GEZONDE KOEIEN
Dierenarts Marloes de Rooij over E. coli-mastitis: ‘Een koe die ’s ochtends nog fi t is, kan aan het eind van de dag meer dan 40 graden koorts hebben’
LEBMAAGVERPLAATSING • Wat is het?
Een verplaatsing van de lebmaag in de buikholte, door te veel gasvorming in de lebmaag. De gasvorming ontstaat vaak door een plots veranderende spijsvertering (meestal te weinig vre- ten). De lebmaag kan vanaf zijn plek onder in de buikholte ver- plaatsen tot boven in de buik en tot dubbel zo groot opzwellen.
• Hoe ontdek je het? De koe wil niet vreten of drinken. Soms heeft ze wat koude
oren. ‘Het is goed om te weten dat de koe een wisselend beeld geeft. Het ene moment lijkt het goed te gaan, het andere moment zie je echt duidelijk dat er iets mis is’, zegt Marloes.
• Wat doe je?
De dierenarts bellen. ‘Het weer op zijn plaats brengen van de lebmaag kan vaak alleen door middel van een operatie’, zegt Marloes. ‘Wacht vooral niet te lang met bellen. Hoe eerder de koe geholpen wordt, hoe groter de kans dat de spijsvertering weer goed op gang komt.’
E. COLI-MASTITIS
• Wat is het? Een gevaarlijke uierinfectie door de bacterie E . coli. Deze infec- teert de uier via een wondje of het (open) speengat. Het komt vaak voor bij koeien met een lage weerstand. E. coli-mastitis kan dodelijk zijn voor de koe als de infectie zich via de bloedbaan verder door het lichaam verspreidt.
• Hoe ontdek je het? De koe wordt in korte tijd doodziek. ‘Een koe die in de ochtend
nog fi t is, kan aan het einde van de dag meer dan 40 graden koorts hebben’, aldus Marloes. De ogen liggen diep en één uier- kwartier voelt hard aan en heeft afwijkende melk.’
• Wat doe je?
‘Kijk dit geen dag aan’, waarschuwt Marloes. Handel volgens het bedrijfsbehandelplan. Temperatuur de koe direct en neem een melkmonster af. Start ook met een antibioticum in de uier en de nek, en een pijnstiller. Drenchen met 40 liter water helpt ter onder- steuning. Komt de koe niet meer overeind, bel dan de dierenarts.
MARLOES DE ROOIJ: ‘MET EEN ZIEKE KOE BLIJF JE VAAK DOORMODDEREN’
Je hebt het vast wel eens meegemaakt. Je hebt een koe met melkziekte er door- heen gekregen, dan blijft ze vervolgens aan de nageboorte staan en heeft ze veertien dagen later alsnog een baarmoe- derontsteking te pakken. Balen! Rundvee- dierenarts Marloes de Rooij van de land- bouwhuisdierenpraktijk ULP in Harmelen
herkent de geschetste situatie vanuit de dagelijkse praktijk. ‘Als je niet oppast, blijf je doormodderen. Een zieke koe vreet slechter en voor je het weet beland je van de regen in de drup. Een lebmaagver- plaatsing bijvoorbeeld is vaak een opeen- stapeling van voorafgaande problemen.’ Wat verder opvalt is dat de vaakst voorko- mende aandoeningen bij koeien vaak rond de geboorte tot drie maanden erna plaatsvinden. ‘Je ziet hoe belangrijk het is om de koe goed voor te bereiden op af- kalven en het omschakelen naar melk ge- ven. Als je vindt dat je koeien vaak moeilijk opstarten, bespreek met je voeradviseur en dierenarts dan eens kritisch het rant- soen en de huisvesting van de droge koei- en. Gezonde en fi tte droge koeien kunnen de omschakeling naar melkkoe beter aan. Zo zorg je dat ze na af alven al niet 1-0 achter, maar vast 1-0 voor komen te staan.’
Een gezonde koe heeft een lichaamstem- peratuur die varieert tussen de 38 en 39 graden Celsius. Boven de 39,5 graden spreek je van koorts bij koeien. Een ge- zonde koe is alert, heeft een mooi gevul- de pens, is aan het vreten of herkauwen en haar oren voelen warm. Ook komt ze vlot overeind. Marloes tipt: ‘Je kunt zelf al een aantal zaken aan de koe vaststellen. Dan kun je aan je dierenarts ook een com- pleter ziektebeeld geven van de koe.’ Neem de temperatuur van de koe (draag standaard een thermometer bij je in de stal) en kijk of ze diepliggende ogen heeft (wijst op vochttekort). Check de koe op een snelle ademhaling (vergelijk deze met haar buurvrouw) en controleer op pijnsig- nalen (kreunend ademen, tandenknarsen, kromme rug bij lopen). Kijk ten slotte of je iets afwijkends aan de koe ziet (neusuit- vloeiing, hard kwartier, dikke poot).
36
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52
