WEEK 50-51 9 DEC 2015


TWINTIG JAAR MAASAFVOERVERDRAG VLAANDEREN EN NEDERLAND Van Grensmaas naar gemeenschappelijke Maas


VROENHOVEN nv De Scheepvaart en Rijkswaterstaat vierden op 23 november dat twintig jaar geleden het Maasafvoer- verdrag tussen Vlaanderen en Nederland ondertekend werd. Met dit verdrag wordt het beschikbare Maaswater zo goed moge- lijk verdeeld bij lage afvoeren. Waar elders in de wereld conflicten ontstaan over de verdeling van water, wordt hier het water in de Maas in goed overleg verdeeld tussen beide landen. Het twintigjarige bestaan van het verdrag is gevierd met een sympo- sium in Vroenhoven.


D


oor de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995 en de verontrusten- de klimaatscenario’s die op hogere rivierafvoeren wezen, ging de aan-


dacht vroeger vooral uit naar hoogwater. Vlaanderen en Nederland voerden samen al verschillende grootschalige werken uit om de inwoners langs de oevers van de Maas goed te beschermen. Vlaanderen en Nederland werken echter niet alleen samen om de bewoners langs de Maas te bescher- men tegen hoogwater. Het dringt steeds meer door dat ook laagwater voor ernstige problemen kan zorgen. De economische schade door laagwater kan zelfs groter zijn dan door hoogwater.


Integrale aanpak De Grensmaas vormt over meer dan 55 kilo- meter de grens tussen Vlaanderen en Neder- land, en wordt door beide landen samen be- heerd. nv De Scheepvaart en Rijkswaterstaat werken intensief samen. Er wordt informatie uitgewisseld, er werd een gezamenlijke visie opgesteld, maatregelen worden samen uitgewerkt, infrastructuurwerken worden afgestemd uitgevoerd en de impact op de beide oevers wordt samen onderzocht en uitgewisseld. Maatregelen in Vlaanderen hebben dan ook steeds een impact in Ne- derland, en omgekeerd. Dagelijkse samen- werking tussen deze twee regio’s maakt van de Grensmaas een Gemeenschappelijke Maas. De Grensmaas is een typische regen- rivier: afhankelijk van de hoeveelheid regen die er valt in de Ardennen en het noordoos- ten van Frankrijk, kan het water in de Maas zeer laag of zeer hoog staan. De gemiddelde afvoer van water via de Maas bedraagt 250 kubieke meter per seconde. Bij aanhouden-


de neerslag kan het debiet oplopen tot 3.000 kubieke meter per seconde en meer. Maar, bij langdurige droogte kan dit dalen tot 30 kubieke meter. Dat is het verschil tussen een olympisch zwembad en een tuinvijver van 5 bij 6 meter. Deze waterstanden van de Maas hebben effect op een gebied dat veel groter is dan de rivier zelf. Het kanalennet van de Belgische provincies Limburg en Antwerpen, het Albertkanaal en de Kempense kanalen, worden gevoed met Maaswater. Ook het Ju- lianakanaal en de Zuid-Willemsvaart krijgen water uit de Maas. Water dat onttrokken wordt aan de Maas in Luik en nabij Maas- tricht.


Waterbesparende maatregelen Om het beschikbare Maaswater zo goed mogelijk te verdelen, sloten Vlaanderen en Nederland in 1995 het Maasafvoerverdrag. Het uitgangspunt van dit verdrag is een gelijk gebruik van water voor de economi- sche doeleinden van beide landen en een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de Gemeenschappelijke Maas. Dit houdt in dat Vlaanderen en Nederland elk voor zich wa- terbesparende maatregelen moeten nemen. “Hoewel de situatie hier meestal niet zo nij- pend is als in sommige andere gebieden in de wereld, toch zijn de belangen gekoppeld aan goede watervoorziening en waterbe- schikbaarheid heel groot. Wij zijn dus heel blij met de goede afspraken, die wij met elkaar hebben”, aldus ir. Jannita Robberse, hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat Zuid-Nederland.


