HOOFDARTIKEL
Hogenkamp als zelfstandig agrarisch coach. Inmiddels heeft ze zoveel werk – ook aangedragen via verze- keraars en banken – dat ze binnen haar bedrijf al zes colle ga’s heeft. ‘Veehouders kampen met een burn-out of een depressie. Maar je hóeft niet achter de meute aan te hollen. Het groeiscenario is een trend, een cul- tuur die is ontstaan.’
Haar missie is het stimuleren van de persoonlijke ont- wikkeling van melkveehouders. ‘We helpen om alle kanten te belichten vóórdat je beslissingen neemt.’ De vraag ‘Ben ik wel een groeier?’ zouden ondernemers zich moeten stellen voordat ze stappen zetten met hun bedrijf, adviseert Zijlstra. ‘Het gros van de melkveehou- ders werkt liever niet met vreemde arbeid. Maar dat betekent wel dat je de grenzen opzoekt van wat men- selijk mogelijk is.’
Resultaten gaan achteruit
Bij ongeveer een kwart van de melkveehouders groeit het werk hun boven het hoofd. Vaak duurt het lang voordat dit probleem voor de dag komt, ervaart Hogenkamp, die aangeeft dat ieder mens een soort ‘zelfoplossend’ vermogen heeft. ‘Met één probleem kunnen ze wel dealen, maar als het er meer worden, wordt het lastig. ’
Bovendien hoort bij bedrijfsontwikkeling ook een zwaardere fi nanciering, personeel en een grotere ver- antwoordelijkheid. ‘Je moet door en als het allemaal wel loopt, gaat het ook wel’, schetst Hogenkamp. Maar het gaat mis als er problemen bij komen, zoals de fosfaatregelgeving. ‘Als ondernemer kies je voor vrijheid, maar je wordt beperkt en je voelt je slaaf van je eigen toko.’
Zijlstra geeft aan dat het teruglopen van technische resultaten in het bedrijf een signaal kan zijn dat de ondernemer vastloopt met arbeid. ‘Even later volgt dan ook de daling van economische resultaten.’ De vee- houder komt er niet meer aan toe om de puntjes op de i te zetten. ‘Terwijl hij eigenlijk zo’n goede boer is. Dat is een langzaam proces, waarbij de partner, die wat meer op afstand zit, een belangrijke rol heeft bij het onderkennen van het probleem.’
Er zijn nog meer signalen, geeft Zijlstra met voorbeel- den aan. ‘Er is alleen nog maar tijd voor het bedrijf.’ Nadenken over grote en tactische beslissingen, zoals
GEEN BURN-OUT MAAR EEN BORE-OUT
Als ondernemers een gebrek aan moti- vatie hebben voor hun werk, is dat een signaal dat hoort bij een burn-out, maar ook bij een bore-out, geeft Maryse Ver- steeg van MAVIN training & coaching aan. ‘Een bore-out komt voor bij melk-
10
veehouders die geen uitdaging meer in hun werk zien, de verveling slaat toe.’ De symptomen van een bore-out lijken op die bij een burn-out, er is alleen geen sprake van stress of lichamelijke klach- ten. ‘In zo’n geval is het zinvol te bekij-
ken welke uitdagingen er nog wel zijn’, zegt Versteeg. ‘Dat kan door zaken bin- nen het bedrijf te veranderen of een an- dere tak te starten, maar wellicht zijn er ook mogelijkheden buiten het bedrijf om op te pakken.’
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52
