reportage


meest geschikte habitat voor deze dieren. Bovendien bleek het lastig om meer geschikte gebieden te vinden voor de groeiende kudde.’ Na de Tweede Wereldoorlog groeide de kudde daardoor maar langzaam. Pas een halve eeuw later kwam het herintroductieproject in een stroomversnelling omdat er steeds meer gebieden bijkwamen en boeren compensatie kregen voor schade aan hun gewassen door wisenten. De kuddes breidden zich uit naar andere landen in Oost-Europa en uiteindelijk kwam er in 2007 ook in Nederland een kleine populatie dieren; in het Kraansvlak, een duingebied vlakbij Zandvoort. Nu, zestien jaar later, zijn er in Nederland vier natuurgebieden waar wisenten in een semi-wilde situatie voorkomen, met in totaal 54 dieren: naast het Kraansvlak, de Slikken van de Heen in Zeeland, De Maashorst in Noord-Brabant en Radio Kootwijk op de Veluwe. Ondanks het succes van het fokprogramma en de specta- culaire toename van het aantal dieren is de wisent nog niet uit de gevarenzone. Ten eerste is een aantal van 7.000 dieren erg weinig: zelfs van de bedreigde neushoorns in Afrika en tijgers in Azië zijn meer individuen. Hierdoor blijſt de soort kwetsbaar. Bovendien ligt inteelt op de loer. Linnartz: ‘Omdat alle wisenten


10 | | januari 2023 - #1


uiteindelijk afstammen van slecht 49 dieren, met maar zo’n twaalf verschillende genetische lijnen, zien we nu iets van inteelt, maar we proberen dat zo beperkt mogelijk te houden door voldoende dieren uit te wisselen met andere wisentprojecten binnen Europa.’


HOGER DOEL De herintroductie van de wisent is niet een uit de hand gelopen hobby van biologen, maar dient wel degelijk een hoger doel. ‘Nederland draagt zo zijn steentje bij aan het fokpro- gramma, en helpt op die manier een bedreigde diersoort uit de gevarenzone te halen’, stelt Linnartz. ‘Daarnaast vult de wisent het palet van grazers in Nederland aan.’ En dat is volgens hem belangrijk om een zo breed mogelijke begrazing van een gebied te krijgen. Als er meer soorten grazers zijn, ontwikkelen de dieren steeds meer hun eigen voedselkeuze om concurrentie met andere soorten zo klein mogelijk te houden. Hierdoor wordt de begrazing meer divers en het landschap afwisselender. Tevens is er ruimte voor meer dieren. ‘Als wisenten samen met andere grazers in een gebied zijn, zitten ze in de zomer graag in het bos, terwijl paard en rund dan in de meer open gebieden vertoeven en juist in de


winter het bos ingaan’, legt Linnartz uit. ‘Zo krijg je door de komst van de wisent een compleet andere begrazing: meer openheid in het bos, want wisenten houden plekken met omgewaaide bomen door hun graasgedrag langer open. Daardoor is er ruimte voor kruidige planten en ontstaat meer afwisseling.’ De wisent draagt ook bij aan de biodiversiteit door de zandbaden die de dieren nemen. Hierdoor schuren ze hier en daar de bodem kaal waardoor insecten, zoals bijvoorbeeld zandbijen, een perfecte plek hebben om holletjes te graven. Ook biedt zo’n open plek kansen voor nieuwe plantensoorten.


AANWINST VOOR DE NATUUR Zelfs na hun dood blijken wisenten van groot belang voor de natuur te zijn. Als de mist is opgetrokken, rijd ik met Boerman naar een plek middenin in De Maashorst. ‘Ik ga je nu laten zien dat ook dode wisenten een aanwinst zijn voor de natuur’, zegt hij. Boerman parkeert de auto langs een met gras begroeid pad en loopt de struiken in. Zo’n 50 meter verder, onzichtbaar vanaf het pad, liggen de duidelijk herkenbare overblijfselen van een dode wisent. De imposante kop met horens, een halve onderkaak, de deels afgekloven


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60