INEEN - INTERVIEW
ervaringen tijdens een studiereis met huisartsen naar Cuba. “Huisartsen en wijkverpleegkundigen werken daar zeer intensief samen in een kliniek die echt het trefpunt voor problemen in de wijk is. Met alle wijkbewoners voeren ze jaarlijks een gesprek. Er is sprake van daad werkelijke preventie. Ze medicaliseren niet alles, kijken niet alleen naar de ziekte geschiedenis, maar naar de totale mens. Ze hebben veel medische tekorten, maar op het gebied van buurtgericht werken kunnen we veel van hen leren.” Ze erkent dat er ook in ons land sprake is van prachtige initiatieven, waarin eerstelijns zorg, scholen, woningbouw, onder- nemers en andere partijen nauw samenwerken. “Helaas zijn het vaak pilots die zich in een beperkte tijd moeten bewijzen, terwijl het gaat om grote problemen die een langetermijnaanpak vergen.”
Lessen van de coronapandemie Bussemaker trekt de lijn door naar de coronapan- demie, die de gezondheidsverschillen genadeloos aan het licht bracht en tegelijk verder versterkte. “Juist bij groepen die het moeilijk hebben, bleef de vaccinatiebereid achter. Veelal omdat ze over- heidsinstanties niet vertrouwen. In één actor is het vertrouwen altijd ongeschonden en dat is de huisarts. Dat zegt veel!” Het feit dat de huisartsen- zorg nauwelijks een rol had in het vaccinatiebeleid noemt ze daarom een gemiste kans.
In de pandemieaanpak breder kijken dan alleen het gezondheidsperspectief noemt ze noodzake- lijk. “De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) heeft in mei 2020 al aangegeven dat het niet alleen kan gaan over meetbare zaken als de R-waarde van het virus en IC-bedden, het moet ook gaan over morele vraagstukken. Want wat als je verpleeghuis bewoners beschermt, maar hen daar- door het eigenlijke leven ontneemt? Wat betekent het sluiten van scholen voor de mentale gezond- heid van jongeren? Het moet ook gaan over kwali- teit van leven en sterven, bestaansonzekerheid, onderwijsachterstanden, sociale ontmoeting enzo- voort. Kijk niet alleen naar degenen die kwetsbaar voor het virus zijn; houd ook in het oog wie het meest kwetsbaar zijn voor de bestrijding van het virus. Ons pleidooi is om naast medische deskun- digheid andere kennisbronnen te gebruiken, zoals psychologie, sociologie en ervaringskennis van professionals en uit de samenleving.
Voorkom zoveel mogelijk het ad hoc nemen van pijnlijke effecten. Een pandemische paraatheid is nood zakelijk, maar als onderdeel van het reguliere beleid en gebaseerd op een langetermijnvisie.”
Bestuurlijke akkoorden De RVS heeft vorig jaar zomer het rapport ‘Opnieuw akkoord’? uitgebracht. Daarin adviseert ze om geen hoofdlijnenakkoorden meer af te sluiten in de huidige vorm. Bussemaker geeft een nadere toelichting. “De hoofdlijnenakkoorden zijn gericht op eigen sectorale kostenvermindering. Daarbij wordt gestuurd op financiën en niet op de grote uitdagingen in de zorg. De transformatie van de zorg vereist echter een houding om over de eigen domeinen heen te kijken, samenwerken vanuit een inhoudelijke visie.” En opnieuw verwijst ze naar het onderwerp dat haar zo nauw aan het hart ligt. “Volgens de missie van de Kennis- en Innovatieagenda moeten in 2040 de gezondheids- verschillen tussen de laagste en hoogste sociaal- economische groepen zijn afgenomen met 30%. Dat is een enorme uitdaging, zeker gezien de huidige zorg- en arbeidsmarktproblematiek. Dat vereist andere bestuurlijke akkoorden, die van waarde zijn voor de concrete zorginhoudelijk opgaven. Met nadruk: ‘In samenhang.’
CURRICULUM VITAE
Prof. dr. Jet Bussemaker (1961) heeft een indrukwekkende staat van dienst. • Voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS), vanaf 1 juni 2019.
• Hoogleraar ‘Wetenschap, beleid en maatschappelijke impact, in het bijzonder in de zorg’ aan het Leids Universitair Medisch Centrum en Instituut bestuurskunde, Universiteit Leiden.
• Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: 2012- 2017. • Rector van de Hogeschool van Amsterdam en lid CvB Universiteit van Amsterdam: 2011-2012.
• Kroonlid van de SER en voorzitter van de commissie zorg: 2011-2012. • Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport: 2007-2010. • Eerdere functies zijn onder meer: Kamerlid voor de PvdA en uni versitair docent aan de Vrije Universiteit.
• Bussemaker is ook schrijfster. Onlangs verscheen bij uitgeverij Balans haar vierde boek, met als titel ‘Ministerie van Verbeelding. Idealen en de politieke praktijk’.
MAART 2022 - 9
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32
