1014 | WEEK 18-19 3 MEI 2023


41STE HAVENCONGRES ROTTERDAM ‘Samenwerken, investeren en doorpakken is het motto’


ROTTERDAM Het verdienvermogen van Nederland, de scenario’s voor de toekomst én de rol van de Rotterdamse haven daarin. Dit zijn dinsdag 18 april globaal de hoofdthe- ma’s geweest van het 41ste Havencongres Rotterdam, een jaarlijks evenement door en voor de ondernemers uit de haven.


WILFRIED VELDHUIJZEN


Ook nu weer is vastgehouden aan een jaren- lang beproefd congresconcept op de vaste lo- catie van LantarenVenster aan de Rijnhaven. Na de gebruikelijke netwerklunch kon Daniëlle Schönhage, directeur van het orga- niserende Management Producties dan een volle zaal aan deelnemers begroeten. De be- zoekers werden ook welkom geheten door dagvoorzitter Roelof Hemmen, die al een aantal jaren met verve deze taak voor zijn re- kening neemt.


Het verdienmodel van Nederland was on- derwerp van het openingswoord door Ester Barendregt, hoofdeconoom van de Rabobank. Het verdienvermogen, oſtewel de capaciteit om structureel en op langere termijn welvaart en welzijn te realiseren, staat namelijk onder druk. De Rotterdamse haven en haar clusters van bedrijven leveren een belangrijke bijdrage in dat verdienvermogen.


Barendregt ging in op de drie dimensies van het verdienvermogen: ten eerste de economi- sche kern van arbeid, kapitaal en technolo- gie. Zij stelde vast dat de arbeidsproductiviteit achterblijſt. Kennis is daarin belangrijk, want productiviteit vraagt om kennisontwikkeling. Haar eerste boodschap was dan ook: ‘inves- teer in kennis en talent’. Tweede factor is ‘bre- de welvaart’, dat wat men van waarde vindt, voorwaarde voor het verdienvermogen.


Met diagrammen toonde de econome dat de brede welvaart in de regio Rotterdam re- latief laag is door milieu, huisvesting en vei- ligheid. Haar tweede advies luidde daarom: ‘vaar op het kompas van de brede welvaart’. De derde dimensie van het verdienvermogen is voorbij het hier en nu, de toekomst dus. Dat vraagt actie op alle niveaus en kijken hoe we de kwetsbaarheden die het verdienvermogen beïnvloeden met elkaar kunnen aanpakken. ‘Werk samen en neem actie op alle niveaus’ was derhalve haar derde boodschap.


Kracht van de haven Daarna kwamen twee zwaargewichten uit de Rotterdamse haven aan het woord. Victor van der Chijs, voorzitter van Deltalinqs gaf zijn presentatie de titel ‘De grote verbouwing (maar de verkoop gaat gewoon door)’. Hij doelde op de driehoek ‘Economische transitie – sociale transitie – maatschappelijke positie’. De voorzitter wees op de energie- en grond- stoffentransitie, waarvan al 25 projecten ope- rationeel zijn, 15 nu in uitvoering en nog eens 50 projecten in voorbereiding.


Probleem is dat personeel voor de energie- transitie moeilijk te vinden is, 37 procent van de vacatures daarin is ‘onvervulbaar’. In de gehele haven zijn 9.000 vacatures, ten- dens snel stijgend. De Human Capital Coalitie Energietransitie beoogt maximaal maatschap- pelijk rendement. Speerpunten zijn Imago en beeldvorming verbeteren – Instroom bevorde- ren – Uitstroom beperken. Van der Chijs waar- schuwt voor ‘transitiefalen’: “Transitie is inge- wikkeld en biedt grote kansen.”


Allard Castelein, president-directeur van Port of Rotterdam gaf vervolgens zijn kijk op de kracht van de haven nu en in 2050. Hij illus- treerde die kracht nu met een overzicht van cijfers en feiten, zoals 565.000 directe en in- directe banen, 30.000 zeeschepen en 100.000 binnenvaartschepen per jaar. Dit alles maakt Rotterdam de grootste haven van Europa en de meest moderne haven van de wereld. Naar


tweede gespreksronde, nu met Karin de Lathouder, directeur van BP Nederland, Guido Biessen, waarnemend directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Michael Schlaug, directeur van Yara Nederland over de verduurzamingsopgave en het be- houd van industrie. Verduurzaming van de ha- ven staat centraal. We zetten al volop in op duurzaamheid maar hebben nog een weg te gaan. Het gaat over het behouden van de in- dustrie en de bijbehorende ladingstromen. Volgens De Lathouder ligt BP met het reduce- ren van uitstoot op schema voor 2050. BP ziet haar Nederlandse tak als ‘proeſtuin’. Schlaug gaf aan het van oorsprong Noorse Yara welis- waar de grootste gasverbruiker in Nederland is, maar dat zij op veel terreinen vooruitgang boeken. Volgens Biessen is ook strategische autonomie en economische veiligheid van we- zenlijk belang. “Meer regie van de overheid en men moet samenhang creëren, het gaat om de uitvoering”, aldus de topambtenaar van EZK.


Vlnr: Roelof Hemmen, Cuno Vat, Carla Rodenburg en Arjan Driesprong.


2050 toe helpen een viertal scenario’s het Havenbedrijf anticiperen om te werken aan toekomstbestendigheid van de haven. De Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties zijn daarbij kern van hun handelen.


