Overnachten op de kraterrand
VULKANISME
Gloeiend heet magma, op slechts drie kilometer onder het aardoppervlak? Je moet er maar mee leven, als je in de Eifel woont. Maar is er echt gevaar voor een uitbarsting? We willen er meer van weten en gaan op zoek naar de sporen van
het vulkanisme in de Eifel. TEKST MARTIJN LAMME // FOTO’S MARTIJN LAMME, MARJAM OVERMARS EN GEROLSTEINER BRUNNEN
D
e eerste nacht staat onze camper op de kraterrand van het Pulvermaar, een circa 23 duizend jaar geleden gevormd vulkanisch meer, ontstaan na een enorme uitbarsting. We ontmoe- ten Andreas Schüller, de baas van het Unesco Global Geopark Vulkaneifel. Hij gaat ons inwijden in de geheimen die zich onder ons bevinden en neemt ons mee naar plaatsen met waarneembare vulkanische activiteit. We stappen bij hem in zijn snelle Audi, want, zegt hij lachend: “Zo’n Reisemobil gaat toch veel te langzaam.” Terwijl we met een fl inke snelheid over bochtige wegen de Vulkaneifel door- kruisen, vertelt Schüller dat het hier het dichtst bemaarde gebied ter wereld is en daarom is het wetenschappelijk zo interessant. Bemaard? Een maar is een meer, maar geen kratermeer, eerder een soort omgekeerde vulkaan. “Hon- derd van de 360 vulkanen in dit gebied zijn oud, 35 tot 45 miljoen jaar en die zijn geërodeerd. Circa 260 zijn nog als vulkaan herkenbaar en 75 daarvan zijn geen klassieke bergen, maar meren. Zo’n meer heet een maar. Door ont- ploff end magma ontstaat er tijdens de vulkaanuitbarsting een gigantisch gat in
WWW.NKC.NL KAMPEERAUTO 7 - 2017
de grond, dat zich vervolgens vult met grond- en regenwater. Dat gat vult zich in de loop der jaren ook met glijdend puin en grond, zodat het trechtervormig wordt en op de lange duur – heel lange duur – zelfs droog komt te staan. Er zijn nu nog twaalf maren met water gevuld, waarvan het Pulvermaar met zeventig meter de diepste is.” Dat is het maar waar we met de camper staan.
Meetstations en satellieten We zijn hier natuurlijk om uit te vinden
of het in die vriendelijke Eifel nog eens tot een vulkaanuitbarsting kan komen en daar zijn volgens Schüller inderdaad belangrijke aanwijzingen voor. Zo vond de uitbarsting bij Maria Laach, waardoor de Laacher See ontstond, slechts der- tienduizend jaar geleden plaats. “Voor een geoloog is dat dat eergisteren, want we zijn gewend in veel langere periodes te denken. We spreken dan ook pas van een dode vulkaan als er in een miljoen jaar geen uitbarsting is geweest.” Dat het vulkanisme nog steeds actief is, zien we als we later op de fi ets een rondje rijden om het meer: vrolijk borrelt er koolzuur naar boven, dat af omstig is uit het magma, het vloeibare
59
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65 |
Page 66 |
Page 67 |
Page 68 |
Page 69 |
Page 70 |
Page 71 |
Page 72 |
Page 73 |
Page 74 |
Page 75 |
Page 76 |
Page 77 |
Page 78 |
Page 79 |
Page 80 |
Page 81 |
Page 82 |
Page 83 |
Page 84 |
Page 85 |
Page 86 |
Page 87 |
Page 88 |
Page 89 |
Page 90 |
Page 91 |
Page 92 |
Page 93 |
Page 94 |
Page 95 |
Page 96 |
Page 97 |
Page 98 |
Page 99 |
Page 100 |
Page 101