COLUMN
Getallen Column Jac van Tuijn, hoofdredacteur
Vroeger was ik altijd goed in rekenvakken, en een sudoku gaat me nog steeds goed af. Dus aan de getallen zelf kan het niet liggen dat ik steeds meer moeite heb met al die nieu- we normen die de laatste tijd de watersector overspoelen. Het gaat ook niet zozeer om de getallen waarmee ik steeds meer moeite heb, maar om de duiding van statistische ge- middelden en risico’s. Of, zoals iemand mij laatst zei: als de gemiddelde schoenmaat in Nederland 42 is dan moeten schoenmakers daar niet uit concluderen dat ze alleen nog maar maat 42 moeten produceren. De poging om de wer- kelijkheid in getallen uit te drukken om daarmee te kunnen rekenen, is te begrijpen. Maar het blijft belangrijk om te door- gronden wat er achter de getallen steekt.
Voor mij was de oude waterveiligheidsnormering van 1 op 10.000 altijd goed te begrijpen. Het gaat om de waterstand die hoort bij een extreme storm die statisch gezien één keer in de 10.000 jaar kan voorkomen. Maar de nieuwe norm van 10-5
is veel complexer. Aanvankelijk kreeg ik de vinger er niet
achter. Ik dacht dat het ging om een slachtofferkans van 1 op 100.000. Dus dat uit 100.000 mensen er maar één kans heeft te overlijden als gevolg van een overstroming. Het bleek heel anders te zijn: je kunt straks op iedere plek in Nederland 100.000 jaar oud worden zonder slachtoffer te worden van een waterramp. Ik vraag me af of iedereen zich dit goed be- seft als we het over de nieuwe normen hebben.
Dan de waterkwaliteit. In de tijd van de vervuiling van de Rijn ging het over milligrammen. Nu gaat het bij de GenX-stoffen over nanogrammen. De hoogst gemeten hoeveelheid GenX- stoffen in kraanwater in Nederland is op dit moment 40 na- nogram per liter. Tegen het licht van de door het RIVM ge- stelde veilige richtwaarde 150 nanogram lijkt dat veel. Maar één nanogram is een miljardste gram (0,000000001 gram). Moderne meetapparatuur maakt het mogelijk om iedere atoom te meten. Wat zeggen ons deze getallen als we dis- cussiëren over de opkomende stoffen?
En waar gaat het over bij ‘de bui van 2050’? Dat klinkt natuurlijk goed, maar gaat het over de intensiteit van de toekom stige hoosbui of over de frequentie waarmee die valt? Extreem warme dagen zijn er altijd al geweest en er zijn
WATERFORUM DECEMBER 2017 11
- voor zover die vroeger werden gemeten - altijd hoosbuien gevallen. Als het aantal extreem warme dagen toeneemt, zal het vooral gaan om de toename van het aantal hoosbuien. Wat is belangrijker? Dat de straat 1 cm meer onder water staat of dat die straks meerdere keren per jaar onder water staat?
Ten slotte de zeespiegelstijging. De speculaties daarover zijn weer helemaal terug en de bescheiden inschatting van de deltacommissaris dat de zeespiegel in 2100 met 1 meter zal zijn gestegen, is op losse schroeven komen te staan. De kennis over de dynamiek achter de afkalvende pool- kappen neemt toe en de satellieten die hun rondjes om de aarde draaien, melden ieder jaar opnieuw dat de mondiale zeespiegel verder is gestegen. Dit is natuurlijk koren op de molen van de klimaatactivisten. Maar wat is de werkelijke invloed op de waterveiligheid in Nederland? Denk aan die schoenmaat 42. Als een satelliet rond de aarde vliegt, gaat het om een mondiaal gemiddelde. Maar de zeespiegelstijging is niet overal hetzelfde!
Om niet mee te gaan in de mediahype, vraag ik bij Rijks- waterstaat regelmatig na wat ze langs de kust meten. Volgens die sterk variërende metingen stijgt het waterpeil op de Noordzee de afgelopen decennia langs een gestage lijn die een afl opende ijstijd weerspiegelt. En de lijn duidt voor de Nederlandse kust vooralsnog niet op een extra stijging door de massale CO2
-uitstoot. Wetenschappelijk onderzoek naar
lokale zeespiegelstijgingen en -dalingen (!) is nog volop gaan- de, dus laten we eerst de uitkomsten daarvan afwachten voordat we overhaaste conclusies gaan trekken. Natuurlijk moet het Nederlandse waterbeleid anticiperen op mogelijke veranderingen en dat is ook de kracht van het Deltaprogram- ma. Maar laten we ons niet blindstaren op de getallen.
aan de macht
Page 1 |
Page 2 |
Page 3 |
Page 4 |
Page 5 |
Page 6 |
Page 7 |
Page 8 |
Page 9 |
Page 10 |
Page 11 |
Page 12 |
Page 13 |
Page 14 |
Page 15 |
Page 16 |
Page 17 |
Page 18 |
Page 19 |
Page 20 |
Page 21 |
Page 22 |
Page 23 |
Page 24 |
Page 25 |
Page 26 |
Page 27 |
Page 28 |
Page 29 |
Page 30 |
Page 31 |
Page 32 |
Page 33 |
Page 34 |
Page 35 |
Page 36 |
Page 37 |
Page 38 |
Page 39 |
Page 40 |
Page 41 |
Page 42 |
Page 43 |
Page 44 |
Page 45 |
Page 46 |
Page 47 |
Page 48