WOENSDAG 30 JUNI 2010


boeken


Elke dagflirten in de trein P


ierreKemp(1886-1967)isde man vanhet stemmigege- dicht,van de ragfijne, met eenvleugjehumorverwe-


venpsychologische observaties. ‘Om weer kindtezijn, is het nooit te laat.’In1976verscheen zijn Verza- meld werk in drie delen, maar toen werd hij al niet meergelezen. Datis jammer,want zonder overdrijving kanwordengezegd dat de in Maas- tricht geboren Kempeengroot dich- tervan het kleine was. Tevens was hij eenniet onverdienstelijk schil- der.Nuis zijn biografie verschenen, geschreven doorWielKusters. Kemp heeft ooit gezegd dat alle in


★★✩✩✩ WielKusters:


PierreKemp.Eenleven Vantilt,€39,95.


zijnpoëzie beschreven personen echt (hebben) bestaan. En dat klopt.Een grootdeel vandeze bio- grafie gaat over Kemps dagelijkse treinreizenvan Maastricht naar Heerlen,waar hij decennia admi- nistrateurvan eenkolenmijn was. Een overzichtelijkleven dus, zeker als je bedenktdat de dichter zijn he- le levenindeTurennestraat woon- de,waartweevanzijn drie kinderen ook tothundoodhebben gewoond. Kustersheeft ervoorgekozenvoor-


al Kemps ‘tweede leven’, zijn dich- tersbestaan, te beschrijven. Dat heeft totgevolgdat we hoofdstuk- kenlanglezen over de vele ‘muzes’ die Kempin de trein tegenkwam, en over de wijze waarop we die in zijn poëzie verstold zien.Met Laure, Do- rine en Mariëttewerden buitende dagelijkse treingesprekjesook brie- vengewisseldeneen enkele keer verrasteKemp hen met een dicht- bundel of met een gedicht dat ge- schreven wasopeen bladvan een tulpenboom uit het Stadspark van Maastricht.Het is een erotisch spel vanaantrekkenenafstoten, maar altijdinhet nette. Dit gedeelte vandebiografie is aantrekkelijkomdat Kustersduide- lijkmaakt dat Kemps muzes mees- tal zelfbewuste, vaak werkende


toptien


DezeweekhetbestverkochtbijSelexyz Scheltema


1(-) HarukiMurakami 1q84 Atlas,€49,90.


2(1) DavidMitchell Denietverhoordegebedenvan JacobdeZoet Ailantus,€24,95.


3(4) BrettEastonEllis Defiguranten Anthos,€18,95.


4(5) DavidSedaris Vanjefamiliemoetjehet hebben Lebowski,€12,50.


5(-) HermanKoch Deideale schoonzoon Anthos,€10,00.


6(8) ErnestvanderKwast MamaTandoori Nijgh&VanDitmar,€17,50.


7(2) IsabelAllende Heteilandonderdezee Wereldbibliotheek,€19,90.


8(7) RobertVuijsje Alleenmaarnettemensen Nijgh&VanDitmar,€17,50.


9(9) HenkRijks Dekostwinner Contact,€19,95.


10(10) KeesvanBeijnum Eensoortfamilie DeBezige Bij,€19,90.


Kabbelende kroniekover zonderlinge dichter


vrouwenwaren, die zichzijn atten- tiesmaaral te graaglietenwelgeval- len, zonder dat ze doordedichter totverliefde bakvisjeswerden gere- duceerd. Een enkele keer gebeurde buiten


de treincoupé of de met een zwaar gordijn afgesloten werkkamer in de Turennestraat ookweleenswat. Kemp maaktetweewereldoorlo-


gen, de economische crisis en nog zo watmee. De biograaf doeterg zijnbest indefantasiewereldvande dichter te blijvendoor nauwelijks aandachtaan die boze buitenwe- reld te schenken. Dat is jammer, want we hadden weleens willen wetenhoe Kemptotzo’n zonderlin- ge man is geworden. Zijn ouders hadden eenabonnement op hetAd- vertentieblad,‘waarin heelwat meertelezen viel dan de titeldoet vermoeden’. Maar waterdan meer in te lezen viel, blijftonvermeld.Het lijkt alsof de biograaf eennog grote- re weerzintegen de buitenwereld heeftdan Kemp. Alles wordt even ‘gememoreerd’:


‘Wehebben inmiddelsvrij veel ge- zien vanPierreKempsvroegepoë- zie.’ Hetlijkt welalsofweeen colle- gedictaat zittentelezen, vanenige