In het verdrag staan afspraken om bij water- tekorten het watergebruik te beperken door waterbesparende maatregelen te treffen. In Nederland is dat vooral: - het terugpompen van het schutwater op de sluizen van het Julianakanaal, - het zuinig schutten, - het vasthouden van water in landelijk gebied.


Bij langdurige droogte neemt ook nv De Scheepvaart concrete maatregelen om het waterverbruik van de kanalen te beperken: - de waterafnames voor de irrigatie van landbouw- en natuurgebieden worden beperkt, - zuinig schutten (gegroepeerd) van schepen


op de sluizencomplexen van het Albertka- naal, - het terugpompen van schutwater op de sluizen van Ham en Olen.


nv De Scheepvaart bouwde inmiddels ook grootschalige waterkracht- en pompinstal- laties op de sluizencomplexen van Ham en Olen. Op de andere vier sluizencom- plexen zal nv De Scheepvaart de komende jaren dergelijke installaties bouwen. Deze installaties maken het mogelijk om bij lage Maasafvoeren het waterverbruik ten gevolge van het schutten van schepen terug te pompen naar het opwaarts kanaalpand, waardoor de waterbehoeſte beperkt wordt en minder water uit de Maas onttrokken moet worden. In periodes met voldoende Maasafvoer kunnen deze installaties omge- keerd werken en via het beschikbare verval aan de sluizen groene stroom opwekken. “Met de waterkracht- en pompinstallaties op het Albertkanaal kan nv De Scheepvaart ook de bedrijfszekerheid van de binnenvaart blijven garanderen. Het zijn schitterende voorbeelden van al onze inspanningen om economie en ecologie hand in hand te laten gaan. Zonder deze pompen hadden we wel- licht tijdens afgelopen zomer de diepgang op onze kanalen moeten beperken. Schepen mogen dan minder vracht laden waardoor ze minder diep in het water liggen. Dit be- tekent een verlies aan rendabiliteit van alle ondernemers op en langs het water”, aldus ir. Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder nv De Scheepvaart.


Ambities Het Maasafvoerverdrag werpt al twintig jaar zijn vruchten af, maar ook voor de toekomst liggen er nog genoeg ambities. Zo gaan Vlaan- deren en Nederland samenwerken bij de waterverdeling van 4de sluis van Ternaaien.


Het symposium van vandaag was een ideale gelegenheid voor ervaringsuitwisseling en voedingsbodem om de ideeën verder te laten kiemen. Zo willen we ook tijdens de komende twintig jaar bijdragen aan het goed beheer van de Maas. Want daar draait het tenslotte om: voldoende water voor de Maas, voor het kanalennet in Nederland en in Vlaanderen, ten dienst van de economie, de natuur en de maatschappij.


9


Bouw nieuwe brug Wervik kan in 2016 van start


WERVIK De Franse vergunning voor de nieuwe brug over de Leie in Wervik is goedgekeurd. Dat betekent dat waterweg- beheerder Waterwegen en Zeekanaal NV begin 2016 kan starten met de bouw van de nieuwe brug. Volgens de huidige planning is de nieuwe brug in het voorjaar van 2017 klaar zijn.


Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts is verheugd. “Met deze vergunning op zak, kunnen we de Leie in Wervik voorbereiden op de toekomst. Wervik wordt een belangrijke schakel in een nieuwe logistieke keten, die Parijs en Antwerpen met elkaar zal verbinden via het water. Zo willen we meer vrachtwa- gens van de weg halen, en meer economische kansen bieden aan de hele Leiestreek”.


Vernieuwingen De huidige brug in Wervik is te laag voor gro- tere schepen met 3 lagen containers. Daarom zal een nieuwe brug worden gebouwd met een vrije doorvaarthoogte van minstens 7 meter. De Leie wordt ook verbreed zodat grotere schepen door kunnen. Waterwegen en Zeekanaal NV maakt van de gelegenheid gebruik om de omgeving van de Leie te ver- fraaien. Het jaagpad wordt een mooie wan- delboulevard voor fietsers en voetgangers. Er is ruimte voor nieuwe projectontwikkeling langs het water en er komen ook parkeer- plaatsen bij die de parkeerdruk in Wervik wat zullen verlichten.


