Tekst en foto Rob Brouwer
EROPUIT
Het Gat van Falun
Stofwolken op midzomerdag 1687
Leksand Falun
In 1687 werd midzomer op 25 juni gevierd, een verschuiving die ook nu nog gebrui- kelijk is als de 21ste juni niet in het weekend valt. Midsommarafton is een feestdag waarop iedereen vrij is. De meiboom oprichten, dansen, eten, drinken en met iedereen kletsen. In de kopermijnstad Falun kwam die dag om vier uur ‘s middags aan de feeste- lijkheden een abrupt einde.
Al in de zesde eeuw werd in Falun kopererts gevonden en uit een document van 1288 blijkt dat de koperwinning veel geld opleverde voor de koning en de kerk. Op twee locaties, pal naast elkaar, werd gegraven naar koperaders, waarvoor steeds dieper gangen en kamers werden uitgehakt. Aan het stutten van wanden en plafonds werd indertijd niet gedaan. Als de koperaders uitgeput waren, werden er nieuwe schachten gegraven en werd er een nieuw niveau uitge- graven. Eeuw in, eeuw uit, laag onder laag, steeds dieper de aarde in. De mijnwerkers maakten van de massieve aard- en rotslagen een enorme gatenkaas, die uiteindelijk tot ruim driehonderd meter diep reikte. Waardoor de boel zo verzwakte, dat de mijnen op die mid- zomerdag in elkaar zakten en alle onderliggende ruimtes opvulden. Die dag was er niemand in de mijn, er vielen geen doden of gewonden. Wat tot op de dag van vandaag rest, is een honderd meter diep en driehonderd meter breed gat. Na de ramp is de koperwinning weer hervat en pas in de- cember 1992 gestaakt. In het voormalige directiegebouw is een interessante expositie, onder andere met schaalmodel- len van de houten apparatuur, zoals pompinstallaties, die in de schachten zijn gebruikt. Een gestapelde laag glasplaten toont hoeveel niveaus er zijn geweest en op welke plaatsen erts is gewonnen. Een klein stukje van de oude mijn, een galerij op 56 meter diepte, is met een gids toegankelijk. Een nat, koud en modderig uitstapje voor echte liefhebbers.
Een eindje ten noorden van Falun ligt Leksand, in de noord- oosthoek van het Siljanmeer. Ooit was Zweden dunbevolkt en lopen was voor velen de enige manier om ergens te ko- men. Kerken waren er alleen in de grotere plaatsen, zoals in Leksand. Dat voor velen helaas aan de andere kant van het meer was. Dat probleem werd opgelost door het bouwen van kerkboten, waar veel mensen in vervoerd konden worden. Die boten bestaan nog. En daar worden nu in de zomer wedstrijden mee gevaren, waarbij het fanatiek toegaat. Ook worden kerkboten gebruikt op midzomeravond. Daarmee komen de muziekkapel, de dansers en de versiering voor de meiboom aanvaren. Vervolgens gaan de opvarenden in optocht naar het feestterrein, dat verdiept ligt. De boom wordt versierd en overeind gezet, waarna er gedanst en gezongen wordt. Op het grastalud rondom het lager liggende podium zitten honderden mensen op plaids en met een picknickmand onder handbereik. En zingen mee, al dan niet met volle mond.
INFORMATIEF
In Leksand is een grote camping. Het midzomerfeest valt op of rond 21 juni. De kerkbootraces zijn wat later in de zomer en worden overal aangekondigd. Falun ligt zuidoostelijk van het Siljan- meer in Dalarna. Wegwijzers in Falun verwijzen naar de Gruvan, gps: N 60.60054°, E 15.61591°. De groeve is nu een museum en toegankelijk tegen betaling. Falun heeft overigens nog meer te bieden, waaronder de uitgebreide houten woonwijk voor de mijnwerkers, pal naast de groeve. Verder is Falun een levendige stad, waar bovendien vlakbij drie campings te vinden zijn.
>> NKC Kampeerauto nr. 6/2012 | 63
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84
