COLUMN


Gênant Column Jac van Tuijn, hoofdredacteur


Heel veel jaren geleden, toen ik als broekie mijn loopbaan begon als vakbladjournalist, kwam ik min of meer toevallig terecht in een persconferentie op het gemeentehuis van Uithoorn. De brandweer kwam er uitleg geven over een enorme uitslaande brand bij de chemiebedrijf Cindu. Met gepaste trots vertelde de brandweercommandant dat zij het vuur meester waren. Hij kon toen nog niet melden dat er drie mannen van de bedrijfsbrandweer bij een explosie om het leven waren gekomen.


Ik had daarvoor even bij de brand staan kijken en had gezien dat het bluswater ongehinderd de Amstel instroomde. Ik was benieuwd of ze nog iets zouden gaan doen aan de waterver- vuiling. Maar ik vond het gênant te vragen aan brandweer- lieden die met gevaar voor eigen leven een grotere catastrofe hadden weten te voorkomen. Na enige aarzeling heb ik de vraag toch gesteld. Ik kreeg een afgemeten antwoord. Het was juli 1992 en het milieu stond nog in de kinderschoenen. Watervervuiling had bij brandweerlieden nog weinig prioriteit.


Glyfosaat


Afgelopen voorjaar wandelde ik op een zondagochtend langs de Brabantse akkers en trof op enig moment een groot areaal landbouwgrond aan dat helemaal oranje gekleurd was. Zover het oog reikte, hadden boeren hun akkers met glyfosaat doodgespoten. Ik pakte mijn mobiel om er foto’s van te nemen. Je weet maar nooit of ze ooit nog van pas komen bij een nieuwsbericht of artikel in WaterForum. Toch voelde ik me gegeneerd, want het zou de indruk kunnen wekken dat ik bewijsmateriaal verzamelde om de verantwoordelijke boeren ermee te kunnen belasten. Ik snap echter best dat boeren vandaag de dag onder druk staan om hoge producties te realiseren om de steden van voedsel te kunnen voorzien. Economisch gevangen in een systeem waarin glyfosaat een zeer welkom bedrijfsmiddel is.


Ruim 25 jaar na de Cindu-brand doen gênante momenten zich dus nog steeds voor. Zo ook het moment dat minister Van Nieuwenhuizen in de Tweede Kamer verklaarde dat ze Chemours een lozingsvergunning moest afgeven om daar- mee controle op het bedrijf te kunnen houden. Chemours mag, met instemming van de Tweede Kamer, ieder jaar legaal


vijf kilo GenX-stoffen lozen om puur administratieve redenen. De brandweermannen in Uithoorn zou ik niets willen verwijten, mijn gêne toen was terecht. Maar de recente voorvallen had- den helemaal niet gênant hoeven te zijn. Het bedrijfsleven voorspelde ooit massa-ontslagen als het aan strengere milieu- eisen zou moeten voldoen. Inmiddels zijn de investeringen in waterzuivering, luchtzuivering en afvalverwerking gedaan en op marconiveau doet de economie het beter dan daarvoor. Al was het maar omdat er een bloeiende bedrijfstak, die van de milieuproductie, bij is gekomen. Dus waarom zouden eco- nomische belangen ons ervan moeten weerhouden om de milieuproblemen van vandaag aan te pakken?


Kaderrichtlijn Water


Als je het mij vraagt, is de aanpak van de waterkwaliteit blijven hangen in de oude systematiek van de Kaderrichtlijn Water uit de negentiger jaren. Toen ging het om specifi eke milieubezwaarlijke stoffen en om de puntlozingen en kon de watervervuiling met lozingseisen worden aangepakt. Nu, dertig jaar later, gaat om de aanpak van diffuse bronnen. Om fosfaten en stikstof die van zichzelf als stof niet schadelijk zijn. In tegendeel, ze heten niet voor niets nutriënten. Maar het gaat om de te hoge concentraties die over de grote gebie- den, te langdurig worden toegepast.


De discussie die nu wordt gevoerd, richt zich helemaal op de vraag of glyfosaat kankerverwekkend is. Het zou mijns inziens veel meer moeten gaan over de massaliteit waarmee de stof wordt gebruikt. Eén veldje krijgt de natuur niet op de knieën, maar als om hele aaneengesloten arealen gaat, blijft dat niet zonder gevolgen.


Mijn gêne zit erin dat we al dertig jaar worstelen met het dossier diffuse bronnen en de waterkwaliteitsbeheerders zich laten wegzetten door economische belangen, terwijl er heel legitieme redenen zijn om eens met de vuist op tafel te slaan. Zeker nu de economie aantrekt en de massaliteit van de diffuse milieuvervuiling in een dichtbevolkt land als Nederland aan alle kanten toeneemt.


WATERFORUM JULI 2019


11


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48