WATERBOUW Sector en politiek buigen zich over ons zoetwater
Grondwater kán opraken
Door Marga van Zundert
Hoe zorgen we dat er in de droge hete zomers die ons waarschijnlijk te wachten staan, voldoende water is voor burgers, boeren en natuur? Ideeën genoeg, toonde het Kamer- debat rondom de initiatiefnota ‘droge voeten’. Maar centrale regie, zoals initiatiefnemer Tjeerd de Groot wilde, komt er niet.
Alle klimaatmodellen voorspellen hetere, drogere zomers voor Nederland, bij een hogere zeespiegel. De zomer van 2018 gaf een voorproefje van wat dat kan betekenen: de laagste waterstand ooit in de Rijn, beregeningsverboden, oproepen om kort te douchen en innamestops bij drinkwaterbedrijven vanwege verzilting van het oppervlaktewater. Reden voor Tweede Kamerlid Tjeerd de Groot (D66) om in de initiatiefnota ‘droge voeten’ met adviezen te komen voor ‘klimaatadaptief zoetwaterbeleid’. Hij pleit daarin voor centrale regie, groot- schalig hergebruik, strategische watervoorraden en -buffers en een extra heffi ng op drinkwater tijdens droogte (zie ook kader). “We kunnen slimmer omgaan met de beperkte water- voorraden die we hebben. Daarvoor moeten heldere afspra- ken gemaakt worden over het gebruik van ons grondwater.”
Wie dan leeft… Vooral De Groots ‘droogteheffi ng’ kreeg veel aandacht en kri- tiek in het debat. Corrie van Brenk (50Plus): “Wij zijn mordicus tegen deze heffi ng. Er zit al dertig procent belasting op drink- water.” Van Brenk ziet ook de noodzaak niet. Ze stelde dat De Groot een doemscenario schetst. “We hebben 800 miljard kuub grondwater. Jaarlijks onttrekken we daaraan 0,7 miljard kuub. Hoezo gaat het op?” Ook minister Cora van Nieuwen- huizen leek niet onder de indruk: “Het effect van droogte op grondwatervoorraden is mi- nimaal, al kan het eventueel lokaal wel een rol spelen.”
“Het gemak waarmee de minister onze zorgen over de drink- watervoorziening wegwuifde, verbaast me”, stelt De Groot na het debat. “Drinkwaterbedrijven geven aan dat drink- en grondwaterkwaliteit steeds meer onder druk staat. Er zijn geen centrale afspraken over het beheer en bescherming, terwijl dat toch echt nodig is. Door verontreinigingen is het de vraag of we de gestelde waterkwaliteitsdoelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water gaan halen.”
Zolang het water thuis en bij bedrijven helder en schoon uit de kraan blijft stromen, zal niemand zich echt zorgen maken, vreest De Groot. Zijn heffi ng was een symbolisch gebaar om Nederland bewust te maken dat kwalitatief goed kraanwater niet zo vanzelfsprekend is als wordt gedacht. “We zeggen niet dat grondwater opgaat, maar dat het op kán. Het is onze spaarrekening, daar moeten we zuinig op zijn. Ik ben zelf niet zo van het adagium wie-dan-leeft-wie-dan-zorgt.”
Klaasjan Raat, senior scientifi c researcher bij KWR, steunt De Groot in zijn zorg. “Niemand weet hoe groot de voorraad grondwater precies is, maar feit is dat slechts een klein deel duurzaam winbaar is. Daar moet je inderdaad ontzettend zuinig op zijn.” Ook Marc Bierkens, hoogleraar hydrologie in Utrecht, toont zich bezorgd: “Sinds we meten heeft het grondwaterpeil nog nooit zo laag gestaan als in april dit jaar. We zien voor het eerst
Tjeerd de Groot (D66): “Het gemak waarmee de minister onze zorgen over de drinkwatervoorziening wegwuifde, verbaast me.”
16 WATERFORUM NR 5
Corrie van Brenk (50Plus): “We heb- ben 800 miljard kuub grondwater. Jaarlijks onttrekken we daaraan 0,7 miljard kuub. Hoe- zo gaat het op?”
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48
