindt hij minder leuk. In Amsterdam wordt Spekje voor zijn eerste wandeling uitgelaten. In Mainz en Gorinchem wordt bijna meer voer en kattenbakvulling ge- bunkerd dan brandstof. Aan de Moezel krijgt hij een eigen fanclub van kinderen.


Jantjes van Leiden RUDIE KAGIE


Dominee Abraham Rutgers van der Loeff was zijn tijd ver vooruit toen hij in 1855 het plan voor een Kweekschool voor Zeevaart in Leiden lanceerde, bedoeld om ‘vagebonde- rende straatjongens’ in Leiden zicht op een betere toekomst te bieden. Anno 2017 wordt de zee nog steeds aangeprezen als opvoe- dingsinstituut bij uitstek, tegenwoordig voor ‘randgroepjongeren’ die dreigen te ontspo- ren. De zeevaartschool werd een succes, maar veranderde voortdurend van karakter. Toen de overheid er in 1914 een kaderoplei- ding voor hoger marinepersoneel van maak- te, was het idee om kansarme jongeren te helpen volkomen verwaterd.


Niet eerder werd de geschiedenis van de Kweekschool voor Zeevaart zo uitvoerig be- licht als nu in het boek ‘Jantjes van Leiden’ van Rudie Kagie. In 1986 publiceerde Kagie al over de Kweekschool voor Zeevaart in Leiden. Toen hem dertig jaar later door het Leids zee- manskoor Rumor di Mare werd gevraagd om in het kader van hun internationale Sea Folk en Shanty Festival ‘Naar zee, Naar Zee!’ een praatje te houden over de historie van de school, ontstond het idee om het boek van destijds opnieuw uit te geven.


Toen varen nog avontuur was SANATAN DE JONGH SWEMER


Sanatan ontmoet een oude zeeman die sterke verhalen heeſt over zijn avonturen als stuurman op de zeven zeeën. Zoals ont- moetingen met piraten, smokkelaars en ha- vendieven. Storm op zee en windstiltes. Zeemanskroegen en prostituees in exotische havens, romantiek op passagiersschepen en de schatjes in de stadjes. In een tijd dat er geen computers of GPS bestonden en sche- pen hun weg vonden met de zon en de ster- ren. Er waren nog geen containers en lading werd met de hand gestuwd. Schepen zagen er nog uit als schepen in plaats van varen- de blokkendozen. Het was een tijd dat varen nog avontuurlijk was en de romantiek van de zee voelbaar.


Het boek ‘Toen varen nog avontuur was – De Romantiek van de Zee’ vertelt de pittige en ge- pekelde verhalen van Rob Noorman, een ech- te oude zeerot met zout in zijn bloed. Sanatan ontmoet hem voor het eerst in het Vondelpark in Amsterdam, waar hij na een rondje hard- lopen, puff end neerploſt op het bankje waar Noorman al zat. Met een kritische blik obser- veerde Noorman zijn gehijg en bezwete kop.


“Je zit zeker veel achter de computer? In mijn tijd had de jeugd meer sambal in hun don- der!” Verbaasd en lich- telijk geïrriteerd vroeg Sanatan hem uitdagend: ”Hoezo? Was u vroe- ger dan zo’n geweldige krachtpatser?” Noorman grijnsde vriendelijk en


begon een sterk verhaal over zijn jaren als stuurman op de Grote Vaart in het begin van de jaren zestig. Deze ontmoeting was het begin van een inte- ressante vriendschap. Noorman, inmiddels tegen de tachtig, bleek een goede verteller te zijn en Sanatan luisterde graag naar de verha- len over een tijd waarin het zeemansleven veel avontuurlijker was dan nu.


‘Toen varen nog avontuur was’ is in iede- re boekhandel in Nederland en Vlaanderen te koop voor 15 euro, ISBN 978-90-8759- 668-2 en rechtstreeks bij Uitgeverij U2pi via www.boekenroute.nl.


