revolutionaire visie op weidegang kan er niet los van worden gezien. Elke middag tussen 14.00 en 15.00 uur of ’s avonds na het melken maait hij een strook gras, de maaier op zo’n 8 tot 10 centimeter hoogte. ‘Eigenlijk is maaien een groot woord, het is meer toppen dan echt maaien. Het gras moet goed groen onder de maaier van- daan komen.’


Het gemaaide gras laat hij een nacht liggen. Meteen na het ochtendmelken, zo rond 7.30 uur, gaan de koeien naar buiten en mogen ze tussen twee draden grazen op de gemaaide perceelstrook. ‘Ik wil niet dat ze teruglopen naar eerdere stukken, de maaistrook moet schoon leeg.’


Suikers met middagmaaien


Rond 13.00 uur moeten de koeien het gemaaide gras schoon ophebben. ‘Doorgaans zitten mijn koeien dan zo vol dat ze ’s middags meer aan het nippen zijn dan echt aan het grazen.’ Diezelfde middag zit De Haan alweer op de trekker om tussen 14.00 en 15.00 uur een nieuwe strook gras te maaien voor de volgende dag. Soms ge- beurt dat ook ’s avonds. ‘Die twee tijdstippen kies ik be- wust uit, omdat je in mijn optiek dan de meeste suikers in het gemaaide gras krijgt.’ De percelen van De Haan zijn 3 à 4 hectare groot. Gemiddeld ‘stripgrazen’ zijn 150 koeien zo 1,3 hectare per dag. ‘Zo’n drie dagen grazen ze dan op 4 hectare en krijgen ze een combinatie van ge- maaid gras en gras op stam binnen.’ Voordat De Haan een nieuw weideblok van 30 hectare opzoekt, komen de koeien nog tweemaal terug op het eerste perceel: na 21 en na 42 dagen.


De voordelen van deze manier van werken? De Haan noemt er verschillende. ‘Doordat ik het gras even laat liggen, is het droger, waardoor je meer kilo’s droge stof in de koe krijgt. Ik maai op tijdstippen dat er maximaal suiker in het gras zit, wat het verse gras energierijk en smakelijk maakt. Verder schiet het gras nooit in de raai, waardoor de hergroei in mijn optiek beter is.’ De melkveehouder is van mening dat hij op deze manier zijn ruwvoer optimaal benut. ‘Zeker, er gaan best wat uurtjes en diesel in zitten. Maar het levert ook wat op. Er wordt weinig gras verknoeid, dat zie ik om me heen he- laas wel anders. Ik ben ervan overtuigd dat ik met dit systeem veel melk uit gras haal en kan er echt van genie- ten als de koeien languit liggen in een kwaliteitsperceel waar geen onkruid te bekennen is. Man, het weiland lijkt net een golfbaan als de koeien het verlaten. Dat betekent ook kwaliteitsgras als ze er terugkomen.’


Visueel aantrekkelijk


Grasland- en weidegangdeskundige Bert Philipsen van Wageningen Universiteit gelooft het meteen. ‘Ik krijg van weidecoaches regelmatig vragen over pre-graze mo- wing, juist omdat het er visueel zo aantrekkelijk uitziet.’ Of het systeem ook daadwerkelijk leidt tot een substanti- eel betere grasbenutting in de koe of een substantieel hogere jaaropbrengst aan gras ten opzichte van stripgra- zen en omweiden, is tot dusverre niet aangetoond. Philip- sen: ‘Integendeel zou ik bijna willen zeggen. Maar het hangt natuurlijk ook af van de manier waarop je het toepast. Het onderzoek is uitgevoerd in Nieuw-Zeeland, de omstandigheden daar zijn niet een-op-een te vergelij- ken met Nederland.’ Zie ook kader boven aan pagina 28. Belangrijk is volgens Philipsen plaatst ook de wijze waar- op je pre-graze mowing toepast. ‘Melkveehouder André


de Haan doet het op een heel speciale manier. Wat is de beste maailengte? Wat is de invloed van de tijdstippen van maaien? Vreten de koeien het gras beter als het een dag van tevoren al wordt gemaaid, omdat het dan min- der vochtig is? Dat zijn allemaal vragen die nog niet in onderzoeken zijn beantwoord, zeker niet onder Neder- landse omstandigheden.’


Philipsen is dan ook erg geïnteresseerd in de wijze waar- op De Haan voormaaien toepast. Voordelen ziet hij zeker. ‘Waar je normaal na twee of drie keer terugkomen op een weide de nodige bebossing hebt, houd je nu schoon en smakelijk land. Je mag verwachten dat de grasopname op schoon land beter is. Dat je over drie weken weer sma- kelijk gras hebt, is in mijn ogen het grootste voordeel.’


Correctiemaatregel voor schoon etgroen Ook melkveehouder Bartele Holtrop in Rotstergaast past in de zomermaanden nu en dan pre-graze mowing toe, als het gras in de raai dreigt te schieten. ‘Bij ons is het geen dagelijks terugkerend onderdeel van de bedrijfsvoe- ring, maar een correctiemaatregel om schoon etgroen te krijgen.’ Het voordeel ten opzichte van maaien na het weiden vindt hij dat er minder grasrestanten blijven liggen op het land. Ook Holtrop kent de uitkomsten van het onderzoek in Nieuw-Zeeland: meer grasverlies en een tragere hergroei. ‘Ik denk dat het er toch mee te maken heeft dat gras door de grazende koe anders wordt afge- knipt dan met een maaier die het stukslaat. Wellicht dat je met een dubbelrijïge maaibalk dichter bij het principe van de weidende koe kunt komen.’ Holtrop looft de spe- ciale en consequente manier waarop zijn collega André de Haan het systeem toepast. ‘Daar zit echt een goed stukje vakmanschap achter.’ Philipsen ervaarde op zijn reizen door Nieuw-Zeeland dat pre-graze mowing vooral wordt toegepast als correctie- maatregel om bebossing te voorkomen. ‘Door het gras voor te maaien wordt alles netjes afgemaaid, vreten de koeien het maaisel direct op en is voor de volgende keer het perceel weer in perfecte conditie om kort afgegraasd te worden.’ Een aantal melkveehouders zweert er vol- gens Philipsen bij. ‘Ook omdat zij geloven dat als de koei- en het maaisel opvreten dat minder energie kost dan weiden. Zeker bij taai en stengelig gras zit daar wat in.’ Terug naar De Haan. Waar hij in Nieuw-Zeeland veel werkte met grashoogtemeters en grasinschattingsinstru- menten als de feedwedge, voelt hij zich nu zo ervaren dat hij denkt de grasgroei en grasbehoefte goed op eigen


veeteeltGRAS JULI 2019 27


André de Haan: ‘Doordat het gras even ligt, is het droger, waardoor je meer kilo’s droge stof in de koe krijgt’


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40