28 oktober in Tandjong Priok van boord. De leden van deze brigade behoorden tot de laatste dienstplich- tigen die naar Indonesië vertrokken. Later schreef H.J.J.M. Koningsbrug- gen een veertig pagina’s tellend boekje over de belevenissen van de leden van deze brigade en noemde het De Hekkesluiters. Ze werden aanvankelijk gelegerd in Tjigom- bong (staf), Tjitjoeroeg (A-Batterij) en Serang (B-Batterij). De Staf en A-Batterij wisselden na enige tijd van legeringsplaats. De B-Batterij werd teruggenomen uit Serang en gelegerd langs de weg Buitenzorg- Soekaboemi genaamd Het Lido. Hoewel op 10 augustus 1949 al een cease fire was afgekondigd, kreeg 1-43 RVA alsnog een infanterietrai- ning: patrouillelopen en schieten met de bren en sten. Bovendien was voor Indische Nederlanders en andere groepen die Indonesië wilden verrui- len voor Nederland de strijd nog niet voorbij. “Het rommelde namelijk in onze omgeving, op West-Java”, zegt Wubben. Raymond Westerling, bijge- naamd De Turk, die op eigen verzoek


Joop Wubben als in militair in uitgaans- uniform in Indonesië. Foto: privécollectie Joop Wubben


‘Het rommelde in onze omgeving, op West-Java’


vanwege een verschil van mening over de toekomst van Indonesië als kapitein van het Korps Speciale Troepen was gedemobiliseerd, was op West-Java in de omgeving van de Puntjak Pas een transportbedrijf begonnen. “Het was duidelijk dat hij daarmee iets in zijn schild voerde”, zegt Wubben. “Ik heb trouwens nooit begrepen waarom deze man voor zijn zuiveringen op Zuid-Celebes en andere daden nooit voor de krijgs- raad is gedaagd.” Westerling was vanwege de verschillen in geaard- heid van de bevolking in de archipel een fervent voorstander van een Verenigde Staten van Indonesië. Soe- karno en Hatta wilden daar niets van weten. Zij streefden naar nationale eenheid van het Indonesische volk. Later bleek dat Westerling zijn trans- portbedrijf had gebruikt voor het


48 MAART 2014


in het geheim opbouwen van een strijdmacht met steun van federalis- ten als sultan Hamid II voor acties in Bandoeng en Batavia. De strijdmacht bestond uit 525 man in Bandoeng, 400 Menadonezen in Batavia plus een min of meer gewapende groep van 80 leden, die met een uiteinde- lijk niet nagekomen steun van 1.200 politiemensen sterk genoeg zou zijn voor de na Bandoeng voorgenomen actie in Batavia. Westerling noemde deze in het geheim opgerichte legermacht de APRA (Angkatan Perang Ratu Adil, Legioen van de Rechtvaardige Vorst). Hij stuurde daarna kort na de over- dracht van de soevereiniteit een ulti- matum aan de Indonesische regering. Hij eiste waarborgen voor de handha- ving van de autonomie van de reeds gevormde deelstaat van Pasundan en erkenning van zijn strijdmacht. Toen toezeggingen door Soekarno en Hatta uitbleven, besloot hij met zijn strijdmacht een greep naar de macht te doen. In de nacht van 22 op 23 januari 1950 sloop de APRA Bandoeng binnen. Westerling kreeg daarbij steun van enkele honderden gedeserteerde voormalige KNIL-mili- tairen. Het doel was het uitschakelen van het Indonesische leger en het omverwerpen van de regering van president Soekarno om deze te ver- vangen door een nieuwe regering die het bestaan van de reeds gevormde deelstaten zou respecteren.


Gevechten Wubben herinnert zich als de dag


van gisteren dat hij op 23 januari


1950 vroeg in de ochtend zijn com- mandant majoor Van den Brandhof met zijn jeep voor het nakomen van een afspraak vroeg naar Bandoeng moest brengen. “Ik bleef in mijn herinnering zoals gebruikelijk in het café van de AMVJ op hem wachten”, vertelt hij. “Plotseling brak er een gevecht uit. Ik begreep er eerst niks van. De oorlog in Indonesië was voor ons dienstplichtigen van de laatste lichting voorbij. Het wachten was op de boot naar huis.” Dat er gemoord werd in Bandoeng werd hem dui- delijk. “Dat gevecht heeft gezien de geluiden die van buiten naar binnen kwamen enige uren geduurd. Op een gegeven moment moest ik toch naar buiten. Wat bleek? Mijn jeep stond onbeschadigd op het parkeerter- rein, maar twee jeeps van de TNI, de Tentara Nasional Indonesia, het leger van Soekarno, waren volledig uitgebrand. Overal lagen lijken. Ik hoorde later dat Westerling een weddenschap had gesloten dat hij binnen een dag heel Bandoeng kon bezetten. Dat lukte hem ook. Met 520 APRA-soldaten en de voor- malige KNIL-militairen slaagde hij erin een eenheid van de vermaarde Siliwangidivisie te verslaan. Binnen een uur hadden de APRA-soldaten de binnenstad bezet en alle ver- zet gesmoord. Luitenant-kolonel Adolfph Lembong en 93 Indonesi- sche soldaten en officieren werden daarbij gedood.”


De aanval op Batavia daarna werd een mislukking. Het dwong Wester- ling via Singapore naar Nederland te vluchten om daar onder meer als operazanger zijn geluk te beproeven. Dit vertelde Westerling in 1983 aan Wubben op een Indische avond in Rijswijk. Wubben vertelde hem dat 1-43 RVA als gevolg van zijn putsch drie maanden lang dag en nacht wacht had moeten lopen om herha- ling van schendingen van het cease fire te voorkomen. Voordat 1-43 RVA kon afhaken, werd het in juli 1950 nog verplaatst naar Batavia, inmid- dels Jakarta geheten. De voornaamste werkzaamheden bestonden uit onder meer wachtlopen bij het ereveld Menteng Pulo.


De genoemde brief van Joop Wubben werd gepubliceerd in Checkpoint 1-2014.


Page 1  |  Page 2  |  Page 3  |  Page 4  |  Page 5  |  Page 6  |  Page 7  |  Page 8  |  Page 9  |  Page 10  |  Page 11  |  Page 12  |  Page 13  |  Page 14  |  Page 15  |  Page 16  |  Page 17  |  Page 18  |  Page 19  |  Page 20  |  Page 21  |  Page 22  |  Page 23  |  Page 24  |  Page 25  |  Page 26  |  Page 27  |  Page 28  |  Page 29  |  Page 30  |  Page 31  |  Page 32  |  Page 33  |  Page 34  |  Page 35  |  Page 36  |  Page 37  |  Page 38  |  Page 39  |  Page 40  |  Page 41  |  Page 42  |  Page 43  |  Page 44  |  Page 45  |  Page 46  |  Page 47  |  Page 48  |  Page 49  |  Page 50  |  Page 51  |  Page 52  |  Page 53  |  Page 54  |  Page 55  |  Page 56  |  Page 57  |  Page 58  |  Page 59  |  Page 60  |  Page 61  |  Page 62  |  Page 63  |  Page 64