Verloop werkzaamheden De grootste werken op de Vlaamse oever zijn klaar, met uitzondering van de zone van de nieuwe brug en de Vrijdagmarkt. De goed- keuring van de Franse vergunning voor de brug is dus goed nieuws. De werken in Wervik kunnen doorgaan. Aansluitend op de eerste fase kan de bouw van de nieuwe brug opge- start worden. Begin 2016 zal de aannemer grondwerken uitvoeren en de Leie op Vlaam- se zijde uitbaggeren. Tijdens die grondwerken wordt heel wat vrachtverkeer verwacht in het centrum van de stad. De baggerwerken, die aansluiten op de grondwerken, moeten met de nodige voorzichtigheid gebeuren. In het slib van de Leie kan immers oude oorlogsmu- nitie liggen. Een munitie-expert en een ar- cheoloog zullen de grond- en baggerwerken begeleiden.


Scheepvaartkrant 30 JAAR GELEDEN


Scheepvaartkrant 20 JAAR GELEDEN


Scheepvaartkrant 10 JAAR GELEDEN


Aansluitend op de grond- en baggerwerken wordt er op terrein gestart met de afwerking van de kaaimuren. Gelijktijdig zal de aanne- mer op Vlaamse oever het landhoofd van de nieuwe brug bouwen. In een volgende stap worden het Franse landhoofd en de steunpij- ler in de Leie gebouwd. De nieuwe brug komt naast de huidige brug. Dat maakt het mogelijk om de huidige brug zo lang mogelijk te gebrui- ken, terwijl de nieuwe brug in het staalatelier gebouwd wordt. Net voor de nieuwe brug op haar plaats wordt gebracht, wordt de huidige brug afgebroken en wordt het verkeer ongeveer drie maanden onderbroken. Volgens de huidige planning kan de nieuwe brug in het voorjaar van 2017 open. In dezelfde periode zullen de omge- vingswerken en de heraanleg van de Vrijdagmarkt starten.


Tijdens de derde en laatste fase van de werken worden de werken op de Franse oever uitgevoerd. Hiervoor is het nog wachten op de goedkeuring van de Franse Etude d’Impact. De goedkeuring wordt ten vroegste begin 2017 verwacht.


De internationale scheepsbouw heeſt haar dieptepunt, ondanks de sterke terugloop van de laatste jaren, nog niet bereikt. Directeur Van Dort, van de Scheepswerf Van der Giessen – de Noord baseert dit op het feit dat de prijzen van de schepen de afgelopen tijd met vijf tot tien procent zijn gedaald. Bo- vendien wordt de overcapaciteit van de bouw van grote schepen op dit moment geschat op mini- maal 40 procent.


Het telematica-project voor de binnenvaart heeſt de steun van het ministerie van Verkeer & Waterstaat. PC-gebruik van individuele binnen- vaartondernemers en bevordering van communicatiesystemen tussen verladers, vervoerders en bevrach- ters zullen worden gestimuleerd. Het is een onderdeel van het stimule- ringsbeleid van de overheid dat nog in de maak is. Voor veel binnen- vaartschippers behoort de aanschaf van een PC vooralsnog niet tot de prioriteiten.


De minister van Verkeer & Water- staat, Karla Peijs, stelt volgend jaar 1,5 miljoen euro beschikbaar voor de renovatie van de kolksluis in Zwart- sluis. De minister komt hiermee tegemoet aan de wens van CDA-Ka- merlid Eddy van Hijum. De CDA’er verwacht dat het mogelijk is om de sluis nog voor de sleepbootdagen van 2006 te renoveren, en dringt aan op snelheid bij Rijkswaterstaat. Omdat RWS de sluis de afgelopen jaren heeſt verwaarloosd, kan deze niet meer worden bediend.


Meer achtergrondinformatie over het project Seine-Schelde en de werken in Wervik is te vinden op de website van het project Seine-Schelde www.seineschelde.be


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38