1051 | WEEK 40-41 2 OKTOBER 2024


3 verzetshelden van Zuid-Limburg


Leeghwaterstraat 11 Werkendam T 0183 663 159


TAPIJT - VINYL PVC VLOEREN ZONWERING GORDIJNEN


... EN NOG VEEL MEER!


Jeanne Zwaans spreekt de aanwezigen toe. Onder hen David Simon (voorzitter Yad Vashem), gouverneur Emile Roemer (commissaris van de koning), Hans Verheijen (burgemeester Sittard- Geleen) en kolonel S.H.J. van den Berg (commandant regiment Genie).


voor dit echtpaar, maar voor alle leden van de toenmalige verzetsgroep MaZwaKo: Twan en Mien Maintz, Kees Zwaans en Wim Koenraad (schuilnaam voor Adriaan Hoekstra). Het monument eert tevens ver- zetsman en kapelaan Jos Engwegen, als- mede alle schippers die betrokken wa- ren bij het verzet rondom de haven van Grevenbicht. Met het monument worden ze geëerd, en nooit meer vergeten. Volgens een Joodse traditie: namen worden onthouden, want iemand is pas vergeten als niemand zijn naam meer noemt.


Dit nooit meer “Voor ons geen stampende laarzen meer die door de straten gaan, wij hoeven niet meer te gehoorzamen aan een totalitair regi- me (…)”, zo sprak nicht Jeanne het publiek geëmotioneerd toe. Toch is ook vandaag de dag het antisemitisme nog aanwezig. Volgens Jeanne speelt social media een be- langrijke rol in de verspreiding van extreme ideeën: “De kans bestaat dat wij langzaam weer vergiſtigd worden, net zoals Hitler dat destijds deed. Daarom moeten wij zeggen: dit nooit meer.” Ze riep iedereen op de ver- spreidde informatie niet zomaar te gelo- ven, maar wel in de kracht en noodzaak van democratie.


De aanwezige burgemeester van Sittard- Geleen, Hans Verheijen, constateerde dat


het erop lijkt dat de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog steeds minder mensen ra- ken. “Om in verzet te gaan tegen gebeurte- nissen, daar is moed voor nodig. Daarom vraag ik aan nu: wie van u denkt actief in verzet te treden als je in eenzelfde situatie zou verkeren?” Sommige aanwezigen sta- ken resoluut hun hand in de lucht, ande- ren aarzelend. Een groot deel van de zaal stak echter helemaal geen hand in de lucht. Ook de burgemeester zelf gaf toe dat hij echt niet wist wat hij zou doen. “Eigenlijk weet je het pas echt als het erop aankomt. Zou ik dan het lef en die moed hebben? Ik weet het echt niet. Daarom is het zo bijzon- der dat er mensen zijn die dit wel gedaan hebben, zoals de oom en tante van Jeanne Zwaans.”


Laatste overlevende Lyda Koster-Silbernberg is de laatste over- levende van de onderduikers die op bun- kerschip de Zwaan is geweest. Ook zij was aanwezig en sprak enkele woorden tot het publiek. Lyda vertelde een gelukkige over- levende van de holocaust te zijn. “Ik kwam in ’42 met mijn ouders op De Zwaan, gele- gen aan het Julianakanaal in Grevenbicht. Ik was anderhalf jaar oud en onbevangen. Ik werd het dochtertje van Kees en Lisa. Aan boord leerde ik lopen (…) en dankzij Kees en Lieske sta ik hier als overlevende. Tante Lieske heeſt altijd een belangrijke


ONNODIG STILLIGGEN KOST GELD Bel van Andel 010 4293316


• Topkwaliteit tractieaccu’s, scheepsaccu’s en dynamo’s • Uit voorraad geleverd en vakkundig gemonteerd • Dealer voor Mastervolt en Victron omvormers en lader


Van Andel zorgt al ruim 85 jaar voor de juiste spanning aan boord!


www.vanandel-rotterdam.nl | info@vanandel-rotterdam.nl 2e Merwedehaven


Grevelingenweg 23 3313 LB Dordrecht


Tel. +31(0)78 3039700 powertransmissionsdordrecht.com


Lyda Koster-Silbernberg is de laatste overlevende van de onderduikers die op het bunkerschip De Zwaan zaten.


rol in mijn leven gespeeld. Haar soep met mergballetjes… ik proef ze nóg.”


Lyda is een volle nicht van Herman Silbernberg, die zijn verhaal eerder deed in de Scheepvaartkrant. Hij vertelde des- tijds over zijn ervaringen op de bunker- boot, waar hij samen met zijn zus Roosje ondergedoken zat.


In het vooronder van de Zwaan hadden Kees en Lisa Zwaans een verblijf ingericht met bedden, een comfort- en wc-ruimte. Enkele patrijspoorten zorgden voor wat daglicht. Erboven, op het voordek, stond een hoog afsluitbaar hok met daarin een toiletpot. Dit toilet kon gedraaid worden, om zo via een geheime trap naar de ruim- te beneden te komen. Op een gegeven moment zaten er wel 23 onderduikers aan boord. Inmiddels is Herman overleden, zijn zoon Dennis was samen met zijn fami- lie aanwezig op de herdenking.


Moment van verzet “Ongelooflijk dat de familie Zwaans het leven van mijn vader heeſt gered, anders was ik hier niet geweest”, aldus Dennis Silbernberg. Hij vond de herdenking bij- zonder, maar ook aan de late kant. “We zijn tachtig jaar verder, waarom is hier niet eerder en duidelijker erkenning aan gegeven?” Volgens de zoon van Herman


Foto's Sanne Verhoeff


Silbernberg werd er in zijn jeugd niet veel over de oorlog gepraat. Pas in de jaren ’90 ging zijn vader erover vertellen.


In 1995 heeſt hij zelfs een boek uitgebracht over zijn ervaringen tijdens de oorlog: ‘Jochie… je moet er trots op zijn’. Tijdens de herdenking riep Dennis Silbernberg ook op om vooral nú in verzet te komen. “Ik ben mijn hele leven al ‘de jood’. Onze familie is volledig Nederlands geïntegreerd, maar we zijn joods. We vieren alle joodse feestda- gen. Onlangs is mijn dochter vertrokken uit haar Utrechtse studentenwoning, gevestigd boven de synagoge. Studentenwoningen waar joodse kinderen een woning konden krijgen. Na 7 oktober 2023 (de dag van de Hamas-aanval in Israël, red.), zijn er allerlei vervelende dingen gebeurd, waardoor mijn dochter zich niet meer veilig voelde. Dat be- doel ik: dit gebeurt hier en nu.”


www.dikdenhollander.nl


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28