THEMA: RIOLERING Eenzijdige focus op kosten creëert onbalans Rioleur, kom uit je buis! Door Pieter van den Brand
Met zijn vernauwde blik op assetmanagement komt de rioolbeheerder er niet. Niet de inspanning, maar het resultaat telt. Daar is meer inzicht voor nodig, ook in de risico’s, en het vergt zelfs een ander type rioolprofessional. En dat is nog niet zo eenvoudig.
Gemiddeld genomen is het Nederlandse rioolstelsel in goe- de staat, oordeelt Jeroen Langeveld. “De basis is uitstekend, maar we moeten er voortdurend voor waken dat we het goede functioneren niet laten versloffen”, zegt de universitair hoofddocent Urban Drainage en directeur van het gelijkna- mige kennisprogramma bij de leerstoel Riolering van de TU Delft, tevens consultant bij Partners4UrbanWater. Om vaak voorkomende voorvallen te noemen: een rioolgemaal dat enkele dagen tot soms weken in storing ligt en onnodige riooloverstortingen veroorzaakt, bergbezinkbassins die hun functie verliezen doordat ze continu vol staan en verstopte kolken die wateroverlast geven. Berucht zijn foutaansluitin- gen in gescheiden rioolsystemen, waarbij vuil afvalwater via het regenwaterriool naar het oppervlaktewater stroomt. Het is een zaak van ‘operational excellence’, zoals Langeveld het noemt, dit soort euvels tijdig te signaleren en op te lossen, “maar in de praktijk gebeurt dat nog lang niet altijd en overal”. De noodzaak is daarentegen evident, in toenemende mate zelfs. Want het kan ook veel geld schelen. En middelen zijn welkom. Door bezuinigingen en grote onkostenposten als de gedecentraliseerde jeugdzorg, zijn de gemeentelijke begro- tingen krap geworden. De fi nanciële druk neemt verder toe door de onvermijdelijke maatregelen om de klimaatverande- ring het hoofd te bieden en de knellende vervangsinspan-
ning van de naoorlogse riolering. Ook stijgen de marktprijzen. Doelmatig opereren is geboden. Oftewel: zo min mogelijk uitgeven voor een zo optimaal mogelijke prestatie van het af- valwatersysteem.
Eenzijdige focus
Langeveld signaleert echter een fundamenteel probleem in de afvalwaterketen. Doelmatigheid wordt nog veel te vaak versmald naar het balanceren van middelen – waar vooral de interesse vanuit de politiek ligt – en geleverde inspanning, zoals het aantal aangelegde kilometers riool en gerealiseerde hectaren aan afgekoppeld oppervlak. “Er is onvoldoende in- zicht in wat de investeringen de burger uiteindelijk opleveren en er wordt niet gestuurd op risico’s. De focus ligt eenzijdig op de kosten. Dat geeft een onbalans.”
Jeroen Langeveld (TU Delft): “Er wordt niet gestuurd op risico’s. De focus ligt eenzijdig op de kosten. Dat geeft een onbalans.”
28 WATERFORUM NR 5
Onmisbaar, aldus Langeveld, is het ontwikkelen van pres- tatie-indicatoren, die het effect van investeringen bepalen. “Waarom formuleer je geen heldere doelen, bijvoorbeeld dat slechts vijf procent van de riolering jaarlijks verstopt mag raken, of dat er maar een x-aantal klachten van burgers per kilometer riool mag zijn? Dat is heel iets anders dan bijvoor- beeld de jaarlijkse inspanning noteren om zoveel keer per jaar het riool te reinigen of zoveel procent hemelwater af te koppelen. De consequentie kan dan wel een periodiek reinigingsschema zijn, maar dat kan niet op voorhand het leidende gegeven zijn. Ook kun je pas op effecten sturen als de risico’s goed in beeld zijn.” De komst van de Risico- databank Stedelijk Water (zie kader) was dan ook hard nodig, concludeert de wetenschapper.
Lastig In Utrecht staat risicogestuurd rioolbeheer beslist hoog op het verlanglijstje, bevestigt Erwin Rebergen, strategisch advi- seur stedelijk watermanagement en klimaatadaptatie en lid van het Waternetwerk van de VNG. “Ik bestrijd dat de focus eenzijdig op de kosten ligt. Veel gemeenten zijn op zoek naar
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
