Han van Roozendaal maakt af wat hij begonnen is 51


WEEK 51-01 16 DEC 2015


In maart 2014 nam Han van Roozendaal afscheid van het Onderwijscentrum Bin- nenvaart (OCB). Het OCB bestaat inmiddels niet meer, maar Van Roozendaal werkt nog steeds aan het verbeteren van het binnen- vaartonderwijs: hij heeſt de onderwijstak van BLN opgepakt. Daarnaast voert Van Roozendaal vooral leuke opdrachten uit voor een rondvaartrederij en is hij ook zelf regelmatig te vinden op de Amsterdamse grachten.


TINA REINDERS De eerste maanden van 2014 waren een zwa- re periode voor Van Roozendaal. Zowel privé als op werkgebied kreeg hij flinke tegensla- gen te verwerken. Bij het Onderwijscentrum Binnenvaart leidde een arbeidsconflict tot zijn vertrek. Maar zijn werk in het onderwijs was nog niet klaar en inmiddels werkt Van Roozendaal verder, maar nu onder de vlag van BLN. “Ik wil graag afmaken wat ik gestart ben: vanuit visie zorgen dat er dingen op gang komen en gebeuren. Ik ben op mijn 55ste bij het OCB begonnen en wil mijn carrière graag afsluiten met een compleet binnenvaart onderwijsgebouw. Dat betekent dat een goed aanbod van VMBO tot en met HBO geborgd is en er een basis ligt voor Leven Lang Leren in de binnenvaart”.


Zijn werk binnen het onderwijs voor de binnenvaart was bij het ter ziele gaan van het OCB nog niet af en Van Roozendaal was daarom blij dat al snel na zijn vertrek BLN belde. Een van de slogans van BLN is ‘BLN maakt werk van onderwijs’ en de organisa- tie wil daarin investeren. Sociale zaken en onderwijs valt bij BLN onder Peter Brandt en hij vroeg Van Roozendaal om hem te onder- steunen en die slogan ook werkelijk vorm en inhoud te geven.


Regulier onderwijs BLN vindt dat zij reguliere onderwijs- leverancier nummer 1 moet zijn. In het reguliere onderwijs krijgen leerlingen buiten vaktechnische vaardigheden ook algemene vakken om zich buiten de binnenvaart in de maatschappij te handhaven. Dat is in deze complexe maatschappij hard nodig. Van Roozendaal streeſt naar een compleet aanbod van onderwijs, van VMBO tot en met HBO, met daar bovenop een aantal specialisaties. Aan het begin van zijn periode bij het OCB zette hij in samenwerking met het onderwijs en het bedrijfsleven de visie 2010-2015 voor het onderwijs en de arbeids- markt neer. In die visie zat een enorm aantal projecten. Die projecten zijn allemaal binnen de afgesproken tijd en de afgesproken budgetten uitgevoerd. Een van de projec- ten was dat het OCB in samenwerking met het STC en de Hogeschool Rotterdam een HBO-minor realiseerde. Van Roozendaal is teleurgesteld dat het STC er niet in geslaagd is deze opleiding zo breed in te zetten als afgesproken was. Om toch ook onderwijs op HBO-niveau te kunnen gaan bieden, is hij nu binnen BLN met de hogeschool IN Holland een nieuw traject gestart. De hogeschool ontwikkelt twee opleidingen: bevrachter en een leergang nautisch ondernemer.


Specialisaties en certificaten Naast de reguliere opleidingen moeten er specialismes en speciale certificaten komen die specifiek zijn voor de branche en die de ontwikkelingen in de branche vóór zijn. Van Roozendaal: “Het onderwijs moet opleiden voor de toekomst en daarvoor heb je een beeld nodig van die toekomst. Dat vraagt visie en dat wringt soms omdat het een kijk op de binnenvaart vereist in context met de ontwikkelingen in de wereld”.


