WATERBEHEER Joost Buntsma, directeur Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer: ‘Op alle vlakken is meer systeemkennis nodig’ Door Jac van Tuijn
“We hebben altijd gedacht dat we de doelen van de Kader- richtlijn Water wel konden halen met de aanleg van natuurlijke oevers. Inmiddels weten we dat die niet in alle situaties lei- den tot een verbetering van de ecologische kwaliteit van een oppervlaktewater. Waarom is dat?” Volgens directeur Joost Buntsma van Stowa is deze vraag een goed voorbeeld van waar zijn stichting de afgelopen jaren mee bezig is geweest. De vraag heeft geleid tot de praktische methodiek van de Ecologische Sleutelfactoren (ESF) die waterbeheerders de mogelijkheid geeft er eerst achter te komen wat de voor- waarden zijn om tot een betere ecologie te kunnen komen. Volgens Buntsma is er steeds meer vraag naar nieuwe ken- nis over de werking van systemen. Of het nu gaat om een dijk, een waterlichaam, een waterzuivering of de openbare ruimte: hoe beter de kennis over hoe systemen werken, hoe beter instrumenten kunnen worden ontwikkeld waarmee waterbeheerders die systemen kunnen monitoren en zo no- dig kunnen bijsturen.
Big data Onder leiding van Buntsma heeft Stowa recent de onder- zoekstrategie voor de komende vijf jaar vastgelegd in de Strategienota 2019-2023. In essentie verandert dat weinig aan de werkwijze van Stowa, stelt hij: “We zijn en blijven een kennismakelaar voor regionale waterbeheerders. De ene keer staat daarbij de vraag naar nieuwe kennis voorop. Zoals bij het vaststellen van de sleutelfactoren voor de waterkwaliteit. Maar het kan ook zijn dat het aanbod centraal staat. Dat speelt bijvoorbeeld bij de digitalisering, waar de snelle tech- nologische ontwikkelingen domineren.”
De strategienota wijdt zelfs een speciaal hoofdstuk aan digi- talisering en Stowa heeft er een specialist van het European Space Agency voor in huis gehaald. De nota schetst een sterke toename aan realtime data van sensoren en satellie- ten. Het tijdperk van de big data staat voor deur. “Dat zal grote veranderingen gaan geven in het waterbeheer, maar hoe snel die gaan plaatsvinden, durf ik niet te voorspellen”, zegt de directeur. “Bedenk dat de verwerking van al die data enorm veel rekenkracht kost en je komt dan al snel uit bij de ontwikkeling van quantumcomputers.”
12 WATERFORUM NR 4
Sturen op feitelijke data De voordelen van al die realtime data zijn voor Buntsma dui- delijk: “Het geeft waterbeheerders meer grip op de situatie die zich op dat moment voordoet. Je wil als beheerder we- ten wat er zich afspeelt en wat de gevolgen zullen zijn als je maatregelen inzet. Als je kunt beschikken over realtime data, dan zie je direct de gevolgen en kun je zien of de modellen de juiste voorspellingen doen.”
Als voorbeeld noemt hij de droogte van afgelopen zomer: “De bestaande verdringingsreeks is momenteel te algemeen en vraagt om differentiatie. Er komt nu vraag naar een doorver- taling naar de regionale wateren. Je kunt je voorstellen dat je met realtime monitoring van het watersysteem beter kunt sturen op de feitelijke waterpeilen en de debieten die je wel of niet doorlaat. Je kunt dan per dag bekijken waar je het water naartoe stuurt. Dat kan de ene dag zijn om de natuur er bovenop te houden, de andere dag de landbouw.”
Buntsma durft nog niet te voorspellen wanneer een gedigi- taliseerde sturing mogelijk is voor het hele Nederlandse wa- tersysteem “We krijgen straks heel veel data ter beschikking van satellieten, boeren en tuinders zullen steeds meer mini- sensoren gaan plaatsen en ook burgers gaan data aanleve- ren. Het zal de kunst zijn die nieuwe datastromen goed in te zetten en met kunstmatige intelligentie te verrijken, voor een nog effi ciënter waterbeheer.” Hij wijst erop dat de gedetail- leerde sturing ook zal vragen om meer infrastructuur. “Het is dus wel een kosten-baten verhaal.”
Complexere systemen De grote vraag naar kennis over systemen heeft volgens Buntsma ook te maken met de toenemende complexiteit. “Het volstaat niet meer om antwoord te vinden op een eendi- mensionale vraag. Rond waterthema’s speelt tegenwoordig een veelheid aan aspecten waarmee we rekening moeten houden.” Als voorbeeld noemt hij de moderne afvalwaterzui- vering bij waterschappen. “Het eerste doel blijft natuurlijk de vereiste effl uentkwaliteit. Maar tegenwoordig vinden we dat een zuivering ook herbruikbare grondstoffen en energie moet opleveren, dat de CO2
-uitstoot omlaag moet en de zorgwek-
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
