1014 | WEEK 18-19 3 MEI 2023


Unieke reünie van oudgedienden AAT, onderdeel Vaartuigendienst


DORDRECHT In de gezellige caféruimte van het Binnenvaartmuseum aan boord van duwboot René Siegfried in Dordrecht was za- terdag 15 april een bijzondere reünie van de- genen die ooit in militaire dienst bij de Aan- en Afvoertroepen, afdeling Vaartuigendienst zaten - of voeren. Nogal buitengewoon, om- dat deze Vaartuigendienst al in 1967 is opge- heven. De jongste van de aanwezigen was 75 jaar en de oudste 92.


15


TRUUS DEN HARTOG


In het glossy magazine van Vereniging De Binnenvaart was in de uitgave van decem- ber 2021 een artikel van Oege Brink versche- nen, waarin herinneringen werden opge- haald aan de tijd dat hij gelegerd was bij de Vaartuigendienst, onderdeel van de Aan- en afvoertroepen (AAT) van de landmacht. Een spannende, leuke en in vele opzichten gezelli- ge tijd die vele mooie verhalen doet herleven.


Zijn artikel ‘In Militaire Vaartuigendienst’ had zo veel reacties opgeleverd dat in daarop vol- gende bladen nog meer verhalen verschenen van Leo de Jonge, Rinus de Jongh en andere initiatiefnemers. ‘Waarom geen bijeenkomst georganiseerd voor oudgedienden’, was het idee naar aanleiding van de vele positieve reacties.


Welkomstwoord aan boord van de René Siegfried.


Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Oege Brink, Leo de Jonge en Rinus de Jongh had- den de taken verdeeld om de reünie te or- ganiseren, in nauwe samenwerking met Leo Schuitemaker van het Binnenvaartmuseum - die de mooie ruimte in het museum op de René Siegfried beschikbaar heeſt gesteld.


In de eerste uitgave van dit jaar van het ma- gazine van Vereniging De Binnenvaart en in verschillende andere media werd een ‘Uitnodiging A.A.T. Vaartuigendienst’ ge- plaatst, gericht aan dienstplichtigen en be- roepsmilitairen die vanuit Dordrecht op ver- schillende plaatsen in Nederland waren gestationeerd bij de Vaartuigendienst. Zestig oud-dienstplichtigen hadden hierop gerea- geerd. Dat vond het organisatieteam de moei- te waard om de reünie te laten plaatsvinden.


En zaterdagmiddag 15 april was het dan zo ver. Na de toespraken en presentaties met nostalgische beelden, gevolgd door de ont- moetingsmiddag werd druk gebruikgemaakt van de mogelijkheid het Binnenvaartmuseum te bezoeken. Laat op de dag werd de gezellige bijeenkomst afgesloten, waar vele stoere ver- halen waren uitgewisseld, waarbij sommigen elkaar na lange tijd weer ontmoet hadden. Een ronduit geslaagde middag.


Pieter ten Bosch, medegeschiedschrijver van het AAT-regiment.


Binnenvaarders De Vaartuigendienst is als legeronderdeel van de AAT in het leven geroepen na de Tweede Wereldoorlog. Haar taak was de bevoorrading van de in Nederland verspreide munitieopsla- gen, meestal op schepen die verborgen lagen in afgelegen wateren. Ten tijde van de Koude Oorlog was het belangrijk overal voldoende munitie voor direct gebruik beschikbaar te houden. In de jaren ’60 kwamen voor munitie andere opslagplaatsen beschikbaar en werd de Vaartuigendienst overbodig verklaard.


Andere taken ten tijde van de Vaartuigendienst waren onder meer het ten dienste staan van de Marechaussee voor de controle op de paspoorten van de beman- ningsleden op binnenkomende zeesche- pen en binnenvaartschepen bij Lobith, als- mede van de duikafdeling van het leger. De dienst werd opgeheven in 1967 en haar dertig schepen, waaronder sleepboten, kempenaars, een tankvlot en een paar sche- pen van de Koninklijke Marechaussee, kregen in de loop van de daarop volgende jaren een andere bestemming.


'Aanstichter’ van de late Vaardienst-reünie, Oege Brink.


De schepen in gebruik bij de Marechaussee werden overgedragen aan de KMar en een deel ging naar de Vaar- en Duikerschool, on- derdeel van het Genie Opleidingscentrum met als thuishaven Empel: fort Crèvecoeur. De mo- torschepen werden afgestoten en zullen vast en zeker hier en daar zelfs nog varen. Nog vele vroegere Rijks-Vaartuigen (RV’s) zijn te vinden op de binnenwateren en worden als historisch bedrijfsvaartuig gekoesterd.


