Biologe Jennifer Hatlauf reist met een megafoon door het land om in de avonduren de roep van een goudjakhals door de bergen en over de velden te laten schallen. Zo probeert ze de aanwezige goudjakhalzen een reactie te ontlokken.
W
el even extra goed kijken voordat je roept dat je een goudjakhals hebt gezien, want zelfs voor de ervaren jager zijn deze dieren lastig aan te spreken. Ten eerste laten ze zich niet gemakkelijk zien en leven ze een
bijna onzichtbaar bestaan in een vrij klein territorium. Ten tweede is de vergissing met een kleine wolf of grote vos snel gemaakt. Kenmerkende verschillen zitten ‘m in de staart. Die is korter dan de lont van een vos en komt niet tot aan de grond. De kleur van de vacht is eerder goudgeel dan roodbruin en het dier heeft een relatief kleine kop: iets groter dan een vos, maar wel weer kleiner dan menig hond of wolf. Verder is het geen vleeseter zoals de wolf, maar een alleseter. Hij eet wat hij zoal onderweg tegenkomt. ‘Goudjakhalzen houden van rietkragen, uiterwaarden en cultuurlandschap met boomgaarden’, zegt onderzoeker van de Zoogdiervereniging Glenn Lelieveld. ‘In Nederland zijn veel gebieden waar de goudjakhals zich thuis kan voelen: de Friese meren, Groningen, Drenthe, langs de grote rivieren, in de Betuwe; bijna overal eigenlijk. Wij hebben onderzoek laten doen naar hoeveel goudjakhalzen in Nederland kunnen leven. Er blijkt plaats voor duizenden.’
LEEFGEBIED Het oorspronkelijke leefgebied van de goudjakhals loopt van de Balkan tot aan India, maar sinds een paar jaar is het dier met een opmars door Europa bezig. In Estland, Tsjechië, Oostenrijk en Italië heeft het dier zich inmiddels gevestigd en er zijn exem- plaren waargenomen in Duitsland, Scandinavië, Denemarken en Frankrijk. ‘Gezien het grote aantal meldingen in Duitsland kan het niet anders of het dier heeft zich daar ook gevestigd’, stelt Lelieveld. ‘Daar komen de goudjakhalzen die in Nederland zijn gezien waarschijnlijk vandaan.’ Als een dier op eigen kracht naar Nederland komt, dan geldt het als een inheems dier. Het is een Europees beschermde diersoort die op eigen kracht zijn verspreidingsgebied uitbreidt, maar voor Nederland is het een
34 • deJager
nieuwe soort. Daarom valt de goudjakhals nog niet onder het beschermingsregime van de Wet natuurbescherming (artikel 3.10), zoals de wolf. Lelieveld: ‘Zo gauw het dier voet zet in Nederland zijn wij als land verplicht om hem op de lijst van beschermde diersoorten te zetten, maar dat wordt al vijf jaar verzaakt. Waarom is mij niet duidelijk. Zolang de goudjakhals niet op de lijst van beschermde diersoorten staat, kunnen provincies geen schade vergoeden die door een goudjakhals wordt veroorzaakt, zoals bij de wolf wel gebeurt.’ Over de wolf gesproken. Wolven en jakhalzen zijn geen vriendjes, ondanks hun gelijkenis. Een goudjakhals zal altijd proberen om de wolf te vermijden. Als ze elkaar wel tegenkomen, legt de goudjakhals immers vaak het loodje. Ze verdrijven elkaar uit het territorium.
OOSTENRIJK Biologe Jennifer Hatlauf begon in 2012 met het in kaart brengen van aanwezige goudjakhalzen in Oostenrijk. Een paar jaar later volgde een pilotproject en nu doet ze voor de BOKU (de Uni- versität für Bodenkultur in Wenen) al jarenlang onderzoek naar de goudjakhals en geldt ze als specialiste op dit vakgebied. Dat onderzoek is geen gemakkelijke klus, want jakhalzen laten zich zelden zien. Ze werkt dan ook met een bijzondere methode om de aandacht te trekken. Hatlauf reist met een megafoon door het land om in de avonduren de roep van een goudjakhals door de bergen en over de velden te laten schallen. Zo probeert ze de aanwezige goudjakhalzen een reactie te ontlokken. ‘Op zich werkt deze methode goed’, zegt Hatlauf. ‘Omdat goudjakhalzen territoriale dieren zijn, reageren ze snel op de aanwezigheid van soortgenoten. In Roemenië kregen we op sommige avonden zelfs op zeven van de tien audioacties antwoord van een aanwe- zige soortgenoot. In Oostenrijk moeten we er soms wel zestig keer op uit trekken met de megafoon om een reactie te ont- lokken. Dat zegt iets over de verspreiding van de soort. Ook in Nederland heb ik ooit een onderzoek gedaan, maar daar kregen we geen enkele reactie. Dat had ik ook niet verwacht trouwens,
Foto Jennifer Hatlauf pr.
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60