Als voorbeeld noemt Van Roozendaal het veiligheidscertificaat. Nu krijgen alle leerlingen het wel zeer algemene veiligheids- certificaat VCA wat eigenlijk niet voldoet. De houding is vaak ‘we varen toch veilig, er gebeurt toch niks’. Maar in deze tijd moet de binnenvaart zelf gaan nadenken over de con- sequenties wanneer er wel wat gebeurt voor- dat de overheid dat doet. De ervaring leert dat de overheid de branche overspoelt met nieuwe regelgeving na een incident. Zo kreeg de binnenvaart te maken met talloze nieuwe stabiliteitseisen na het ongeluk op de Rijn. Visie op de toekomst, zou ervoor moeten zorgen dat het onderwijs zo’n ontwikkeling voor is. Van Roozendaal: “Iedereen inves-


teert tegenwoordig in veiligheid. Ook verla- ders investeren veel geld en tijd in veiligheid. Dus moet de binnenvaart kunnen zeggen dat wij veiligheid aan boord belangrijk vinden en dat wij er zelf voor zorgen dat al het personeel een veiligheidscertificaat heeſt gericht op onze branche en op onze klant. Het is hoog tijd voor een Veiligheidscertifi- caat Binnenvaart”. Van Roozendaal is niet de enige die over specifieke Veiligheidscertifica- ten nadenkt. De Havendienst Rotterdam ont- wikkelde het Veiligheidscertificaat Haven. De Amsterdamse Havendienst denkt samen met de rondvaartrederijen ook na over veiligheid op het IJ. Scholing en simulatortrainingen zouden hier goed in passen.


Keuzedelen Een andere nieuwe ontwikkeling in het onderwijs waar Van Roozendaal zich mee bezighoudt zijn de ‘keuzedelen’. Dit zijn onderwijsmodules die binnen de reguliere opleidingen aangeboden worden. Binnen de basisopleiding tot matroos, schipper of kapitein kunnen leerlingen zich specialiseren door keuzedelen te volgen. Nu is dat nog vrijblijvend, maar over een aantal jaren zal dat verplicht zijn. De maritieme opleidingen hebben zich hier altijd tegen verzet, terwijl de sector vindt dat keuzedelen een goede aanvulling zijn op het huidige onderwijs. De modules die straks aangeboden worden zijn onder andere passagiersvaart, tankvaart, containervaart en bulkvaart. Deze speciali- saties kunnen een volgende stap zijn in de persoonscertificering. Om hier een succes van te maken is een nauwe samenwerking nodig tussen onderwijs en bedrijfsleven. Samenwerking om de keuzedelen te ontwik- kelen en samenwerking om medewerkers te stimuleren de keuzedelen te volgen. Mede- werkers kunnen zich specialiseren door één keuzedeel te volgen, maar natuurlijk kunnen ze ook alle keuzedelen volgen om hun kan- sen op de arbeidsmarkt zo breed mogelijk te maken. Van Roozendaal: “Je ziet overal in de maatschappij dat specialisatie steeds verder doorgevoerd wordt. Alles wordt steeds complexer en in de toekomst zal het niet zo zijn dat er maar één vaarbevoegdheid is waarmee je op alle schepen kunt varen. Ook wat betreſt bedrijfsvoering wordt alles steeds ingewikkelder. De tijd wordt steeds sneller en wisselender. Leerden we vroeger door ‘learning by doing’, in de toekomst zal iedereen continu bij moeten leren om de ontwikkelingen bij te houden. Mijn ideaal is dat deze specialisaties ook toegankelijk worden via e-learning. Schippers die al lan- ger varen kunnen dan zelf ook een module volgen. Dan kom je dichterbij persoonscer- tificering waar we het een paar jaar geleden tijdens de OCB-dag over hadden”.


Bemanningseisen Het onderwijs in de binnenvaart heeſt altijd nauw samengehangen met de stichting cao: het OCB werd volledig gefinancierd door de stichting cao. Tot op heden is er nog geen nieuwe cao en Van Roozendaal ziet die ook niet meer komen. De vraag is of er zonder cao nog wel een vakbond nodig is. Misschien is het wel hoog tijd om na te denken over nieu- we manieren van afspraken maken, zonder vakbond. Van Roozendaal: “We moeten ver- standig zijn en zorgen dat we zelf onze zaken op orde krijgen, voordat de overheid of wie dan ook beroepsmatige eisen gaat stellen zoals je in andere branches ziet gebeuren. Innovatie op het gebied van personeel gaat in de toekomst meer geld opleveren dan techniek. Hoe zet je je personeel in? Moeten we niet naar heel andere systemen kijken? Waarom slapen al die mensen aan boord? Daar zit een heleboel winst. Nederland is nu de leider in Europa en is hard aan het werk met bemanningseisen. Naar mijn mening moeten we eigenlijk de hele bemannings- regeling overboord gooien en vanaf nul beginnen. De bemanningsregeling van nu is gebaseerd op allerlei regelingen uit de vorige eeuw. Veel regels zijn gebaseerd op oude schepen en iedere keer is er iets bovenop gestapeld omdat de wereld veranderde. Die regeling is indertijd gemaakt door de sociale partners, maar je kunt je afvragen of die sociale partners tegenwoordig nog degene zijn waarmee je over bemanningsregels moet praten. Het uitgangspunt van nu is hoe je zo veilig mogelijk van a naar b vaart en daar het aantal personeelsleden op afstemt. Het zou mooi zijn om met een aantal experts te gaan


