Wandelen
Stottertherapeut Even verderop ligt het graf van Leonardo del Ferro, Italiaanse operazanger en stot- tertherapeut. Hij trad op met grootheden als Maria Callas en vestigde zich later als zangpedagoog in Amsterdam, waar ik hem ooit voor de krant interviewde. Hij stierf in 1992. We lopen langs de gra- ven van Leen Jongewaard (overleden in 1996), van Gerard Heineken, oprichter van de gelijknamige bierbrouwerij, van de acteur Ton van Duinhoven, overleden in 2011. Wij staan stil bij de graven van Joop Doderer, alias Zwiebertje, van Herman Brood, de dubieuze vastgoedhandelaar Willem Endstra, D’66-oprichter Hans van Mierlo, schrijfster Annie M.G. Schmidt en Ramses Shaff y. Totaal verschillende grootheden, allemaal verenigd onder de schaduwrijke olmen van Zorgvlied.
Onafzienbare stoet Zo’n dag op een begraafplaats van deze omvang en betekenis herinnert je weer aan de betrekkelijkheid van roem en naamsbekendheid. Namen die mij nog alles zeggen en wier geschiedenissen ik ken, doen geen enkel licht opgaan bij mensen van één of twee generaties later. Toch is het goed, bedenk ik, dat er zulke plaatsen van herinnering bestaan. Het doet je beseff en dat je deel uitmaakt van een onafzienbare stoet medemensen die dit stukje aarde hebben bewoond en er hun stempel op hebben gedrukt, de een nadrukkelijker dan de ander.
Naam gefl uisterd Waarom oefent een kerkhof zo’n niet te verklaren aantrekkingskracht op mij uit? In onbekende steden in het buitenland bezoek ik altijd eerst het plaatselijke kerkhof. Waarom? Misschien uit de behoefte mij op die manier enigszins verbonden te voelen met de geschiedenis en de bewoners van de betreff ende stad, zowel met de levenden als met de doden. Bij alle verdriet dat de dood van geliefden voor de nabestaanden met zich mee- brengt, gaat van zo’n plek ook iets troost- rijks uit: hoe eenzaam wij misschien bij leven zijn geweest, in de dood zijn wij met velen verbonden. Op een kerkhof heeft de overledene nog een naam. En zolang die naam op de zerk nog in het voorbijgaan wordt gefl uisterd en misschien hardop genoemd en door- gegeven, blijft de bezitter van die naam levend. Op zulke gedachten komt een mens, slenterend langs de graven van al die honderden gestorven lotgenoten, terwijl buiten het hek op de Amstel ple- zierscheepjes voorbijtrekken en vrolijke stemmen de wereld der levenden over- eind houden.
INFORMATIE Marcel Bergen en Irma Clement: Wandelen over Zorgvlied. Klapwijk & Keijsers Uitgevers, prijs ¤ 22,50. ISBN: 978 94 902 1726 6. Mensen die slecht ter been zijn, kunnen per elektrisch wagentje naar het gewenste graf of kerkhofdeel worden gebracht.
55
ALVAST EVEN KIJKEN? Tablet? Klik hier voor een fi lmpje over Zorgvlied. Geen tablet? Kijk dan op
www.kbo.nl (klik op cover Nestor, scroll naar beneden).
WIN!
5x 'WANDELEN OVER ZORGVLIED' We mogen enkele exem- plaren van dit bijzondere boek weggeven aan onze KBO-leden. Wilt u er een ontvangen? Stuur dan een kaartje naar: Unie KBO, boeken, Postbus 325, 5201 AH ’s-Hertogen- bosch, of mail naar boeken@uniekbo. nl Vergeet niet de titel en uw adresgegevens te vermelden!
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48 |
Page 49 |
Page 50 |
Page 51 |
Page 52 |
Page 53 |
Page 54 |
Page 55 |
Page 56 |
Page 57 |
Page 58 |
Page 59 |
Page 60 |
Page 61 |
Page 62 |
Page 63 |
Page 64 |
Page 65