56


Het dagboek van Alex Spanhak


Oorlog kent alleen maar verliezers. Het is goed om ons te realiseren dat we geneigd zij n om te denken in een goede en een slechte partij . Dat beseft Alex Spanhak maar al te goed. Tekst Else de Jonge Illustratie Tobias Dahmen


FEB 04


Eigen schuld? Nog vaak denk ik aan een herdenking die ik afgelopen zomer bijwoonde


Alexander Spanhak (1977) werkt sinds 1999 voor Defensie en klom op tot kapitein. Hij werd naar Afghanistan uitgezonden in 2003 en 2007. Sinds 2017 is hij veteranencoach bij het reach-outteam van het Nederlands Veteranen- instituut.


in Duitsland. Ik was met mijn vriendin op vakantie in de Vulkaaneifel. In een lokaal krantje zag ik dat een herdenking werd aangekondigd van het bombardement op Daun, een stadje in de regio. Het is in 1944 door de geallieerden gebombardeerd, waarbij veel huizen en infrastructuur verwoest werden, honderden mensen gewond raakten en zestig doden vielen. Vooral vrouwen en kinderen. Mijn eerste refl ex was te denken: tsja, dat gebeurt er als je zelf een oorlog begint. Een beetje een ‘eigen schuld, dikke bult’-reactie. En dat ik dat dacht, trof me. Mijn reactie paste naadloos in het simpele schema dat de Duitsers de kwaden en de geallieerden de goeden waren in de Tweede Wereldoorlog. Ik stelde mijn vriendin voor naar de herdenking te gaan. Ik wilde graag een herdenking meemaken in Duitsland, het land van onze vroegere ‘vijand’. Het bleek een bijeenkomst in een kerk te zijn, waar honderden mensen op afkwamen. Daun is gebombardeerd door Amerikanen die eigenlijk een industrieterrein hadden willen platleggen. Omdat ze niet geladen met bommen mochten terug- keren naar huis, werd er een ander doel gekozen. Dat werd Daun. En waarom ook niet? Waren niet alle Duitsers


Nederlands Veteraneninstituut


slecht? In de kerk werden portretten getoond van alle mensen die waren omgekomen bij het bombardement. Een bewoner van de stad is jarenlang bezig geweest om die te verzamelen. Er werden beelden vertoond van de stad voor en na het bombardement. Ik herinner me een foto van een man in uniform, die in de puinhopen naar zijn kinderen zocht. De dominee hield een indrukwekkende toespraak en bleef maar herhalen: nooit meer oorlog! Er waren mensen in de kerk die het bombardement zelf hadden overleefd als heel jong kind, maar die hun ouders toen hebben verloren. Het verdriet van de gemeenschap was voelbaar. Ik ben na de bijeenkomst naar de man gelopen die de foto’s had verzameld en heb hem bedankt. Het geheel had ongeloofl ijk veel indruk op me gemaakt.


FEB 18


Dit jaar vieren we tachtig jaar vrijheid. Op 4 mei herdenken we onze oorlogsslachtoff ers: burgers


en militairen die zijn omgekomen of vermoord in de Tweede Wereldoorlog, tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië, in oorlogssituaties of bij vredesoperaties daarna. Ik verwacht dat ik die herdenking anders zal beleven door de kerkdienst die ik afgelopen zomer bijwoonde. Want zouden we niet aan alle betrokkenen moeten denken, slachtoff ers én de


Foto: Chantal Spieard


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72  |  Page 73  |  Page 74  |  Page 75  |  Page 76