34
Verspreid over een aantal dagen werd in het voorjaar van 1945 letterlijk op alle fronten de overgave van nazi- Duitsland getekend. Rijkskanselier graaf Schwerin meldde het volgende op de Duitse radio: ‘Na een ongeloofl ijke strijd van bijna zes jaar, die in onverge- lijkelijke hardheid werd gevoerd, heeft Duitsland moeten capituleren voor de overweldigende macht van haar vijanden. Het voortzetten van de oorlog zou slechts zinloos bloedvergieten en nutteloze ontbinding betekenen.’ En zo keken tachtig jaar geleden onze ouders en grootouders over de verwoestingen en ruïnes van een wereldoorlog heen – en waren hoopvol. Hoopvol omdat de bezetting voorbij was. Sindsdien wordt door veel landen de capitulatie herdacht. In Nederland herdenken we de doden en vieren we de bevrijding op respectievelijk 4 en 5 mei. En hoewel steeds vaker de vraag klinkt waarom we nog herdenken, is het een mooie traditie. Eentje waarmee, voor de verandering, echt niets mis is. Of toch wel?
V
Jeugd Al jaren wordt veel moeite gedaan om jongere generaties te betrekken bij het herdenken. Dat is vanzelfsprekend,
Nederlands Veteraneninstituut
want de jeugd heeft de toekomst. Het probleem is dat de onderliggende boodschap van onze nationale herden- king (‘vrijheid is niet vanzelfsprekend’ en ‘dit nooit weer’) onderhevig is aan ontwaarding. Steeds meer mensen kennen immers alleen maar vrijheid. Voor die generaties is die vrijheid dus wel degelijk vanzelfsprekend. Het tegenovergestelde uitdragen, al is het historisch gezien waar, voelt vervreem- dend. Dat abstracte gevoel staat echte betrokkenheid vaak in de weg. Toch kan ik me voorstellen dat met de nodige creativiteit het herdenken zoals we dat zijn gewend op de agenda blijft staan. Meer bij wijze van traditie en op zo’n manier dat grote thema’s als uitsluiting, haat en autoritair geweld naar het nu worden getrokken om ook de jeugd aan te spreken. Dat kan ik me voorstellen. Ware het niet dat de huidige geopoli- tieke gebeurtenissen het vitaal houden van het herdenken dwarsbomen. En wellicht wordt het herdenken zoals we dat nu kennen in zijn voortbestaan bedreigd.
Aardverschuiving Drie recente aardverschuivingen heb- ben de rol van de Tweede Wereldoorlog als maatstaf voor het Kwaad (met hoofdletter K) en als basis voor morali- teit en menselijkheid onderuitgehaald. Het schrikbeeld van de Tweede Wereldoorlog heeft niet kunnen voorkomen dat we direct en indirect betrokken zijn bij autoritair geweld, uitsluiting en haat. Daarmee is ook de vanzelfsprekende positie die de Tweede Wereldoorlog inneemt in de
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76
