Pionieren met kruidenrijk grasland


Saladebuffetten en kruidenrijke graslanden. Ado Bloemendal was vijftien jaar geleden al pionier in biodiversiteit. Niet vanwege het gevarieerde landschap, maar vanwege de economie. ‘Je kunt met minder kunstmest en krachtvoer toe.’ TEKST ALICE BOOIJ


D


e afgelopen weken is Ado Bloemen- dal met zoon Niek door het land getrokken voor demonstraties van kruidenrijk grasland op melkveebedrijven. ‘De interesse voor kruidenrijk grasland is groot’, signaleert de ondernemer uit het Overijsselse Den Ham. ‘Veehouders willen het zelf zien en van collega’s horen hoe het werkt.’


Bloemendal is in Nederland pionier in krui- denrijke graslanden, hij noemt het zelf ‘saladebuffetten’ vanwege de grote variatie aan grassen, kruiden en klavers. Met Pure Graze en het bedrijfssysteem van natuurlijk werken heeft hij een heel grassysteem in de markt gezet. Met hulp van zijn vrouw Karo- line en inmiddels met versterking van zoon Niek – die communicatie en marketing heeft gestudeerd – promoot Bloemendal een maximale omzetting van vers gras naar melk. Hij levert de mengsels van grassen, kruiden en klavers. ‘Het verdienmodel voor de melkveehouder met kruidenrijke graslan- den is hoog.’


De overtuiging om meer uit weiden te halen deed Bloemendal op in Denemarken, toen hij daar met zijn gezin boerde. ‘We begonnen met 50 koeien op een grupstal, werkten van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat’, vertelt de inmiddels 56-jarige Bloemendal. ‘Onze koeien produceerden wel 10.000 kilo melk, maar de kosten gingen ook omhoog. Meer liters per koe leverde niet meer winst op.’ Het bracht hem op het idee om niet de om- zet van het bedrijf te verhogen, maar de kosten te verlagen. ‘Een zakelijke beslissing om onafhankelijk te worden’, noemt Bloe- mendal het. De koeien gingen zelf het gras ophalen. ‘We hebben de kortste route van zonne-energie naar melk gekozen door de koeien zo veel mogelijk het gras uit het wei-


land te laten opvreten.’ Een systeem met een zo hoog mogelijke zelfredzaamheid binnen het bedrijf. ‘Onze winterperiode was maxi- maal drie tot vier maanden, waarbij de koei- en ook nog eens twee maanden droogston- den. Negentig procent van het melkquotum werd volgemolken met melk geproduceerd uit vers gras.’


Waarom is het systeem van seizoens- matig kalven en zo veel mogelijk vers gras door de koeien zelf laten ophalen het meest rendabel?


‘Je moet genoegen nemen met een lagere productie per koe en dus een lagere totale melkproductie op je bedrijf, maar ook met veel lagere kosten. Uiteindelijk maak je meer winst. Het is doodzonde dat niet meer melkveehouders dat inzien.’


Hoe bent u in de wereld van kruiden, klavers en verschillende grassen beland?


‘Om de kosten nog verder te drukken zocht ik naar geschikte grassen, kruiden en kla- vers die zonder kunstmest kunnen groeien. Het antwoord vond ik in Frankrijk en Ocea- nië. Dan kom je vanzelf terecht bij luzerne en verschillende klaversoorten. Het zijn stikstofbinders, ze halen de stikstof uit de lucht en daarmee zorgen ze voor de voeding van Engels raai, timothee, veldbeemd en andere grassen en kruiden. Kunstmest is niet meer nodig. Gaandeweg ontdekte ik meer voordelen.’


Voor welke voordelen zorgen kruiden en klavers nog meer? ‘Kruiden wortelen dieper, stimuleren daar- mee het bodemleven en zorgen voor meer organische stof. Daarmee blijft het gewas


ook goed produceren bij droogte en bij natte omstandigheden. Dat is in deze tijd van extreme weersomstandigheden een belang- rijke positieve bijkomstigheid. Je kunt wei- den op percelen waar dat eerder niet kon.’


Kruidenmengsels zijn kostbaar en gaan maar een paar jaar mee. Dat is weer niet zo handig voor de kostprijs. ‘Jaarlijks wordt er op melkveebedrijven zo’n 20 procent grasland vernieuwd, dat is ook kostbaar. Je kunt met een schijveneg, frees of een wiedeg de bestaande zode flink terug- zetten en dan kun je prima doorzaaien met kruidenrijke mengsels, ook later wanneer de tweejarige planten verdwijnen. Bovendien leren we steeds meer over het goed verzor- gen van zo’n zode met grassen, kruiden en klavers, dat verhoogt de levensduur.’


Ziet u kansen voor kruidenrijke ran- den?


‘Het zou mijn voorkeur hebben om hele percelen in te zaaien met kruidenrijk gras. Dan kun je ook rekening houden met wei- den en bemesten. Een rand niet bemesten en de rest van een perceel met monocultuur wel, werkt niet gemakkelijk. Geef het een kans door een heel perceel opnieuw in te zaaien en manage het dan tot het volle po- tentieel.’


Is de opbrengst van kruidenrijke gras- landen vergelijkbaar?


‘Het kan net zo goed 11 tot 12 ton en meer droge stof per hectare opbrengst leveren. Engels raai kan alleen maar produceren wanneer het met kunstmest bemest wordt. Daarvan wordt het gewas lui en het wortelt alleen maar boven in de zode. Vergeet de monoculturen, polycultuur heeft de toe-


veeteeltGRAS JULI 2019 17


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40