52
Komend voorjaar is het 85 jaar gele- den dat de Slag om de Grebbeberg plaatsvond. Een veldslag van drie dagen tussen een met SS’ers versterkte Wehrmacht-divisie aan de ene kant en de Nederlandse 4e Divisie aan de andere zijde. De zware gevechten op en bij de Grebbeberg vormen een van de bekendste gebeurtenissen uit de meidagen van 1940. Inmiddels zijn de veteranen van toen er niet meer. Maar waar het gaat om herinneren en herdenken ontbreekt het niet aan initiatieven, activiteiten en rituelen. En het zijn vaak kleinkinderen die op zoek
K checkpoint
gaan naar het Meidagenverhaal van hun grootvader.
Vergeten helden De vijfdaagse strijd in mei 1940 valt in het verhaal van de Tweede Wereldoorlog veelal wat weg in het grotere geheel van vijf jaar Duitse bezetting. Dat is begrijpelijk, maar niet terecht. Want er is in die meidagen hard gevochten en er vielen duizenden doden, zowel militairen als burgers. Bij en op de Grebbeberg kostte het de Duitsers drie dagen om de stellingen van de verdedigers te doorbreken. Na
In die vij f meidagen is men voluit het gevecht aangegaan
het bombardement op Rotterdam, de Grebbelinie was toen al gevallen, bleek capitulatie echter onvermijdelijk. Maar Nederland was in die vijf hectische mei- dagen wel degelijk voluit het gevecht aangegaan.
Eer en verlies Midden op de Grebbeberg, langs de drukke provinciale weg tussen Rhenen en Wageningen, ligt het ereveld met de graven van bijna negenhonderd gesneuvelde Nederlandse militairen. Meer dan vierhonderd van hen kwamen om bij de Slag om de Grebbeberg. Het is een indrukwekkende en nog steeds veelbezochte plek. Dat merkt ook Inna van Engen, medewerkster van de Oorlogsgravenstichting. ‘Het ereveld wordt druk bezocht. Er lopen altijd mensen rond, zeker in het weekend, en er komen veel schoolklassen.’ Het op het terrein gelegen bezoekerscentrum wordt verbouwd en zal in mei 2025 weer opengaan. Het streven is om precies op 10 mei weer open te gaan, de dag van de Duitse inval. ‘In de nieuwe opstelling staan individuele verhalen centraal van militairen die gevochten hebben op de Grebberg en op andere strijdtonelen van de meidagen. Maar er is ook aandacht voor het verdriet en de rouw van de nabestaanden van de gesneuvelden’, zegt Van Engen. Wie wil kan vervolgens een wandeling maken naar de nabijgelegen gereconstrueerde loopgraven en opgeknapte kazematten. Dat zijn evenzeer tekenen van blijvende belangstelling.
Een traditie van herdenken Naast het ereveld is de monumentale plek waar ieder jaar op 4 mei de Nationale Militaire Dodenherdenking plaatsvindt. Dat dit op de Grebbeberg gebeurt, midden tussen de toenmalige gevechtsposities, toont de bijzondere betekenis die de veldslag voor de
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76