ECONOMIE ONTWIKKELING KOSTPRIJS


Huidige druk op marge is niet van alle tijden


Ja, er klinken vaker alarmerende geluiden over de krappe marges op een melkveebedrijf. En ja, er zitten enorme verschillen tussen melkveebedrijven. Maar toch, de voortschrijdende druk op een vaak al negatieve marge is ongezond. TEKST TIJMEN VAN ZESSEN


D


e hoge voerkosten zullen ook in 2021 de groei van het rendement temperen, ook al zijn de melkprijzen sinds het tweede kwartaal bovenge-


middeld en lijken de kosten voor krachtvoer over hun hoogtepunt heen. Dat stelde ING deze zomer in zijn sectorupdate. En ook Rabobank voorspelde in september in zijn uitgebreide kwartaalupdate dat de marges voor melkveehouders krap blijven, met name door hoge voer- kosten en inflatie.


Die toenemende druk op de marge ziet ook Eric Smol- ders van Smolders Agro Advies. ‘Het is niet een specifiek onderdeel van de kostprijs dat 4 cent stijgt, nee, het zijn wel tien elementen die ieder 0,4 cent per kilo meetmelk meer kosten dan eerder’, schetst hij het zorgelijke beeld in grove lijnen. De financieel adviseur analyseerde de ontwikkeling van de kostprijs en de marge bij zijn 130 klanten, met grote bedrijven van gemiddeld meer dan twee miljoen kilo melk per jaar. ‘De kritieke melkprijs steeg in tien jaar tijd van 31 naar 37 cent per kilo meet- melk, terwijl de gemiddelde melkprijs over de afgelopen vijf jaar uitkwam op 33,71 cent per kilo meetmelk. De jaren 2011 tot en met 2015 was dat gemiddeld nog 36,42 cent, de fors bovengemiddelde prijzen van 2013 en 2014 zijn daarbij inbegrepen.’ Een gestaag dalende trend in de (negatieve) marge is het logische gevolg (figuur 1). Het


Figuur 1 –


Ontwikkeling van kritieke melkprijs, werkelijke melk- prijs en marge op melkveebedrijven (bron: Smolders Agro Advies)


24 26 28 30 32 34 36 38 40


kritieke melkprijs werkelijke melkprijs


zijn cijfers die volgens Smolders in lijn liggen met het nationale beeld uit BINternet van Wageningen Economic Research (voorheen LEI).


marge 2015 2016 2017 jaar 2018 2019 2020


–8 –6 –4 –2 0 2 4 6 8


Bedrijfstoeslag naar voren halen Smolders merkt dat steeds minder bedrijven de veer- kracht hebben om weerstand te bieden aan de krimpen- de marges. ‘Zestig tot zeventig procent van de bedrijven maakte gebruik van de mogelijkheid om de betalings- rechten eerder uit te keren. Dat zegt genoeg.’ De krachtvoerkosten lagen in 2015 nog op 8 cent per kilo meetmelk, nu is dat gemiddeld 11 cent. De kosten voor loonwerk zijn volgens Smolders dit jaar 2 procent hoger en ook brandstof is duurder. De Nederlandse melkvee- houderij heeft de afgelopen jaren bij herhaling te maken met een negatieve marge. Hoe houdt een bedrijf dat vol? ‘Door een jaar niet af te lossen, door crediteuren-opbouw, het uitstellen van vervangingsinvesteringen en door privé te leven op het inkomen van een partner’, zo geeft Smol- ders een aantal voorbeelden. ‘Het zijn noodgrepen, maar reëel is het niet. In veel analyses worden de aflossingen bovendien te rooskleurig voorgesteld met een norm van 3 cent per kilo meetmelk. Maar om het bedrijf goed up- to-date te houden is minimaal 5 cent nodig. Banken hou- den vaak al 6 cent aan, omdat investeringen steeds vaker in vijftien jaar moeten zijn afgelost.’ Smolders werkt in zijn kritieke melkprijs met een aflos- sing van 6 cent, vervangingsinvesteringen van slechts 1 cent en een marge van eveneens 1 cent. De privéont- trekkingen liggen op een niveau van 35.000 euro per gezin. ‘Zeker in relatie tot een algemeen fors toenemen- de belastingdruk is dit minimaal te noemen’, stelt de adviseur. Wie niet aflost omdat er weinig of geen hypo- theek is, heeft het bedrag van 6 cent nodig als reser- vering. Want op enig moment is er geld nodig om een grote investering te kunnen doen, bijvoorbeeld in een nieuwe stal. Smolders: ‘De oude valt een keer in elkaar.’


Geen gelijk speelveld De verkrapte marges waren ook onderwerp van gesprek op de najaarsbijeenkomst van European Dairy Farmers


20 veeteelt NOVEMBER 2021


melkprijs (€)


marge (€)


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64  |  Page 65  |  Page 66  |  Page 67  |  Page 68