volgens Wecke de Wereld Geheim C


ommunicatie is van levens- belang. Zonder de mogelijk- heid elkaar door middel van taal, tekens, gebaren en


houding iets duidelijk te maken, zou het leven van mens en dier niet moge- lijk zijn. Relaties tussen mensen zijn de belichaming van die communicatie en die tussen levenspartners is daarvan een van de meest intensieve. Partners ken- nen elkanders zielenroerselen en heb- ben voor elkaar geen geheimen. Fysieke scheiding van partners is dan ook een ernstige ondermijning van de relatie. En voor sommige beroepen, en met name het militaire, is juist scheiding van part- ners een noodzakelijke aangelegenheid. Maar langdurige en frequente uitzen- ding kan vervreemding van elkaar tot gevolg hebben. Gelukkig voor de uitge- zonden militair staan tal van commu- nicatiemogelijkheden ter beschikking om de band met het thuisfront stevig en gezond te houden. Alhoewel niets tegen feitelijke aanwezigheid van de partner kan opwegen, er niet altijd een mogelijk- heid tot directe communicatie is en over een aantal zaken gezwegen dient te wor- den. Wat dat laatste betreft: natuurlijk is het van belang dat de vijand niet via de communicerende militair gegevens in handen krijgt waarbij hij zijn voordeel kan doen. Maar het gaat in bepaalde gevallen wel om omstandigheden en situaties waarin juist de partner gecon- fronteerd wordt met de essentie van de missie waarin hij of zij participeert.


Fysieke scheiding van partners is een ernstige ondermijning van de relatie


20 MAART 2013


Voor hem of haar geldt dan dat levens- gevaarlijke activiteiten daadwerkelijk tot de mogelijkheden en soms tot de feite- lijkheden behoren. Hij of zij kan getuige zijn van gebeurtenissen, ervaringen, die je niet alleen met je directe collega’s wil delen, maar vooral ook met je partner. Voor kritiek op de missie zal men ook niet altijd bij enthousiaste collega’s een luisterend oor vinden, maar wel bij de partner in het verre vaderland. Juist over dat soort zaken dient echter gezwegen te worden. Journalisten die over de missie embedded hun verslag doen, zijn voor Defensie geen probleem. Men heeft de pers voldoende aan een touwtje. Anders was het gesteld met de uitgezonden militair. Defensie, die met de embedded journalist de pers voldoende meester was, bleek indertijd met de internet- tende soldaat een minder te beheersen vraagstuk in huis gehaald te hebben. Prof. Beunders en Jelena Buljac verhalen in hun artikel ‘Bijna elke oorlog kent zijn verrassingen’, in NRC Handelsblad van 3 januari 2009 hoe de toenmalige staatssecretaris Van der Knaap voor de Nederlandse Task Force Uruzgan rui- mere communicatie met het thuisfront aan een Nederlands verlanglijstje voor de Amerikanen toevoegde. Van Ameri- kaanse zijde werd geantwoord dat een satelliet permanent beschikbaar zou zijn voor alle communicatieverkeer. ‘Van der Knaap, die zelf geen pc in zijn werkka- mer had en naar eigen zeggen ook geen verstand wilde hebben van computers en internet, was dubbel blij met deze toezegging: onbeperkt internetten voor


de militairen en nog gratis ook’, aldus Beunders en Buljac. De blijheid van Van der Knaap bleek minder terecht toen de uitgezonden militairen via de nieuwe media – Hyves, Facebook, waarbenjij.nu en het Uruzgan weblog, in homevideo’s op YouTube en LiveLeak en in harde dis- cussies op condoleance.nl – in kritische zin van zich lieten horen. Zo verschenen tot 2008 ruim 1.400 berichten op waar- benjij.nu. De dagboeknotities verschil- den van onschuldig ‘ik ben vandaag voornamelijk bezig geweest met munitie tellen’ tot ernstig: ‘ik zit nog steeds in een zware dip’ of ‘we willen naar huis’. Nadien heeft Defensie de nodige maat- regelen getroffen en heeft de uitgezon- den militair kennelijk in mindere mate bezorgdheid bij Defensie veroorzaakt, waarmee het probleem overigens niet verdwenen is. De uitgezonden militair zal immers per definitie geheimen heb- ben voor zijn of haar partner. En hoe vanzelfsprekend de eis ook is om over bepaalde zaken in het belang van de missie te zwijgen, minstens even vanzelfsprekend is dat juist dat zwijgen zowel de zwijgende militair zelf als zijn of haar relatie ernstig kan aantasten. Het niet mogen communiceren over het meest essentiële aspect van de militaire werkzaamheden – bijvoorbeeld het geplande of feitelijke optreden – is meer dan een druppel in de emmer vol pro- blemen voor een relatie. Uit het gezins- ledenonderzoek van de Vrije Universi- teit onder 3.500 jonge veteranen van missies na 1975 bleek dat een kwart van de gezinsleden de periode van uitzen- ding als negatief heeft ervaren in ver- band met spanningen, onzekerheid of gebrek aan communicatie. Geheimhou- ding is een ‘verplichting’ die permanent aan onzekerheid en spanning bij de betreffende militairen en hun thuisfront kan bijdragen. En dat is geen geheim.


Drs. Leon Wecke is docent aan de Radboud Universiteit Nijmegen en oud-directeur van het Studiecentrum voor Vredesvraagstukken.


Column


Foto: William Moore


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64