Han van Rozendaal. Foto Tina Reijnders


kijken wat er nu met de huidige techniek nodig is aan mensen en onderwijs om veilig een bedrijf te runnen. Dan kom je op een heel ander plaatje uit dan wanneer je oude regels gaat aanpassen met ballast uit het verleden en een beperkte blik op de toekomst”.


Rederij de Nederlanden Voordat Van Roozendaal bij BLN aan de slag ging, gebruikte hij de onverwachte werkpau- ze voor een heel andere opdracht én had hij tijd om zelf weer eens wat te varen. Van Roozendaal: “Rondvaartrederij De Ne- derlanden benaderde me om een analyse te maken van het rapport Rondvaart Amster- dam 2.1. Dat is een rapport van de Gemeente Amsterdam met verregaande bepalingen rond vergunningen, duurzaamheid, uitstoot, ligplaatsen en dergelijke. Klaas Pater van De Nederlanden wilde graag weten welke con- sequenties dat rapport voor zijn bedrijf heeſt en welke maatregelen de rederij moet nemen om klaar te zijn voor de toekomst. Het was een goede opdracht die op precies het goede moment kwam. Het werk voor De Neder- landen zorgde voor afleiding in een zware periode en het was iets heel anders dan wat ik de jaren ervoor gedaan had”.


Nadat Van Roozendaal klaar was met het rapport en een lijst met aanbevelingen had gemaakt, kwam er een vervolgopdracht om die aanbevelingen ook daadwerkelijk uit te voeren: het verkrijgen van vergunningen, het regelen van externe contacten, het ligplaat- senbeleid et cetera. “Een heerlijke tijd en ik ben daar nog steeds bezig. Het is heel leuk om in een hele nieuwe omgeving als buiten- staander binnen te komen en te kijken wat er allemaal speelt. De Nederlanden is een heel dynamisch bedrijf dat vorig jaar drie nieuwe schepen heeſt gebouwd”. Zijn werk bij BLN en zijn belangstelling voor


de rondvaart, combineert Van Roozendaal met een plan voor een praktijkexamen voor schipper beperkt vaargebied. De rond- vaart in Amsterdam groeit sterk en is een bijzondere tak van binnenvaart. Samen met de rondvaartrederijen kijkt Van Roozendaal naar de mogelijkheden voor een praktijk- examen schipper rondvaartboot voor zij- instromers. Van Roozendaal: “Dit is weer een voorbeeld van inspelen op ontwikke- lingen in de wereld voordat de overheid ingrijpt. Momenteel mag je met een open rondvaartboot tot twintig meter lang met een klein vaarbewijs varen. Natuurlijk gaat de overheid daar in de toekomst wat aan doen, daar kan je op wachten. Het is zaak voor de branche om nu alvast een praktijkexamen rondvaartbootschipper te ontwikkelen. Iedereen die nu met een vaar- bewijs I vaart kan dan in een korte periode omscholen tot schipper beperkt vaarge- bied. Ook rederijen moeten zich realiseren dat scholing en bijscholing een basisonder- deel moet zijn van het personeelsbeleid. Wanneer de rondvaartrederijen samen opleidingen gaan ontwikkelen, zal dat een fijne ondersteuning voor de individuele rederijen zijn”.


Lekker zelf varen Van Roozendaal gaat met beide opdrach- ten, BLN en rederij De Nederlanden door: “Bij BLN kan ik afmaken wat ik gestart ben en bij De Nederlanden heb ik het vooral erg goed naar mijn zin. Ik ken de rederij goed en vind het een leuk bedrijf. Mijn zoon Joris werkt er en ook mijn broer Mathijs bestuur- de er regelmatig een rondvaartboot. Het is heerlijk om in een heel nieuwe en dyna- mische omgeving te werken en natuurlijk is het ook ontzettend leuk om wanneer ze even een kapitein tekort komen, zelf te gaan varen met hun salonboten”.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68  |  Page 69  |  Page 70  |  Page 71  |  Page 72