“Ik ging me opnieuw in de materie verdiepen en ik werd gegrepen door de dominee en zijn mo- tieven”, vertelt Kagie. “Die zeevaartschool groeide uit tot een ware fascinatie. Ik wilde dit tot op de bodem uitzoe- ken, kreeg inzage in de dagboeken van Rutgers


van der Loeff en stuitte op allerlei bronnen die niet eerder voor publicaties werden gebruikt. Al schrijvend viel ik van de ene verbazing in de andere. De geschiedenis van de Kweekschool voor Zeevaart is veel boeiender dan ik me der- tig jaar geleden realiseerde”.


Het is uitzonderlijk te noemen dat een schrij- ver zich na tientallen jaren in het thema van een eerdere publicatie verdiept en het oor- spronkelijke werk op basis van nieuw onder- zoek volledig herschrijſt .


Rudie Kagie, ‘Jantjes van Leiden’, 64 pagina’ s genaaid gebonden, ISBN 978-90-71256-58-5, Uitgeverij Ginkgo, 15 euro.


Het scheepsvarken is niet snel bang. Hij luis- tert ook niet altijd naar de kapitein en storm op het IJsselmeer doet hem niets. Dat is wel het geval met de die- renarts en vermoedelijk geesten die mensen niet kunnen zien. Ondanks diverse pogingen daar-


toe, wil geen enkele overheidsinstantie het bijzondere huisdier registreren. Spekje leeſt dus noodgedwongen in de ille- galiteit, maar is erg blij met zijn leventje. Een probleem ontstaat pas, als de schippersvrouw zwanger wordt. Want het ondertussen 120 kilo wegende varken met zijn scherpe slagtan- den, dat lomp alles omverloopt wat in zijn weg staat, past niet samen met een kruipende baby in een kleine scheepswoning. Het boek ‘Schiff schwein Spekje’ telt 240 pagi- na’s en is in het Duits geschreven. Deze men- geling van binnenvaart- en dierenroman is vooral erg grappig. Bestellen is mogelijk via www.schiff schwein.de Prijs: 12.90 euro. ISBN 978-3-7308-1324-9


15


Verborgen zee aanzichten JAAP DE JONG


Het boek ‘Verborgen zee aanzichten’ van Jaap de Jong biedt een zee aan informatie, waarin verscheidene thema’s als grote rivie- ren samenvloeien: scheepsbouw, kustvaart, Waddenzee en zeerecht. De lezer vergezelt de schrijver op zijn reizen, in ruimte en tijd, over oceanen, zeeën en rivieren en leert gaandeweg meer over zijn ontdekkingen en zijn motieven om deze in kaart te brengen.


Want het boek krijgt steeds meer het karak- ter van een ontdekkingsreis. Zo ontdek je sa- men met hem, dat de reis van Vietnam naar het Panamakanaal korter is via ‘de noordelijke route’ langs Japan, Alaska en de Amerikaanse westkust, dan via de ‘rechtstreekse’ route via Hawaï. Dat de Chinese aanspraken op de Zuid-Chinese zee in beton gegoten worden, maar in werkelijkheid op drijfzand berus- ten. En, nog een voorbeeld, hoe ook tussen Azië en Australië mensensmokkelaars actief zijn, die zodra ze de kans zien het zinkende schip verlaten en de vluchtelingen aan hun lot overlaten.


In zekere zin gaan de vele reizen gaandeweg het leven van de schrij- ver zélf afbeelden. Je ziet hoe hij steeds meer leert over de verborgen aspecten van de zee en van het leven zelf, op zee en aan de wal. Het boek eindigt met een lichte heimwee. De mo-


derne communicatie- en navigatiemiddelen maken het varen steeds minder avontuurlijk en verbeeldingrijk. En juist dát, is wat hem steeds bewogen heeſt . Het boek is door de vele prachtige illustra- ties een machtig kijk-, lees- en bladerboek. Een waar ‘mer à boire’. De een zal het niet weg kunnen leggen, de ander zal er zo nu en dan een diepe teug van nemen. Het is een jongens (- en meisjes)boek voor volwassenen. ‘Verborgen zee aanzichten’ kost 35 euro en is te bestellen via de website van Uitgeverij Wijdemeer www.wijdemeer.nl


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38