Foto’s Truus den Hartog "Allen beamen dat het een


bijzondere periode was, waar kameraadschap, gezelligheid én vrijheid de boventoon voerden"


Twee maten De meeste aanwezigen waren dienstplichtigen uit de jaren ’60. Was je niet groter dan twee meter of kleiner dan 1.65 meter en was er geen economisch belang in de gezinssituatie of een andere rede tot vrijstelling, dan werd je als 19-jarige opgeroepen voor de dienstplicht. Zo ook Oege Brink, die van de lichting 60-6 is en opgeroepen werd in december 1960. Hij vertelt: “In de eerste twee maanden vindt de vooropleiding plaats. Gehesen in een strak tenue waarvan twee maten beschikbaar waren: te groot en te klein, deden we de militaire training. De nachten werden doorgebracht op matrassen gevuld met stro en ’s morgens met koud water jezelf wassen. Het was buffelen. De karabijn moest regelmatig gepoetst, evenals de koppelriem en de koperen knopen van het uniform.”


beamen dat het een bijzondere periode was, waar kameraadschap, gezelligheid én vrijheid de boventoon voerden.


Vlottransport De plaatsen waar degenen in dienst van de Vaartuigendienst verbleven, waren di- vers, evenals de werkzaamheden die er- bij hoorden. Van een vlottransport naar Vlieland tot een tocht naar La Courtine in Frankrijk. Of meewerken aan de oefening van de Mobiele Eenheid, door als krakers te fungeren die uit een pand gezet moes- ten worden. De munitieschepen leegha- len, schoonmaken en weer vullen. Het koper poetsen: een helse taak als je de pech had een tocht over het Winschoterdiep te ma- ken. Al het koper was binnen de kortste tijd weer zwart door het vele afvalwater van de aardappelmeelfabrieken.


Maar tijd voor ontspanning was er ook. Op kroegentocht gaan was een geliefde bezig- heid. In Papendrecht was niet veel gelegen- heid om uit te gaan, maar in Dordrecht aan de overkant des te meer. Met de pont over was je er zó. Jammer dat de laatste pont al om 23.20 uur vertrok. In de strenge winter van 1962- 1963 was het zelfs mogelijk over het ijs naar de overkant te lopen. Het leger betaalde 1,25 gulden per dag of meer, afhankelijk van je po- sitie. Gelukkig wist men dat een soldaat niet zo veel verdiende en werd er nog al eens wat aangeboden. En juist die verhalen moeten be- waard worden voor volgende generaties.


Luitenant-kolonel Onder de aanwezigen was ook Pieter ten Bosch, luitenant-kolonel b.d. AAT die niet bij de Vaartuigendienst diende, maar wél betrok- ken is bij de geschiedschrijving ervan als lid van het Bureau Geschiedschrijving Regiment Bevoorradings- en Transporttroepen. Het bu- reau legt de geschiedenis vast van het hele regiment, opgericht 20 oktober 2000 en haar stamregimenten Aan- en Afvoertroepen (AAT) en Intendancetroepen (INT).


Brink: “Ik was al ma- troos bij mijn vader aan boord, dus werd ik na de vooropleiding ingedeeld bij de Vaartuigendienst in Papendrecht. We wa- ren geen gevechtseenheid, dus geweren wa- ren toen niet meer nodig. Ik heb door heel Nederland gevaren en ben op de mooi- ste wateren geweest, waarvan ik toen nog nooit gehoord had. Intussen had ik in dienst- tijd mijn schippersdiploma kunnen ha- len in Dordrecht. Kapitein Klein, comman- dant Vaartuigendienst, was mijn leraar. Het was een mooie tijd.” En wie je ook sprak van de aanwezigen op de René Siegfried: allen


“Over de vaartuigendienst in Nederland is niet zoveel bekend”, aldus Ten Bosch. “Wel over het korps Vaartuigendienst in Nederlands- Indië, terwijl er in 1915 al een afdeling Vaarwezen bestond, waarbij veel binnenvaar- ders hun dienstplicht vervulden. Het is heel goed dat deze reünie nu georganiseerd is ge- weest. Dit heeſt veel nieuwe verhalen opge- leverd”. Pieter ten Bosch kon de aanwezigen vertellen dat een zaal in het Geniemuseum te Vught ingericht wordt met herinneringen aan deze bijzondere varende dienst van de Koninklijke Landmacht. En nog steeds zijn verhalen en tastbare herinneringen van harte welkom, met als doel de geschiedenis levend te houden voor volgende generaties.


Meer informatie over het regiment is hier te vinden


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40