uwse procesindustrie Aanzicht van de Dow site vanuit de Braakmanhaven richting het krakercomplex met de fakkels van de krakers links.


contacten met de verschillende overheden, enzovoorts. “Maar dit platform wordt echt getrokken door het bedrijfsleven in deze regio”, benadrukt Meijering. “Onder andere Dow, Yara, ICL, Cargill, LambWeston, Sabic, Arcelor-Mittal, ENGIE en andere grote bedrij- ven zitten in dit project. Ook het grensover- schrijdend havenbedrijf North Sea Port zit in dit platform vanwege het strategisch belang voor de havens, naast de provincie Zeeland.”


Business Cases Industriële symbiose is niet nieuw in Zee- land. Ruim vijf jaar geleden, nog voor de op- richting van Smart Delta Resources, werd het WarmCO2


project gestart, waarbij een


warmteoverschot van Yara werd ingezet om een aantal glastuinbouwbedrijven van warmte te voorzien (zie kader). Dat project draait nog altijd. “Met Smart Delta Resources borduren we voort op industriële symbiose en lange termijn uitdagingen, en richten we ons op een zeer gestructureerde aanpak bij grotere bedrijven”, vertelt Meijering. Zo’n vier jaar geleden gaf Smart Delta Resources de opdracht aan ECN een groot- schalige studie uit te voeren, waarbij de grondstof- en energiestromen van de grote bedrijven in de regio in kaart werden ge- bracht. “Daarna zijn we naar alle opportu- niteiten gaan kijken”, vult Meijering aan. “Daarbij keken we naar hoe we bedrijven onderling met elkaar kunnen verbinden met betrekking tot die stromen. Je probeert dus overschotten en tekorten aan elkaar te knopen, om het maar heel simpel te stellen.


Daar kwamen allerlei ideeën uit. Sommige ideeën konden na een week de prullenbak in, ande-re ideeën bleken beter haalbaar te zijn. Je dunt dus uit tot een aantal business cases die uitvoerbaar zijn. Nu zijn we inmid- dels in het stadium dat we die business ca- ses aan het doorontwikkelen zijn en werken we gezamenlijk aan de lange termijn ener- gie en grondstoffen transitie.”


Je probeert dus overschotten en tekorten aan elkaar te knopen, om het maar heel simpel te stellen...


Verkennen Een van de eerste projecten dat daadwerke- lijk gerealiseerd wordt, is het waterstofsym- biose project, waarbij Dow, Yara en ICL-IP betrokken zijn. “Dat is een typisch voorbeeld van een project dat je niet zomaar even realiseert”, lacht Meijering. “Bij een dergelijk project heb je eerst een verkenningsfase, waarin betrokken partijen met elkaar inven- tariseren of er voldoende potentie, draag- vlak, tijd en resources zijn om aan zo’n groot project te beginnen. Noem het een gewen- ningsfase. Als die voorbij is, ga je concreter


aan de slag. In dit specifieke geval hebben we het over een periode van zo’n vier jaar die tussen de initiële verkenningen en de eerste schop in de grond in zit.”


Voilá: symbiose Bij het kraakproces van Dow, waar een grote diversiteit aan chemicaliën wordt geprodu- ceerd, is een netto overschot van waterstof. Dat overschot wordt nu nog heringezet als brandstof in het productieproces. “Waterstof is een prachtige bouwsteen voor de chemie”, meent Meijering. “En daar kun je dus meer mee dan alleen verbranden.” Bij Yara, een kilometer of tien verderop, wordt uit aardgas waterstof geproduceerd als tus- senstap naar de productie van ammoniak. “In theorie is het dus heel simpel”, legt Meije- ring uit. “Bij het ene bedrijf hebben ze iets over, bij het andere bedrijf hebben ze iets nodig. Je knoopt ze aan elkaar en voilá: sym- biose. Maar zo simpel is het natuurlijk niet.”


Aanpassen Dat er straks geen waterstofgas meer kan worden ingezet voor de warmtevraag bij Dow is niet de grootste uitdaging. “Dat zal in de toekomst met aardgas worden opgevan- gen”, verduidelijkt Meijering. Volgens Jeroen Tap, Energy Contracts Mana- ger Benelux bij Dow, is de aanpassing aan de huidige installatie vrij eenvoudig. Hij legt graag nog even uit hoe het productieproces nu precies in elkaar zit: “Bij de productie van ethyleen en propyleen komt in het kraakpro- ces methaan vrij. Als we verder kraken, komt


31


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48