zich ter hoogte van Spanje bevindt, of een vergelijkbare hoeveelheid zonlicht ont- vangt. In Spanje, vooral in het zuiden, heb je bijna twee keer zoveel zon als in België en Nederland.” En dat betekent dat CSH in relatief kleine projecten alleen rendeert als er subsidie wordt verstrekt. “Wij verwachten echter dat we, net als bij windenergie en PV, steeds minder subsidie nodig zullen hebben om renderend te worden.”


nog maar over de ETS. Als er straks ook een nationale CO2


-taks is dat niet. Dan heb ik het alleen -taks komt, wordt CSH sneller


renderend”, meent Vermout.


Uiendrogerij Hoewel Azteq nog geen concrete projecten in Nederland heeft gerealiseerd, is dat slechts een kwestie van tijd. “We krijgen aanvragen genoeg uit de industrie”, vertelt Vermout. “Vooral brouwers en zuivelfabri- kanten hebben interesse, evenals de voe- dingsmiddelenindustrie in het algemeen, maar ook de chemie is geïnteresseerd. Laatst kregen we bijvoorbeeld een aanvraag van een grote uiendrogerij. Voor zo’n partij is CSH interessant, ook omdat de opbrengst precies het hoogst is, wanneer zij het nodig hebben.”


Er moet daarbij ook onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende industriële afnemers van gas. Grote afnemers kunnen in de regel een betere gasprijs onderhande- len dan kleinere afnemers. Theoretisch ge- zien zou CSH bij kleinere partijen dan eerder renderen, maar dat klopt niet helemaal. “Die gasprijs is wel onderhandelbaar, maar de CO2


CSH vs PV Dan de technische kant. PV cellen worden zo ongeveer elk jaar effi ciënter gemaakt, terwijl er aan de techniek van CSH de afgelopen decennia veel minder is verbeterd. Is de PV- techniek dan niet rendabeler dan de CSH- techniek? “De mate waarin een techniek rendabel is, hangt af van de kosten”, begint Vermout. “Als je puur kijkt naar de energie- opbrengst per geïnvesteerde euro, loopt CSH achter op PV. Die achterstand wordt vanzelf kleiner naarmate er meer wordt ge- investeerd in kennis en productiecapaciteit.”


CSP, CSH, CST?


Het lijkt allemaal hetzelfde, maar toch is er een belangrijk onderscheid tussen CSP enerzijds en CSH en CST anderzijds. Bij Concentrated Solar Power (CSP) wordt in warmte opgeslagen zonne- energie gebruikt om (middels stoom- turbines) stroom te genereren: power dus. Bij Concentrated Solar Heat (CSH) of Concentrated Solar Thermal energy (CST) wordt de warmte niet omgezet naar stroom, maar als warmte ingezet in een proces. CSH en CST zijn dus twee benamingen voor hetzelfde principe.


CSH heeft een


rendement van zo’n 68% in thermische energie. PV heeft een rendement van 15 tot 18% in elektrische energie...


In Dubai wordt elektriciteit uit CSH voor 7 dollarcent per kilowattuur aangeboden. Een zelfde hoeveelheid energie uit PV kost 4 cent. Maar die cijfers alleen kunnen een vertekend beeld opleveren, weet Vermout. “Ja, elektriciteit uit CSH is dan duurder, maar kan, in tegenstelling tot PV-energie, wel ‘s nachts worden geleverd. Overdag oogst je warmte uit CSH die je opslaat in buff ers, waarmee je ‘s nachts stoomturbines aan- drijft om elektriciteit van te maken.” Bovendien hebben we het bij bovenstaande vergelijking over elektrische energie. Als we de vraag opnieuw stellen en puur kijken naar energie-opbrengst per vierkante me- ter, scoort CSH gunstiger dan PV. CSH heeft een rendement van zo’n 68% in thermische energie. PV heeft een rendement van 15 tot 18% in elektrische energie. “Zou je de thermische energie van CSH middels een stoomturbine met een rendement van zo’n 35% omzetten naar elektrische energie, kom je ongeveer op dezelfde rendementscijfers van PV uit”, weet Vermout.


Stoom Bedrijven die interesse in CSH hebben, zul- len echter vooral geïnteresseerd zijn in ther- mische energie. “Denk daarbij aan bedrijven die stoom gebruiken. Dat komt zeer veelvul- dig voor”, weet Vermout. “Bij zulke bedrijven vervangen we niet de aardgasketels, maar het aardgas zelf”, vervolgt Vermout. “Kijk, die ketels moeten blijven functioneren, omdat we in de winter niet voldoende warmte kunnen garanderen. In de zomer is het een ander verhaal: het zonnepark bestaat uit een gesloten sys- teem met thermische olie. Die olie loopt


26


| nummer 7 | 2019


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64