Digitalisering moet zorgen voor optimalise- ring van de haven en logistieke ketens. De in- vloed van digitale innovaties wordt steeds groter op weg naar de slimste haven van de wereld. Wat de verduurzaming van de haven betreſt, rust de strategie van de energietran- sitie op vier pijlers die moeten leiden naar 55 procent CO2-reductie in 2030 en CO2-neutraal in 2050. Volgens Castelein is de haven goed op weg met ruim 70 projecten voor 40 procent van de Nederlandse klimaatdoelen en niet te vergeten ruim 25 waterstofprojecten in het havengebied. “Samen kunnen we de kracht van de haven behouden voor morgen” vorm- de het slotwoord van de binnenkort scheiden- de havendirecteur.


Bereikbaarheid handhaven Aansluitend leidde Roelof Hemmen een ge- spreksronde met Arjan Driesprong, hoofdin- genieur-directeur van Rijkswaterstaat, Cuno Vat, directeur van Neele-Vat Logistics en Carla Rodenburg, directeur BAM Infra over de reno- vatie van de infrastructuur en bereikbaarheid van het havengebied. Driesprong gaf aan de hand van een overzichts- kaart de knelpun- ten aan voor de ko- mende tien jaar, want veel van de infrastruc- tuur in de regio moet


op de schop. Vat schetste de uitdagingen voor de Rotterdamse haven met betrekking tot de aanpak van die infrastructuur. De opgave is hoe houden we de haven bereikbaar en zor- gen we dat de infrastructuur de groei van de haven aan kan.


Rodenburg gaf aan dat dit renovatieplan wel- iswaar een geweldige uitdaging is, maar ook een hele grote opgave waar zij graag aan wil- len werken. Belangrijkste aandachtspunten zijn volgens haar veiligheid en duurzaamheid, onder meer door het inzetten van elektrisch materieel. Volgens Driesprong moeten we een verkeersinfarct zien te vermijden, bijvoor- beeld door aanpassing van werktijden. “Eén dag per week thuiswerken betekent al 20 pro- cent minder verkeer” geeſt hij aan. Vat merkte op dat ook spoor en binnenvaart van belang zijn bij het oplossen van logistieke problemen.


De enigszins ongenuanceerde opmerking in de discussie, dat de binnenvaart geen alter- natief zou zijn omdat er vaak gebrek aan wa- ter is, was voor Femke Brenninkmeijer van de NPRC aanleiding om vanuit de zaal te re- ageren en een lans te breken voor de bin- nenvaart. Deze biedt meer flexibiliteit om zo gemakkelijk mogelijk te schakelen. De binnen- vaart heeſt ook nog voldoende ruimte, gaf zij de toehoorders mee. Ook Ben Maelissa van de Danser Group viel haar bij en merkte op dat in en om Rotterdam vele mogelijkheden voor de binnenvaart zijn.


Na de netwerkpau- ze volg- de


een


Macht en moraal Ter afronding van het congres volgde een boeiende lezing van Arend Jan Boekestijn, Nederlands historicus en voormalig politicus over macht en moraal, getiteld ‘Het strategi- sche en morele belang van de Rotterdamse haven’, met als ondertitel ‘de dominee heeſt de koopman keihard nodig’. Zijn eerste stel- ling was ‘moraal vereist macht’. Wat bepaald dat een handeling goed is ? Is dat de intentie of de gevolgen ervan? Intentie en gevolgen moeten in balans zijn. Als praktijkvoorbeeld noemde Boekestijn de Duitse vicekanse- lier van de Groenen en minister van ener- gie Robert Habeck. Het conflict in Oekraïne dwong Habeck verantwoordelijkheid te ne- men voor de energiezekerheid, met maat- regelen die in strijd zijn met zijn principes. Conclusie: de gevolgen van een handeling zijn net zo belangrijk als de intentie. Politiek zit vol dilemma’s.


De historicus stond ook stil bij het machts- verval van het Westen, volgens hem ten ge- volge van onder meer de Brexit en de scha- duw van Trump. Europa is zeer afhankelijk, voor energie van niet democratische landen, voor zeldzame aarde van China en voor chips van Taiwan en China dreigt hier met een in- vasie. Hier de vraag: ‘Hoe kan de EU waar- den exporteren als je zo afhankelijk bent van autocratieën’.


Boekestijn schetste een mogelijke machtsver- schuiving. China wint misschien de kunstma- tige intelligentie-revolutie en wordt de volgen- de dominante factor. Het land heeſt heel veel data in bezit en invloed op 90 procent van de landen op aarde, ze missen alleen de snelste chips (Taiwan). Conclusie: China is echt in op- komst en het Westen kan China niet de les le- zen. Europa zit volgens de oud-politicus klem tussen de Verenigde Staten en China en dreigt in hun strijd te worden vermalen. Europa zal dus meer moeten samenwerken om zijn be- langen goed te verdedigen. In duurzame ener- gie liggen kansen en daarin kan Rotterdam een sleutelrol spelen.


“Rotterdam als waterstofhub kan Europa ster- ker maken in de strijd met de VS en China”, al- dus Boekestijn en hij gaf vervolgens een uitge- breid overzicht van het transport, het gebruik en de toepassing van waterstof, waarin de haven van Rotterdam een centrale rol speelt als belangrijkste import- en exporthaven van waterstof. Rotterdam maakt waterstofke- tens met een twintigtal landen. Zodoende is de slotconclusie van de lezing van Boekestijn dat Rotterdam als waterstofhub het eenvou- diger maakt om onze Europese waarden te verdedigen.


Arend Jan Boekestijn. Foto’s Wilfried Veldhuijzen


13


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40