Vakantie


tochwelzo’n beetjedoor ieder- eengelezen. Geen verwaarloosdekinderen


A


meeropdecampings, omdat papa enmamaverdiept zijn in MillenniumII en III.Engeen echtelijke ruziesmeer–ikzag vorigjaar eenman Millennium III het ravijningooien omdat hij zijn volledigvermillennium- de vrouwterugwilde. Maarwatwordt dan dezomer-


hitvan 2010?Deoverwegend alsmeesterwerken onthaalde eerste twee delenvan de trilogie 1q84 vanHarukiMurakami? Murakamiwordt schromelijk overschat.Wie het nodigvindt op de eerste bladzijde vaneen romandenamenJanácek,Kaf- ka én Hitler tenoemen, heeft eenernstigprobleem. Wiedie eerste bladzijde be-


PierreKemp,in1961.


dramatischeopbouwofonthulling is nergens sprake. Kusterskan overtuigend gedich-


tenanalyseren, er een betekenis aangeven die wijniet onmiddellijk hadden gezien:‘De overal geziene ‘tongen’worden op expressieve wij- ze door middel vanherhalingen tot klankgemaakt.’ Ookweet hijmen- sen te traceren die Kemp op het spoor vandeliteratuur hebben ge- zet,enmaakt hij duidelijk hoe in- tensief de relatie wasmet zijnbroer Matthias,ook dichter en daarnaast plateelschilder en redacteur vandi- verseLimburgsetijdschriften. Maar dit boek wil maar geen verhaalwor- den. Nergens wordt echt op inge- gaan, behalve op het werk. Kemp woonde in 1915 enkele maanden in Amsterdam,als journalist vanhet katholieke dagblad De Tijd.Wat maaktde biograaf daarvan?‘Kemps publicaties in De Tijd maken vrij veel zichtbaar vanzijn vroege artis- tiekeopvattingen. Hij ventileerde meningenoverkunstenkunste-


ADVERTENTIE FOTOHENRIDEBOUTER/LETTERKUNDIGMUSEUM


naarsmet een directheiddie in zijn latereleven ondenkbaarwas.’ Vol- geneen paar bladzijden over zijn contact met Matthijs Vermeulen, maar die ‘directheid’ in zijn opvat- tingenkomen we niet meertegen. Hijverliet Amsterdam;‘ik koner niet dichten’. Op 1december 1916 werd hij administrateurbij eenko- lenmijnennoemdehij zichdaarom voortaan deManin hetZwart. Hetisduidelijk, de biograaf is een


groot liefhebber vandepoëzie van Kemp.Een enkele keer maakt hij een metaopmerking:‘Een biograaf is eenlezer en kanniet anders zijn wanneerhij het levensverhaal wil schrijvenvan mensendie toteen verledenrealiteit hebben behoord.’ Niemand zal Kusterstegenspreken dat hijeen lezer is,enook weleen goede lezer,geloofik. Maar om van deze kabbelendekroniek over Kempeenbiografie temaken,hebje toch echt een schrijvernodig.


HANSRENDERS


sluit met eenevenholleals kin- derachtigewijsheid als ‘Dit is misschienweldegewichtigste les die de geschiedenis aan de mensheid kanleren:“Opdat momentwist nogniemandwat de toekomst brengenzou’, neemtzijn lezers niet serieus. Watmoet dánmeein de kof-


fer? Goed beschouwdzijndedrie


Drie heerlijk naargeestige,maar meesterlijkeboeken


Millennium-delen heel ergnaar- geestig.Het zijngeen fijneon- derwerpendieworden aange- roerd.Despanning vergoedde veel, zodatdematige schrijfstijl vanLarssonwatverborgen bleef. Dus leggenwevoor de liefheb-


bersvan Larsson de latwatho- gerenvolgt hier eenlijstjeheer- lijknaargeestige,maarmeester- lijke literatuurvoor op vakan- tie. Eentop drie. 3.Deasielzoeker vanArnon Grunberg.Een wrange roman over het ontmaskeren vanillu- sies.(Gstaad 95-98 is eengoed alternatief.) 2.American psycho vanBret


Easton Ellis.Overdeseriemoor- denaar enWallstreetyup Pa- trickBateman. 1. Theroad vanCormac


HetSamenvoegingsprocesdatdesterren deedontstaanculmineerdeindemenstot hetvermogenvanintegratie.


Ga naar www.het-basisproces.nl


McCarthy. Vader en zoonzwer- vendoor postapocalypisch Amerika.Adembenemend. Als udit boek uit hebt,blijkt zelfs die vanvreselijkelandgenoten vergeven campingindeDor- dogne eenwaar paradijs te zijn. Veel leesplezier!


MAARTENMOLL m.moll@parool.nl


ls het goed is,wordt dit een Millennium-lozezo- mer.Dethrillersvan StiegLarsson zijnnu


PS21


Post Scriptum


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56