PS18


Hetisgoednietalles vanzelfsprekendtevinden


boeken


‘Holocaust doodtelk verhaal’


Nahet enorme succesvan zijn Booker Prize winnende roman LifeofPi (2001) wilde Yann Martel eigenlijk een dierenfabel schrijven over de Holocaust. ‘Maar het isme niet gelukt,enik denk ook dathet


niet kan.’ DIRK-JANARENSMAN


man over dit onderwerp te schrij- ven, me tegelijkertijdeen doodlo- pendeweginleidde.” Hetonderwerp inkwestie isdeHo-


‘H


locaust,hetgewaagdeideedaareen allegorie over te schrijven, waarin, net als in zijn vorige boek,deBoo- kerPrizewinnendebestseller Life of Pi (2001), diereneen hoofdrol ver- vullen. En het resultaat is zijn con- troversiëlenieuwe roman Beatrice en Vergilius,die strikt genomen het verhaal vaneen mislukkingis. Een gestrande missie, omdat de genoci- de,die hij literair wildebenaderen, ‘niet alleen mensen,maar ook het verhaal bleek te doden’. “Hoewelikniet Joods en geen Eu-


ropeaanben, heeftdeHolocaustme altijdgeïnteresseerd.Vanaf het mo- ment dat ik er lesoverkreeg op de lagere school. Ik dacht toen al: oor- logsnapik. Ik hebeen broer,die vind ik niet aardig, dusbegin ik een oorlogtegen hem.Maar de Holo- caust leek neer te komen op het ha- tenvan je vrienden.DeJodenin Duitsland betaaldenbelasting, hadden meegevochtenindeEerste Wereldoorlogendroegen bijaan de kunsten, wetenschap, politieken handel.Waaromwilden de Duitsers hendanvermoorden?!Ikbegreeper niets van.” En dúswildehij er al heellang


over schrijven. “Ook omdat me op- vieldat dat onderwerp vrijwelnooit fantasievolwas benaderd. Non-fic- tie overheerste, en zelfs de romans erover warenmeestal documentair vankarakter.Jehebtoorlogskome- dies, oorlogsthrillers, liefde-in-tij- den-van-oorlogromans;oorlog wordt als achtergrond voor elk denkbaarverhaalgebruikt,vanvro- lijktot tragischenvan letterlijk tot allegorisch, zonder dat ooit vetera- nenverenigingenbeginnen te pro- testeren. Waarom, vroegikmeaf, leggen we ons bij de Holocaust dan beperkingenop?” “In 2002 dacht ik een manier ge-


vondentehebben om daaraan te ontsnappen. Ik waszelfs al naar


et ironische,” zegt Yann Martel(1963), “is dat hetzelfde ideedat me de in- gang gafomeen ro-


22


WOENSDAG 30 JUNI 2010


Grass overGrimms


DenieuweromanvandeDuitseNobel- prijswinnaarGünterGrass, Grimms Wörter,zal 3septemberverschijnen.De romanvande82-jarigeGrassgaatover debroersJacobLudwigKarlenWilhelm Karl Grimm.Debroers zijnbekendvan desprookjes,maarwarenooktaalwe- tenschappers.Zowerktenzijaaneen etymologischwoordenboekDuits.


YannMartel


Berlijn verhuisd,want watwas een betereplekomnaar deHolocaust te kijkendan de hoofdstad vanhet Kwade Rijk?Maar toen wonikde Booker Prize,brakdehel los en kreegiktweejaar geen woordmeer op papier.”


project.‘Een flipbook’, met eenes- sayoverdemanierwaaropdeJoden- vervolgingindewereldliteratuur wasverwerkt en, als je het omdraai- de,‘een roman in de vorm vaneen toneelstuk’, waarin Marteldat zelf zoudoenindialogentusseneenezel en een brulaap. “Ik wildememet al-


T


oen de publicitairestorm was geluwd,gingdeCanadees aan de slagmet zijngedroomde


leswatikinmehad,opdeHolocaust storten. Proberen die met mijn ratio én mijn verbeeldingtebegrijpen. Maar het werkte, zoalsikinhet uit- eindelijke boek schrijf, niet.” Zijn uitgeverpraattehemomtebe- ginnen de opname vanhet be- schouwende gedeelte,dat hij wel degelijkschreef, uit zijnhoofd. “Es- says hebben een veel minder groot bereik, zeiden ze terecht. Zelfheb ik welromans gelezen vanHarry Mu- lischenCees Nooteboom, maar nooit eenverhandelingoverdege- schiedenis vanNederland. Ik hoop het ooit noguit te laten gevenvoor geïnteresseerden,maarhier zou het vooral lezerswegjagen.” De roman dan.Waaromvoerde hij


FOTODINGENAMOL


daarinopnieuwdieren op? “De banale redenen zijndat ik


graagresearchdoe naar dierenen dat het hadgewerkt in Life of Pi.


‘Waaromleggen weonsbij dezekwestie beperkingenop?’


Maarbelangrijker isdatwealsmens cynischzijn over menselijk lijden. Als hier voor de deur eenmanwordt overvallen, hangt de reactie van


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56